کار سیستم قلبی - عروقی (دستگاه گردش خون) توزیع خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی در کل بدن و دور کردن خون حامل دی اکسیدکربن و مواد زائد از اندام هاست.
جزء اصلی این سیستم، قلب است. ماهیچه ای که همانند یک پمپ عمل میکند.
در واقع این ماهیچه شامل دو پمپ است که عکس یکدیگر عمل می کنند بدین معنا که سمت راست قلب خون حاوی دی اکسید کربن را از اندام ها دریافت میکند و به ریه ها می فرستد (گردش خون کوچک) و سمت چپ قلب خون حاوی اکسیژن را از ریهها دریافت و به کل بدن منتقل میکند (گردش خون بزرگ) در بیماری قلبی - عروقی عملکرد قلب و رگ های بدن دچار اختلال میشود.
مجموعه بیماری هایی که می توانند موجب مرگ صدها هزار نفر در سال شوند.
مسلم است که برای گردش آزادانه خون در بدن نباید هیچ گونه رسوبی در دیواره رگ ها تشکیل شود. چرا که تجمع رسوبات سبب تنگ شدن و یا حتی بسته شدن رگ ها می گردد و همچون سدی مانع خون رسانی به اندام ها می شود.
آن چه تحت عنوان «تصلب شریان» و با نام پزشکی «آترواسکلروز» می شناسیم. تجمع کلسترول بد، کلسیم و غیره در دیواره سرخرگ هاست که پس از مدتی با لخته ای که توسط پلاکتهای خون تشکیل میشود موجب تنگی و حتی انسداد کامل سرخرگ و سکته اندام مربوطه می شود. لازم به ذکر است که کلسترول خوب نقش قابل ملاحظه ای در جلوگیری از آترواسکلروز ایفا میکند.
در صورتی که عروق تغذیه کننده قلب (عروق کرونر) دچار انسداد شوند بخشی از ماهیچه قلب که توسط این عروق تغذیه می شود بر اثر عدم دریافت خون دچار مرگ سلولی (سکته قلبی) می شود. برخی از عوامل مساعد کننده بروز سکته قلبی فشار خون و چربی خون بالا هستند.
پژوهش های بسیاری در مورد تأثیرات الکل بر قلب و جریان خون در بدن انجام شده است. مطالعات حاکی از تأثیرات مثبت مقادیر کم الکل اتیلیک در افراد به ویژه بالای 45 سال و تأثیرات منفی مقادیر زیاد آن بر سیستم قلبی - عروقی است. پس میتوان اتانول را به چاقوی دو لبه ای تشبیه کرد که مصرف مقادیر کم آن قابل قبول یا حتی مفید و مصرف زیاد آن بسیار مضر گزارش شده است.
از یک سو اتانول در مقادیر کم به واسطه این که موجب افزایش کلسترول خوب در خون می شود و از تجمع و رسوب پلاکت ها در رگ ها جلوگیری می کند، برای قلب مفید شناخته شده است.
همچنین مطالعات نشان داده اند که مقادیر کم الکل اتیلیک مانند یک ماده ضد انعقاد خون عمل میکند و بدین ترتیب مانع تشکیل لخته خون در داخل رگ ها می شود. علاوه بر این ها جریان خون عروق کرونر قلب را نیز افزایش می دهد.
همه موارد ذکر شده در پایین آوردن احتمال بروز سکته قلبی ناشی از آترو اسکلروز نقش ایفا میکنند. اما از سوی دیگر مقادیر بالای اتانول در بدن سبب افزایش میزان تری گلیسیرید ها در خون می شود. چربی هایی که سهم بسزایی در بروز بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای عروق کرونر قلب دارند.
به علاوه مصرف زیاد اتانول و اعتیاد به الکل موجب افزایش فشار خون می شود و فشار خون بالا می تواند خطر بروز سکته قلبی را افزایش دهد.
از عوارض دیگر میزان بالای اتانول در بدن میتوان به آریتمی قلب و کاردیومیوپاتی اشاره کرد. در کاردیومیوپاتی ماهیچه قلب ضعیف شده قادر نیست جریان خون کافی را برای اعضای بدن فراهم سازد و فرد دچار نارسایی قلبی میشود. این عارضه میتواند نهایتاً منجر به مرگ شود.
پژوهشهای اخیر نشان میدهد که نتایج مطالعات گذشته در مورد فواید مصرف مقادیر کم الکل خصوصاً در ارتباط با بیماری های قلبی - عروقی اغراق آمیز بوده و بسیاری از گزارشها این فواید را بیش از حد ارزیابی کردهاند.
افراد الکلیسم که بعد از زمان زیادی به دلیل بیماری های قلبی مجبور به ترک الکل شده اند، هنوز هم در معرض خطرات ناشی از مصرف الکل قرار دارند و به هیچ عنوان با افراد سالمی که هرگز اختلال الکلیسم نداشته اند در یک سطح قرار نمی گیرند.