هروئین نوعی ماده مخدر شبه افیونی است که عملکردی مشابه با مسکن‌های تجویزی مانند اکسی‌کدون، هیدروکودون و مورفین دارد. بسیاری از افرادی که دچار وابستگی به هروئین شده‌اند، ابتدا به داروهای افیونی تجویزی اعتیاد پیدا کرده و سپس به دلیل دسترسی آسان‌تر و قیمت پایین‌تر، به مصرف هروئین روی آورده‌اند.
این ماده می‌تواند خیلی سریع باعث وابستگی و اعتیاد شود و پیامدهای جبران‌ناپذیری برای سلامت جسم و ذهن به دنبال داشته باشد. برخی افراد برای تقویت اثرات هروئین، آن را با مواد دیگر ترکیب می‌کنند، اما این کار خطرات جدی برای سلامت به همراه دارد. رایج‌ترین موادی که همراه با هروئین مصرف می‌شوند عبارتنداز:
ترکیب این مواد می‌تواند خطرات مرگباری مانند سرکوب شدید سیستم عصبی، مشکلات تنفسی، اوردوز و آسیب‌های قلبی ایجاد کند.
اختلال مصرف چند ماده (سوءمصرف چند ماده) به استفاده همزمان یا متوالی از بیش از یک ماده یا دارو گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به وابستگی شده و الگویی از مصرف ایجاد کند که عملکرد روزمره، سلامت و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ترکیب مواد مختلف خطرناک است، زیرا تأثیر آن‌ها بر بدن اغلب غیرقابل پیش‌بینی بوده و در بسیاری از موارد تهدیدکننده‌ی زندگی است.
با وجود خطرات، اختلال مصرف چند ماده یک بیماری قابل درمان در حوزه سلامت روان است و راه‌های درمانی برای افرادی که آماده ترک هستند، در دسترس است.
هرگونه ترکیب دو یا چند ماده، چه دارویی و چه غیردارویی، به عنوان مصرف چند ماده شناخته می‌شود. به‌عنوان مثال، نوشیدن الکل هنگام مصرف کوکائین نیز نوعی مصرف چند ماده محسوب می‌شود، زیرا بیش از یک ماده در بدن وجود دارد.
هروئین و الکل هر دو مضعف سیستم عصبی مرکزی هستند و می‌توانند عملکردهای حیاتی بدن مانند تنفس، ضربان قلب و فشار خون را کاهش دهند. ترکیب این دو ماده می‌تواند خطر اوردوز مرگبار را به شدت افزایش دهد. علائم اوردوز ناشی از مصرف همزمان الکل و هروئین شامل:
اثرات جانبی ترکیب هروئین و الکل عبارتنداز:
بنزودیازپین‌ها گروهی از داروهای تجویزی هستند که برای درمان اضطراب، بی‌خوابی و تشنج استفاده می‌شوند. برخی از پرکاربردترین آن‌ها عبارتنداز:
برخی افراد این داروها را همراه با هروئین مصرف می‌کنند که می‌تواند اثرات سرکوب‌کننده سیستم عصبی مرکزی را تشدید کرده و خطر اوردوز را افزایش دهد. عوارض ترکیب هروئین و بنزودیازپین‌ها عبارتنداز:
مصرف همزمان این داروها می‌تواند اثرات آن‌ها را به‌طور غیرقابل‌کنترلی افزایش داده و منجر به عواقب جبران‌ناپذیری شود.
کوکائین یک ماده محرک قوی است که با افزایش فعالیت سیستم عصبی مرکزی، موجب افزایش انرژی و احساس سرخوشی می‌شود. ترکیب این ماده با هروئین به اسپیدبال معروف است. این ترکیب یکی از رایج‌ترین اما خطرناک‌ترین روش‌های سوءمصرف چندگانه مواد محسوب می‌شود. مصرف همزمان این دو ماده می‌تواند اثرات منفی کوکائین را تشدید کند، از جمله:
سایر عوارض احتمالی ترکیب این مواد شامل:
کوکائین و هروئین اثرات متضادی بر بدن دارند که می‌تواند مشکلات شدیدی ایجاد کند از جمله:
افزایش نیاز به اکسیژن در مقابل کاهش سرعت تنفس: کوکائین میزان نیاز بدن به اکسیژن را بالا می‌برد، در حالی که هروئین تنفس را کند می‌کند. این عدم تعادل خطر مشکلات تنفسی مرگبار را افزایش می‌دهد.
تغییرات ناگهانی در ضربان قلب: کوکائین ضربان قلب را تسریع کرده و هروئین آن را کند می‌کند. این تضاد می‌تواند باعث نارسایی قلبی یا سکته شود
پنهان شدن اثرات مواد: از آنجایی که این دو ماده اثرات متضاد دارند، ممکن است فرد متوجه تأثیر کامل هیچ‌کدام نشود و دوز بالاتری مصرف کند. این رفتار می‌تواند خطر اوردوز و وابستگی را افزایش دهد.
ترکیب کوکائین و هروئین می‌تواند پیامدهای خطرناکی مانند مشکلات تنفسی، نارسایی قلبی و اوردوز مرگبار داشته باشد. این ترکیب به هیچ عنوان ایمن نیست و باید از مصرف آن اجتناب شود.
یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی از طریق ارزیابی‌های پزشکی و مصاحبه، اختلال مصرف چند ماده را تشخیص می‌دهد. در این فرآیند، از فرد درباره:
پرسش‌هایی مطرح می‌شود. همچنین، ممکن است معاینه فیزیکی برای ارزیابی سلامت عمومی شما انجام شود. علاوه بر این، آزمایش خون یا ادرار می‌تواند به تشخیص مواد موجود در بدن و کمک به برنامه درمانی شما کمک کند.
برای درمان این اختلال رویکردی چندجانبه شامل روش‌های زیر ضروری است:
یک متخصص درمانی، با درک اهداف شما، برنامه‌ای شخصی‌سازی‌شده برای کمک به کاهش یا توقف مصرف چند ماده ارائه خواهد کرد. با دریافت کمک مناسب، امکان بازگشت به یک زندگی سالم و بدون وابستگی فراهم خواهد شد.
سم‌زدایی فرآیندی است که بدن را از مواد مضر پاکسازی می‌کند و یکی از سخت‌ترین مراحل درمان محسوب می‌شود. این دوره ممکن است دردناک و احساسی باشد و معمولاً چند روز طول می‌کشد تا مواد به‌طور کامل از بدن دفع شوند. در برخی شرایط، داروهای خاصی برای کاهش علائم ترک یا کنترل میل به مصرف تجویز می‌شوند.
درمان‌های روانشناختی فرصتی است برای تعیین اهداف فردی و کار با یک متخصص سلامت روان برای رسیدن به آن‌ها. این فرآیند روی موارد زیر تمرکز دارد:
انواع روش‌های درمانی شامل:
درمان شناختی-رفتاری (CBT): بررسی تأثیر افکار بر رفتار، تعیین اهداف و دستیابی به آن‌ها.
مدیریت احتمالی: دریافت پاداش برای رسیدن به اهداف درمانی.
درمان تقویت انگیزه: ایجاد انگیزه برای تعیین و دستیابی به اهداف قابل اجرا.
خانواده درمانی: مشارکت اعضای خانواده در فرآیند درمان، ایجاد فضای امن برای حمایت و همکاری در بهبودی.
با دریافت راهنمایی و حمایت مناسب، بهبود از اختلال مصرف چند ماده امکان‌پذیر است.
