آلپرازولام با نام تجاری زاناکس، یک داروی آرام‌بخش سیستم عصبی مرکزی است و به گروهی از داروها به نام بنزودیازپین‌ها تعلق دارد. این دارو بر مغز و سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و با تقویت ماده شیمیایی مغزی به نام اسید گاما آمینو بوتیریک (GABA)، فعالیت سلول‌های عصبی در مغز را کاهش می‌دهد، که منجر به ایجاد حس آرامش و تسکین می‌شود.
این دارو عمدتاً برای درمان بی‌خوابی و اختلالات اضطرابی تجویز می‌شود، اما برای کمک به آرامش افرادی که با شرایط استرس‌زای شدید، مانند مرگ یکی از عزیزان، مواجه هستند نیز استفاده می‌شود. بیشتر پزشکان آلپرازولام را تنها برای مدت زمان کوتاه یا در مواقع خاص (مثل حملات پانیک) تجویز می‌کنند.
آلپرازولام در دوزهای ۰.۲۵ میلی‌گرم، ۰.۵ میلی‌گرم، ۱ میلی‌گرم و ۲ میلی‌گرم عرضه می‌شود. پس از مصرف، اثرات دارو معمولاً در مدت یک تا دو ساعت به اوج خود می‌رسد و به عنوان دارویی با اثر متوسط، ۱۲ تا ۱۵ ساعت در بدن باقی می‌ماند.
همانطور که در مورد همه داروهای تجویزی صدق می‌کند، آلپرازولام نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. رایج‌ترین عوارض جانبی این دارو شامل موارد زیر است:
گاهی اوقات افراد برای دستیابی به احساس آرامش، بیش از میزان تجویز شده از آلپرازولام استفاده می‌کنند. سوء مصرف آلپرازولام زمانی رخ می‌دهد که دارو را برخلاف دستورات پزشک مصرف کنید. برای مثال، ممکن است:
سوءمصرف مداوم آلپرازولام می‌تواند به اعتیاد منجر شود که به آن اختلال مصرف مواد (SUD) نیز گفته می‌شود. همچنین اگر پزشک دستور دهد که آلپرازولام را برای مدت زمان طولانی یا با دوزهای بالا مصرف شود، ممکن است منجر به اعتیاد بشود.
زمانی که فرد به آلپرازولام وابسته می‌شود، به آن تحمل پیدا می‌کند، یعنی برای دستیابی به اثرات مورد نظر دارو به دوزهای بالاتر نیاز خواهد داشت. اعتیاد ممکن است باعث وابستگی جسمی نیز شود؛ به این معنا که بدن برای عملکرد طبیعی خود به دارو نیاز دارد. در صورت تلاش برای توقف مصرف آن، علائم ناخوشایند ترک ظاهر خواهند شد.
اگر نمی‌دانید که آیا شما یا کسی که می‌شناسید با سوءمصرف یا اعتیاد به آلپرازولام روبرو هستید، به علائم زیر توجه کنید:
در صورتی که آلپرازولام بیش از حد تجویز شده مصرف شود، ممکن است مصرف بیش از اندازه دارو رخ دهد. علائم مصرف مصرف بیش از حد آلپرازولام عبارتنداز:
اگر شما یا یکی از عزیزانتان این علائم را تجربه کردید، فوراً با خدمات اورژانس تماس بگیرید. مصرف بیش از حد آلپرازولام می‌تواند کشنده باشد.
اگر سعی کنید بدون مشورت با یک متخصص پزشکی مصرف آلپرازولام را قطع کنید، ممکن است علائم ترک را تجربه کنید. این علائم ترک که هم جسمی و هم روانی هستند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
غلبه بر اعتیاد به آلپرازولام کار ساده‌ای نیست، اما افراد هر روز این کار را انجام می‌دهند. فرآیند سم‌زدایی پزشکی و برنامه‌های درمانی می‌توانند در درمان اعتیاد به آلپرازولام مؤثر باشند. اگر قصد دارید مصرف آلپرازولام را قطع کنید، بهتر است برای دریافت کمک حرفه‌ای از یک مرکز ترک اعتیاد استفاده کنید.
