هروئین که نام شیمیایی آن «دی استیل – مورفین» است در سال 1900 به عنوان وسیله ای برای درمان مؤثر اعتیاد به مورفین ارائه شد. هروئین به طریق شیمیایی در لابراتورهای خاص تهیه می گردد. از هر یک کیلو مورفین 900 گرم هروئین به دست می آید که 3 تا 5 برابر قوی تر از مورفین بوده و از راه استنشاق و یا تزریق زیر جلدی و یا خوراکی به مصرف می رسد.
گر چه هروئین خواب آوری کمتری دارد، اما قدرت مسموم کنندگی آن پنج برابر مورفین است. هروئین با عمل تقطیر از مورفین استخراج می شود. هروئین پودر کریستالی سفید رنگی است که در سال 1874 توسط دانشمند انگلیسی در بیمارستان سنت مری کشف شد.
این ماده قوی تترا استیل مورفین خوانده شد تا این که در حدود سال 1890 دانشمندان آلمانی مطالعات بیشتری روی آن انجام دادند و دریافتند که این مشتق در استیله است و آن را برای معالجه اشخاص میتلا به سل و سایر بیماری های جهاز تنفسی و همچنین برای ترک اعتیاد به مورفین پیشنهاد کردند.
کارخانه بایر آلمان دست به تهیه تجاری آن زد و به آن نام هروئین داد شاید بایر کلمه هروئین را از کلمه ای آلمانی به معنی عامل بسیار قوی و بسیار مؤثر که مقدار کم آن می تواند اثر زیاد داشته باشد، اقتباس کرده است. از طرفی شاید چون مصرف هروئین می تواند اثر اعتیاد به مورفین را از بین ببرد (زیرا یک مخدر قوی تر اثرات فیزیولوژیکی مخدر قبلی را از بین می برد و خود جانشین آن می شود) در ضمن چون پس از مصرف هروئین البته فقط در شروع و اوایل مصرف آن اعمال روانی و جسمانی به شدت تقویت می شود و شخص می تواند کار چند روز را در یک روز تمام کند به این ماده نام هروئین مشتق از کلمه به معنی قهرمان دادند. فردی که پس از سیر در مصرف انواع مواد مخدر به هروئین روی می آورد.
ابتدا آن را استنشاق می کند، اما کمی بعد جهت تأثیر فوری و افزایش دادن اثر آن، به سرنگ روی روی می آورد و در رگ تزریق می کند. هروئین تزریق شده احساس لذت عمومی و سریع و شدید را تولید می کند. متخصصان این حالت را شبیه اوج در جماع توصیف نموده ولی در اصطلاح، معتادان آن را فلش یعنی چیزی شدید و آنی همانند نور فش دوربین عکاسی می نامند. فلش عکس العملی است ناگهانی، زنده و عمیق که ارگانیسم نسبت به ورود ماده نشان می دهد. این حالت که حداکثر در حدود 10 ثانیه طول می کشد برای معتاد همیشه عالی است.
هروئین که قدرت خواب آوری کمتری دارد، تولید برانگیختگی های شدید و خشنی می کند، لیکن سهولت تفکر و تصور تریاک را تولید نمی نماید، شاید به همین علت است که مصرف این ماده بیشتر در بین مردها متداول است. بررسی های آماری نشان می دهد که در برابر هر پنج مرد معتاد فقط یک زن وجود دارد.
این روش معمولاً از سایر روش های مصرف هروئین شایع تر است. در این روش، هروئین را روی زرورق (معمولاً زرورق پاکت سیگار) می ریزند و از زیر آن را با تگه ای مقوا یا دستمال کاغذی که آتش زده شده باشدکمی حرارت می دهند و دود حاصل را بلافاصله به وسیله یک لوله وارد ریه ها می کنند. وجود تکه های دستمال کاغذی یا تکه های مقوای نیم سوخته و یا زرورقی که رویه آلومینیومی آن سیاه شده باشد می تواند علامت مصرف تدخینی هروئین باشد.
در این روش هروئین را مستقیماً به وسیله اسکناس لوله شده به داخل بینی می کشند.
در این روش هروئین را با آب لیمو، جوهر لیمو یا قرص ویتامین سی در قاشق حل می کنند و کمی حرارت می دهند. سپس محتویات قاشق را از فیلتر سیگار با پنبه می گذرانند و به درون سرنگ کشیده و به وریدهای دست و پا یا سایر نقاط بدن تزریق می کنند.
پس از مصرف هروئین یک حالت رویایی خوش و انبساط خاطر و آرامش درونی موقت در فرد به وجود می آید. اثرات مذکور چهار الی شش ساعت بیشتر دوام ندارد و پس از آن فرد معتاد مایل است ماده مصرف شده را بیشتر استعمال نماید. فرد در این حالت غیر ارادی، تحریک پذیر و حالتی بی قرار دارد، قیود اخلاقی و حسن عاطفی از بین می رود و به زندگی بی تفاوت است و به هر وسیله که شده می خواهد ماده مورد نیاز خود را تهیه نماید.
آثار مصرف هروئین، کاهش ضربان قلب، کاهش تنفس، کم کردن حرکات رودی و مهار رفلکس سرفه، احساس گرما، به دنبال اولین مصرف معمولاً تهوع، استفراغ و خارش پیش می پاید. یکی از ویژگی های مصرف کنندگان، مردمک های بسیار ریز است. گیجی و احساس سرخوشی که به دنبال آن افسردگی بارز می شود.