مشتقات هروئین به چهار گروه تقسیم می شود.
گروه اول همان مرفین است یعنی قبل از این که عمل استیلازاسیون روی آن انجام گیرد.
گروه دوم هروئین خیابانی با درصد خلوص بین سه تا هفت درصد که به هروئین خاکستری نیز معروف است نام دارد و اغلب معتادان از این نوع هروئین استفاده می کنند که خطر جانی برای مصرف کنندگان در پی دارد.
گروه سوم هروئین آزمایشگاهی با درصد خلوص بین شصت تا هفتاد درصد نام دارد که امروزه قاچاقچیان به منظور فریب معتادان و مصرف کنندگان به آن عنوان کراک داده اند.
در واقع آن ها با این عنوان اعلام نمودند که مصرف کنندگان مواد مخدر می توانند با مصرف کراک سایر مواد مخدر را به راحتی ترک نموده و ترک کراک نیز راحت تر از سایر مواد مخدر می باشد.
نوع چهارم هروئین تزریقی با درصد خلوص بالای نود درصد است که در گذشته به آن اشک خدا گفته می شد و امروزه آن را هروئین کریستال می نامند.
کوکایین، آلکالوئید اصلی برگ کوکا است که از برگ های بوته ای به نام گیاه کوکا به دست می آید، که مرکز اصلی رویش آن آمریکای جنوبی است. کوکائین به عنوان ماده مؤثر از برگ کوکا مجزا و استحصال شد. کراک نیز از کوکائین تهیه و به بازار شهر نیویورک عرضه شد.
کراک خطرناک ترین ماده اعتیاد آوری است که تا کنون به بازار آمده و به حدی وابستگی آور است که یک بار مصرف آن، فرد را معتاد می کند. از نظر طبقه بندی فارماکولوژی، محرک سیستم اعصاب مرکزی است.
کوکائین پودر سفید نرم شفاف کریستالی با طعمی تلخ است که اغلب با پودر تالک، یا ملین ها یا شکر مخلوط می شود و معمولاً به صورت استنشاق، تزریقی، خوراکی یا دود کردن و گاهی هم به طریق پاشیدن روی دستگاه تناسلی مصرف می شود.
دود معمولی کوکائین برای انفیه و استنشاق سی تا صد میلی گرم است و ده تا بیست و پنج میلی گرم آن برای تزریق استفاده می گردد. کوکائین بی حس کننده موضعی است و به ندرت برای برخی از اعمال جراحی استفاده می شود. برف، تونی، گرد و کک (مخفف کلمه کوکائین) نام های خیابانی آن می باشد.
استعمال کوکا قرن هاست در کشورهای هند، پرو و بولیوی معمول بوده، برگ های رنگ کوکا را برای لذت و خوش بودن می جوند، مردم این کشورها برای قادر شدن به انجام کارهای سخت و جدی و راه رفتن و تحمل گرسنگی و تشنگی از جویدن کوکا یاری می گیرند.
تا آن جا که به تاریخچه کوکا مربوط می شود، این عادت در میان ساکنان کوه های آند رایج بوده است. در قسمت های باستانی پرو، مجسمه های در حال استعمال کوکا کشف شده اند. واضح ترین علامتی که بر چهره مصرف کنندگان کوکا دیده می شود فرو رفتگی گونه هاست که در اثر مکیدن برگ کوکا به وجود می آید.
ابتدا کشیش ها کراک را می سوزاندند چون اعتقاد داشتند این کار باعث می شود که خدایان به وجد بیایند. همچنین کریستف کلمپ در چهارمین سفر خود مصرف این گیاه را توسط سرخپوستان آمریکایى ذکر کرده است.
کشورهاى بولیوی، کلمبیا، آمریکا، هندوستان، جزیره سیلان و مالزى مراکز رشد و نمو کوکا است. این ماده به وسیله پیپ های شیشه ای تدخین و دود آن استنشاق می شود و در کمتر از چند دقیقه به مغز حمله کرده و نئشگی ایجاد می کند و تأثیرات ناپایداری از خود بروز می دهد.
در هر جامعه اى پس از شیوع مواد اعتیاد آور و مشاهده عوارض سوء آن، میل به مصرف آن در افراد کم مى شود و در شرایط کنونى نیز هروئین به عنوان ماده مخدر خطرناک و خانمان سوز در جامعه جا افتاده است. بنابراین قاچاقچیان با تغییر رنگ، ظاهر و نام این ماده مخدر سعى در ایجاد بازار فروش کرده اند.
