اکسی‌کدون که در داروهایی مانند OxyContin و Percocet وجود دارد، یک مسکن قوی است و از جمله داروهای تجویزی است که سوءاستفاده از آن‌ها صورت می‌گیرد. انتقال از مصرف اکسی‌کدون به سوءاستفاده و سپس به اعتیاد می‌تواند به سرعت و با خطرات فراوانی اتفاق بیفتد. این داروی قوی برای افرادی که با دردهای شدید یا بیماری‌های جدی دست و پنجه نرم می‌کنند، تسکین حیاتی ارائه می‌دهد، به همین دلیل، حفظ کنترل بر مصرف آن ممکن است چالش‌برانگیز باشد.
اکسی کدون یک ماده اولیه قوی در بسیاری از مسکن‌ها است که برای افرادی با درد متوسط تا شدید تجویز می‌شود. این قرص‌ها در اشکال، اندازه‌ها و رنگ‌های مختلفی بسته به دوز و برند موجود هستند و گاهی به صورت مایع نیز تجویز می‌شوند. این دارو معمولاً همراه با سایر داروها مانند استامینوفن، آسپرین و ایبوپروفن تجویز می‌گردد. برخی از نام‌های تجاری متداول داروهای حاوی اکسی کدون شامل موارد زیر است:
افرادی که مسکن‌های حاوی اکسی‌کدون را دریافت می‌کنند، ممکن است به دلیل بیماری‌هایی مانند سرطان، آرتریت یا سایر اختلالات جسمی دچار درد باشند، یا ممکن است پس از جراحی یا آسیب‌دیدگی، نسخه‌ای موقت دریافت کنند. فرم‌های تجویزی اکسی‌کدون به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تسکین درد را به‌طور مداوم در طول روز ارائه دهند.
سوءاستفاده از این دارو می‌تواند به وابستگی و اعتیاد منجر شود، زیرا اکسی‌کدون به شدت اعتیادآور است و شباهت‌های زیادی به مواد افیونی مانند هروئین دارد. بزرگ‌ترین خطر مصرف بیش از حد این دارو است که می‌تواند تنفس و فشار خون را کاهش دهد و به عوارض جدی مانند تشنج یا کما منجر شود.
سوءمصرف از اکسی‌کدون می‌تواند ناشی از مصرف بیش از دوز تجویز شده، استفاده از دارو برای مدت زمان طولانی‌تر از آنچه پزشک توصیه کرده، یا مصرف آن به روش‌های غیرمجاز مانند جویدن، تزریق یا خرخر کردن باشد. بسیاری از افراد به دلیل اثرات سرخوشی این دارو به سوءاستفاده از آن روی می‌آورند.
اثرات مصرف اکسی‌کدون شامل موارد زیر است:
از آنجا که مصرف مسکن‌های تجویزی به‌طور عمومی در جامعه پذیرفته شده است، شناسایی و رسیدگی به سوءاستفاده از اکسی‌کدون می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. به‌ویژه در مواردی که تجویز دارو قانونی است، تشخیص تفاوت بین دوز مجاز و سوءمصرف ممکن است دشوار باشد. یکی از نشانه‌های واضح سوءاستفاده زمانی است که نسخه یک فرد قبل از اینکه زمان تجدید آن برسد، تمام می‌شود.
شناسایی اعتیاد به اکسی‌کدون می‌تواند به نجات جان فرد کمک کند. این نوع اعتیاد نه تنها هزینه‌بر و ناتوان‌کننده است، بلکه خطر مصرف بیش از حد آن نیز یک تهدید واقعی و بالقوه کشنده به شمار می‌آید. افرادی که با اختلال مصرف اکسی‌کدون مواجه هستند، معمولاً به سم‌زدایی تحت نظارت پزشکی و یک برنامه درمانی مؤثر برای جلوگیری از عود نیاز دارند.
