لورازپام با نام تجاری آتیوان، در دسته بنزودیازپینهای با اثر طولانی قرار دارد و به دلیل قدرت بالای آن، معمولاً برای دورههای کمتر از ۴ ماه تجویز میشود. این دسته شامل داروهای رایج دیگری مانند آلپرازولام (زاناکس) و کلونازپام (کلونوپین) نیز میشود.
بنزودیازپینها با کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی عمل میکنند و تأثیر خود را از طریق افزایش فعالیت ماده شیمیایی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) میگذارند. این ماده با آرامسازی عضلات و ایجاد حالت تسکین در ذهن، اثر آرامبخش دارد.
لورازپام بهویژه برای درمان بیخوابی، تشنج و برخی اختلالات روانی مانند اضطراب، اختلال هراس و اختلال استرس پس از سانحه مفید است. لورازپام همچنین در فرآیند سمزدایی الکل برای کنترل علائم ترک استفاده میشود.
پزشکان معمولاً لورازپام را برای استفاده کوتاهمدت یا موارد خاص (مانند حملات پانیک) تجویز میکنند، زیرا مصرف مداوم یا طولانیمدت آن خطر اعتیاد را افزایش میدهد. اگرچه لورازپام در درمان حملات پانیک و علائم کوتاهمدت اضطراب یا افسردگی مؤثر است، اما اثربخشی آن در بلندمدت به اثبات نرسیده است.
لورازپام معمولاً بهصورت قرصهای سریعحل یا به شکل مایع غلیظ و بیرنگ ارائه میشود. در حالت استاندارد، لورازپام بهصورت خوراکی مصرف میشود، اما برای جلوگیری از سوءمصرف، تجویز وریدی آن فقط باید توسط متخصصان مراقبتهای بهداشتی انجام شود. پس از مصرف لورازپام، بین ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول میکشد تا اثر کامل دارو احساس شود. خروج کامل آن از سیستم بدن معمولاً بین ۲۰ تا ۱۰۰ ساعت زمان میبرد.
مانند سایر داروهای تجویزی، لورازپام ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. رایجترین عوارض آن شامل موارد زیر است:
علاوه بر این، لورازپام ممکن است عوارض جانبی جدیتری مانند مشکلات تنفسی، دشواری در بلع، از دست دادن حافظه و ضربان قلب نامنظم ایجاد کند. در صورت بروز این علائم یا هر نشانه غیرمعمول دیگری، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
لورازپام علاوه بر ایجاد حس آرامش، ممکن است باعث سرخوشی شود، که این ویژگی میتواند منجر به سوءمصرف آن شود. سوءمصرف لورازپام به معنای استفاده از دارو به روشی غیر از تجویز پزشک است، مانند:
سوءمصرف مداوم لورازپام میتواند منجر به اعتیاد شود که بهعنوان اختلال مصرف مواد (SUD) شناخته میشود. در صورت ابتلا به اعتیاد، متوقف کردن مصرف دارو بسیار دشوار خواهد بود.
حتی در مواردی که پزشک لورازپام را برای مدت طولانی یا با دوزهای بالا تجویز کند، خطر اعتیاد وجود دارد. اگر نگران هستید که شما یا فردی دیگر به سوءمصرف یا اعتیاد به لورازپام دچار شده باشید، به دنبال علائم زیر باشید:
افرادی که لورازپام را برای مدت طولانی مصرف میکنند، چه طبق نسخه و چه به صورت سوءمصرف، معمولاً به وابستگی فیزیکی به دارو دچار میشوند. این وابستگی به این معناست که بدن برای عملکرد طبیعی به دارو نیاز پیدا میکند و در صورت قطع مصرف لورازپام، ممکن است با علائم ترک زیر مواجه شوند:
چه لورازپام با نسخه پزشک مصرف شود یا نه، قبل از قطع دارو حتماً با پزشک مشورت شود. پزشک میتواند با کاهش تدریجی دوز، کمک کند تا احتمال بروز علائم ترک کاهش یابد.
مصرف دوز بالاتر از مقدار تجویز شده لورازپام یا ترکیب آن با سایر داروها ممکن است منجر به مصرف بیش از حد شود. نشانههای مصرف بیش از حد بنزودیازپینها شامل موارد زیر است:
در صورت مشاهده این علائم در خود یا دیگران، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. مصرف بیش از حد لورازپام میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد و حتی به مرگ منجر شود.
مانند هر نوع وابستگی به مواد مخدر، غلبه بر سوءمصرف یا اعتیاد به لورازپام بدون کمک حرفهای دشوار است. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با این مشکل مواجه هستید، توصیه میشود به یک مرکز ترک اعتیاد مراجعه کنید.
بهبودی از اعتیاد به لوراپام میتواند چالشبرانگیز باشد، اما با سمزدایی پزشکی، درمان مناسب و حمایت، این روند آسانتر میشود. سمزدایی تحت نظارت پزشکی علائم ترک را کاهش داده و ایمنی را تضمین میکند.
برنامههای درمانی بستری و سرپایی به نیازهای روانی و جسمی بیماران پرداخته و ابزارهای لازم برای موفقیت در بهبودی را ارائه میدهند. گروههای حمایتی و یک سیستم پشتیبانی قوی نیز در این مسیر بسیار ارزشمند هستند.