کدئین نوعی دارو است که برای تسکین دردهای ضعیف و متوسط بکار می رود و در تسکین سرفه و درمان اسهال نیز موثر است. بیشترین میزان کدئین معمولاً از مورفین بدست می آید. به گزارش سازمان بهداشت جهانی کدئین پرمصرف ترین داروی جهان است. مصرف داروی کدئین در کشور ما خیلی بیشتر از استاندارد جهانی است.
کدئین معمولاً به شرکت قرص و شربت خوراکی در داروخانه ها عرضه می شود. مصرف کدئین به هیچ وجه برای کودکان توصیه نمی شود و می تواند عوارض بسیار شدیدی برای کودکان داشته باشد.
متاسفانه مصرف کدئین در داروهایی مثل استامینوفن کدئین برای تسکین دردهایی مانند سردرد، کمر درد، درد دندان و سایر دردها در ایران رواج دارد و برخی افراد بطور خودسرانه این دارو را مصرف می کنند. مصرف مداوم این دارو می تواند باعث اعتیاد فرد به این دارو شود. با توجه به اینکه داروهای گیاهی و شیمیایی بسیار زیادی بعنوان مسکن و ضد سرفه وجود دارد، استفاده سایر داروها نیز می تواند تاثیر مثبتی دارشته باشد و جایگزین داروهای کدئین دار شوند.
کدئین از طریق خوراکی کاملاً مؤثر است. اثر خوراکی قوی تر از شکل وریدی می باشد. پس از مصرف کدئین در کبد متابولیزه و از طریق ادرار دفع می شود. اثر ضد درد آن ناشی از تبدیل به مورفین است. نیمه عمر کدئین حدود 4-2 ساعت می باشد.
کدئین یک ضد درد ملایم اما یک ضد سرفه بسیار مهم و قوی است، اثر ضد درد کمتر از مرفین دارد. کمتر از مورفین اعتیاد آور است و تحمل برخلاف مورفین با کندی بوجود می آید. کدئین در بدن متابولیزه و تبدیل به مورفین می شود. تقریباً 120 میلی گرم کدئین معادل 10 میلی گرم مورفین است.
کدئین در مصرف خوراکی نسبت به مورفین مؤثرتر است زیرا مورفین خوراکی 1/6 تا 1/15 اثر تزریقی را دارد. از نظر اثر ضد درد، 32 میلی گرم کدئین خوراکی تعادل 1 تا 2 قرص آسپرین اثر بخشی دارد. مصرف سی میلیارد عدد استامینوفن کدئین در سال 86 در کشورمان در جهان بی سابقه ذکر شده است.
با توجه به اینکه مصرف کدئین می تواند منجر به مشکلات تنفسی شود، مصرف آن برای افرادی که بیماری آسم و مشکلات تنفسی دارند توصیه نمی شود. در صورت مصرف و بروز تنگی نفس حتماً به پزشک مراجعه شود.
با توجه به خواص اعتیادآور کدئین و عوارض شدیدی که در مصرف دوزهای بالا و طولانی مدت ایجاد می کند میزان و نحوه مصرف می بایست حتماً توسط پزشک مشخص شود. مصرف دوزهای بالای کدئین می تواند باعث مرگ شود. از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید و دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید زیرا مصرف کدئین در کودکان زیر 12 سال عوارض بسیار شدید و جبران ناپذیری خواهد داشت.