تشخیص سوءاستفاده از اکسی کدون ممکن است دشوار باشد، به‌ویژه اگر فرد نداند که باید به دنبال چه نشانه‌هایی باشد. بسیاری از افرادی که از این دارو سوءاستفاده می‌کنند، به سادگی قرص‌ها را بدون هیچ وسیله‌ای می‌بلعند و این امر باعث می‌شود که پنهان کردن سوءمصرف برای آن‌ها آسان باشد. آگاهی از نشانه‌های سوءمصرف اکسی کدون می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید آیا فردی که به او اهمیت می‌دهید در حال افتادن در دام اعتیاد است یا خیر. برخی از علائم رایج سوءمصرف از اکسی‌کدون شامل موارد زیر است:
عوارض جانبی کوتاه مدت ناشی از سوءمصرف اکسی‌کدون می‌تواند از ناراحتی‌های خفیف تا خطرات بالقوه کشنده متغیر باشد. حتی افرادی که اکسی‌کدون را طبق تجویز مصرف می‌کنند ممکن است با عوارض جانبی مواجه شوند، از جمله:
فردی که به مدت طولانی از اکسی‌کدون استفاده کرده است، ممکن است به دلیل مصرف این دارو با مشکلات جسمی و روانی مواجه شود. این عوارض شامل:
الکل و بنزودیازپین‌ها از جمله خطرناک‌‌ترین موادی هستند که می‌توانند با اکسی‌کدون ترکیب شوند. از آنجا که اکسی کدون، الکل و بنزودیازپین‌ها همگی بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارند، ترکیب آن‌ها می‌تواند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد. این ترکیب مرگبار می‌تواند منجر به کاهش تنفس و عملکرد قلب تا حد نارسایی کامل شود. حتی اگر این ترکیب باعث مرگ نشود، ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری به مغز و سایر اندام‌های حیاتی وارد کند.
علاوه بر این، افرادی که به اکسی‌کدون اعتیاد دارند، معمولاً از ماری‌جوانا، بنزودیازپین‌ها و محرک‌ها نیز سوءاستفاده می‌کنند. این مواد ممکن است برای تقویت یا کاهش تأثیرات اکسی‌کدون مورد استفاده قرار گیرند.
اکسی‌کدون می‌تواند به عنوان دروازه‌ای برای مصرف هروئین عمل کند. زمانی که فردی که به اکسی‌کدون معتاد شده است دیگر نتواند نسخه‌های خود را تهیه کند، ممکن است به دلیل ارزان‌تر و در دسترس‌تر بودن هروئین و داشتن اثرات مشابه، به سمت مصرف آن روی بیاورد.
اکسی‌کدون، مانند سایر مواد افیونی اگر به طور ناگهانی و بدون نظارت پزشکی قطع شود، می‌تواند علائم ترک شدیدی ایجاد کند. این علائم ممکن است شامل اضطراب، حالت تهوع، بی‌خوابی، درد عضلانی و تب باشد. با این حال، بیشتر متخصصان بر این باورند که ترک اکسی‌کدون، هرچند ناراحت کننده، به ندرت تهدیدی برای زندگی محسوب می‌شود.
بهترین روش برای ترک اکسی‌کدون و کاهش احتمال بازگشت به مصرف، استفاده از ترکیبی از درمان، گروه‌های حمایتی و دارو است. گروه‌های درمانی و حمایتی به افراد کمک می‌کنند تا بر اجبار روانی مصرف غلبه کنند، در حالی که داروها می‌توانند ناراحتی ناشی از ترک را کاهش بدهند.
یک مرکز ترک اعتیاد معتبر معمولاً بهترین مکان برای دریافت تمامی این درمان‌ها در محیطی مناسب برای بهبودی موفق است. این مراکز امکانات و خدمات کاملی را ارائه می‌دارند که به بهبودی فرد کمک می‌کنند. همکاری با یک تیم حرفه‌ای بهداشت روان و پزشکی برای تعیین بهترین برنامه درمانی متناسب با نیازهای فرد نیز اهمیت دارد.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