با آزمایش بر روى حدود سی نمونه از کراک هاى مصرفى با قیمت هر گرم بیست تا سی هزار تومان مشخص شد این مواد کراک واقعى نبوده، بلکه هروئین است. کراک واقعى نوعى از کوکائین است و قیمتش چندین برابر می باشد و نام صحیح آن کرک است.
قیمت هر کیلو از آن حدود صد و پنجاه میلیون تومان است که فعلاً به صورت محدود در کشورهای آمریکائی و توسط افراد مشهور و سرمایه داران بزرگ قابل مصرف می باشد و در آسیا و کشور های دیگر به صورت محدود وجود دارد.
در این بین نه تنها قاچاقچیان سنتی سعى در نابود کردن نوجوانان و جوانان دارند بلکه تبلیغ مواد مخدر صنعتى به سایت هاى اینترنتى نیز رسیده است و هم اکنون حدود شانزده هزار سایت اینترنتى وابسته به عناصر نامشروع، قاچاقچیان مدرن این مواد مخدر هستند.
کراکى که هم اکنون در ایران مورد استفاده قرار مى گیرد و با نام کراک شناخته می شود، واقعى نیست و در حقیقت نوعى هروئین غلیظ شده (هروئین فشرده) است که قیمت آن هم یک دهم قیمت کراک واقعی می باشد و چهار تا شش ثانیه پس از مصرف اثراتش شروع مى شود.
مصرف ماده مخدر کراک از کمترین مقدار توسط فرد در طول یک ماه به ده برابر افزایش پیدا مى کند تا جایى که فردى که روزى یک بار مصرف مى کرده مجبور است هر چند ساعت یک بار این کار را تکرار کند.
کراک بر خلاف دیگر مواد مخدر بدون بو است و مصرف آن بسیار ساده می باشد حتى اگر این ماده در حضور اعضاى خانواده مصرف شود هیچ کس متوجه آن نخواهد شد.
کوکائین زمانی به عنوان ماده مخدر طبقه ممتاز شهرت داشت، اما اعتیاد به کراک محدود به یک گروه سنی یا شرایط اجتماعی یا اقتصادی خاص نیست. در واقع کراک ارزان و در دسترس بوده لذا مصرف کوکائین را برای همه ممکن ساخته است.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان، اعتیاد به کراک نه تنها از سنین مدرسه، که از هنگام تولد و توسط مادران معتاد، آغاز می شود. در اروپا کراک، کوکائین فقرا محسوب می شود. کراکی که در قارة آمریکا و اروپای غربی مصرف می شود، سال ها قبل از ترکیبات کوکائین ساخته شد.
کوکائین جزو مواد محرک است و درختچة کوکا که گرد کوکائین را از برگ آن به دست می آورند، در آمریکای جنوبی کشت می شود. کوکائین طی مراحل استخراج، حمل و توزیع، ارزش افزوده زیادی پیدا می کند. به طوری که تنها افراد دارای درآمد بالا قادر به تهیه آن هستند.
تاجران مواد مخدر برای این که اقشار نیازمند جامعه در حسرت تشنگی کوکائین نمانند، آن را با ترکیبات شیمیایی دیگری ترکیب کردند و کوکائین فقرا را ساختند، که ارزان تر است و همگان می توانند از آن استفاده کنند. این محصول به نام کراک شهرت یافت و مانند هر تجارت سودآور دیگر، دامنه آن به اروپا هم رسید. با این حال، کراک هنوز در آسیا گران قیمت بود.
در واقع اگر کراک حقیقی از مسیر تجارت مواد مخدر تا ایران بیاید، هزاران تومان در هر گرم آن افزایش قیمت خواهد داشت. پس این سوال پیش می آید که کراک آسیایی که یک دهم این قیمت هم نیست، از چه چیزی ساخته شده است.
برخی امتیاز اختراع کراک را به مافیای سرخ روسیه نسبت می دهند و عده ای دیگر، منشأ آن را در ترکیه، پاکستان یا دیگر کشورهای خاورمیانه می دانند. این سوال که فردی که فرمول جدید کراک را ساخته است چه ملیت یا چه اهداف بلند مدتی داشته است، هنوز به جواب نرسیده، زیاد هم مهم نیست چون موضوع مهمتری وجود دارد.
کراک آسیایی از کوکائین ساخته نشده است. کراک امروزی موجود در کشور ما که در حال تخریب مصرف کنندگان جوانش است، فقط فرمول قوی تری از هروئین است.
