کدئین یک ماده افیونی است که در برخی داروهای سرکوبکننده سرفه بدون نسخه، مانند شربت سرفه حاوی کدئین، یافت میشود. این دارو به عنوان یک مسکن مخدر برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط استفاده میشود.
کدئین یکی از انواع مواد افیونی تجویزی است که در گروه داروهای ضددرد مخدر قرار دارد. این دارو با تغییر نحوه واکنش مغز و سیستم عصبی مرکزی به درد، اثر خود را اعمال میکند. استفاده مکرر یا طولانیمدت از کدئین میتواند منجر به وابستگی جسمی و روانی و اعتیاد شود، به همین دلیل هشدارهایی در مورد احتمال اعتیاد به آن وجود دارد.
کدئین را میتوان در ترکیب با سایر مواد مانند استامینوفن یا آنتیهیستامینها به عنوان یک مسکن تجویزی یا داروی سرکوبکننده سرفه یافت. چندین محصول حاوی کدئین به شکل شربت سرفه موجود هستند که از جمله داروهایی محسوب میشوند که به دلیل اثرات آن، اغلب مورد سوءمصرف قرار میگیرند.
افرادی که دچار سوءمصرف الکل هستند، اغلب یا به مقدار زیاد نوشیدنی الکلی مصرف میکنند. این افراد ممکن است در شرایط پرخطر، مانند قبل از رانندگی یا هنگام مراقبت از یک کودک، الکل بنوشند.
الکل با ایجاد احساس آرامش، عملکرد GABA (یک اسید آمینه که فعالیت مغزی را تنظیم میکند) را تقویت کرده و سیستم عصبی مرکزی را کند میکند. این سیستم مسئول کنترل حواس، حرکات عضلانی و عملکردهای حیاتی بدن است. همچنین، الکل روی مخچه که وظیفه حفظ تعادل بدن را بر عهده دارد، تأثیر میگذارد.
در کوتاه مدت، الکل میتواند باعث افزایش پرحرفی و کاهش بازداریهای اجتماعی شود. همچنین، توانایی قضاوت ذهنی و جسمی را تحت تأثیر قرار داده و احتمال انجام کارهایی که فرد در حالت عادی انجام نمیدهد را افزایش میدهد.
مصرف بیش از حد الکل میتواند تأثیرات مخربی بر اندامهای حیاتی داشته باشد و به بیماریهایی مانند مشکلات کبدی و بیماریهای قلبی منجر شود. همچنین، میتواند مشکلات سلامت روان از جمله افزایش اضطراب و افسردگی را تشدید کند. هرچه فرد مدت طولانیتری الکل مصرف کند، خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی در آینده، حتی سالها پس از ترک الکل، افزایش مییابد.
افراد به روشهای مختلفی کدئین و الکل را ترکیب میکنند. برخی پیش یا پس از مصرف قرص کدئین، الکل مینوشند. گروهی دیگر، بهویژه نوجوانان و جوانان، از شربت سرفه حاوی کدئین همراه با الکل برای تهیه نوشیدنیای معروف به لین یا نوشیدنی بنفش استفاده میکنند. این ترکیب ممکن است شامل نوشابه و آبنبات نیز باشد.
کدئین و الکل هر دو تأثیر سرکوبکنندهای بر سیستم عصبی مرکزی دارند، به این معنا که عملکردهایی مانند فعالیت مغزی، ضربان قلب، تنفس و تنظیم دمای بدن را کاهش میدهند.
از آنجا که این دو ماده عملکرد مشابهی دارند، مصرف همزمان آنها باعث تقویت اثرات یکدیگر میشود. به همین دلیل، برخی افراد برای افزایش احساس لذت ناشی از کدئین، مانند تسکین درد، آرامش و سرخوشی، الکل مصرف میکنند. با این حال، این ترکیب همچنین میتواند عوارض منفی را تشدید کند که شامل موارد زیر است:
علاوه بر عوارض جانبی ناخوشایند، مصرف همزمان الکل و کدئین، بهویژه در صورت استفاده مداوم، میتواند منجر به مشکلات جدی سلامت شود. این مشکلات شامل موارد زیر هستند:
افسردگی تنفسی: از آنجایی که کدئین و الکل هر دو بر عملکرد تنفسی تأثیر میگذارند، ترکیب آنها میتواند باعث افسردگی تنفسی شود، که در آن تنفس فرد کند و ناکارآمد میشود. برخی از علائم این وضعیت عبارتنداز:
در صورت عدم درمان، این مشکل ممکن است به علائم جدیتری مانند گیجی، سردرد، تشنج و در نهایت ایست تنفسی منجر شود. ایست تنفسی زمانی رخ میدهد که فرد بهطور کامل توانایی تنفس را از دست میدهد، که میتواند موجب آسیب مغزی یا حتی مرگ شود.
آسیب کبدی: برخی از داروهای حاوی کدئین، دارای استامینوفن نیز هستند که در صورت مصرف زیاد یا ترکیب با الکل، خطر آسیب کبدی را افزایش میدهد. علائم شایع آسیب کبدی شامل موارد زیر است:
در صورت عدم درمان، آسیب کبدی میتواند به نارسایی کبد منجر شود که یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است.
آسیبهای خطرناک و تهدیدکننده زندگی: مصرف همزمان کدئین و الکل میتواند قضاوت را مختل کرده و فرد را در معرض خطر بیشتری برای حوادثی مانند سقوط، سوختگی و غرق شدن قرار دهد که برخی از آنها میتوانند مرگبار باشند.
ضعف در تصمیمگیری همچنین ممکن است باعث شود فرد در حالت مستی رانندگی کند یا سوار وسیله نقلیهای شود که راننده آن تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر است. چنین رفتارهایی به میزان قابل توجهی خطر تصادفات رانندگی را افزایش میدهند که ممکن است منجر به جراحات شدید یا مرگ شود.
اختلال مصرف مواد: کدئین و الکل میتوانند بهطور موقت خلقوخو را بهبود بخشند، اما پس از از بین رفتن اثر آنها، فرد ممکن است احساس بدتری نسبت به قبل داشته باشد. در چنین شرایطی، وابستگی به این مواد برای ایجاد احساس خوشحالی افزایش مییابد که میتواند به اختلال مصرف مواد منجر شود. این وضعیت باعث میشود فرد کنترل مصرف خود را از دست بدهد. علائم اختلال مصرف مواد عبارتنداز:
درمان اختلال مصرف مواد معمولاً نیازمند مداخله حرفهای و شرکت در برنامههای درمانی تخصصی است.
مصرف بیش از حد: کدئین و الکل هر دو اثر سرکوبکنندهای بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) دارند، به این معنا که عملکرد آن را کاهش میدهند. ترکیب این دو ماده میتواند باعث کاهش شدید فعالیت سیستم عصبی شود و فرد را در معرض خطر مصرف بیش از حد قرار دهد.
علاوه بر این، الکل میتواند سرعت جذب کدئین را در بدن افزایش دهد، که این امر احتمال مصرف بیش از حد را بیشتر میکند. علائم رایج مصرف بیش از حد عبارتنداز:
در صورت مشاهده این علائم در خود یا دیگران، بلافاصله کمک پزشکی دریافت کنید. عدم درمان بهموقع میتواند خطر مرگ را به همراه داشته باشد.