کوکائین یک ماده محرک است که از برگ‌های گیاه کوکا استخراج می‌شود. این ماده گاهی با ترکیبات دیگری مانند فنتانیل یا آمفتامین مخلوط می‌شود، که می‌تواند خطر اوردوز تصادفی را افزایش دهد. این ماده معمولاً در شکل پودر از طریق بینی استنشاق می‌شود. همچنین می‌توان آن را دود کرد، تزریق کرد، یا با هروئین ترکیب نمود.
این ماده تأثیری سرخوشانه بر مغز دارد که به دلیل نیاز به دوزهای بیشتر یا مصرف مکرر برای تجربه همان اثر، به راحتی می‌تواند به اعتیاد منجر شود. کوکائین با جلوگیری از کاهش دوپامین در بدن عمل کرده و باعث افزایش سطح این ماده در مغز می‌شود. این افزایش، بخشی از مغز به نام ناحیه تگمنتال شکمی (VTA)، که به عنوان مرکز پاداش شناخته می‌شود، را فعال می‌کند.
ناحیه تگمنتال شکمی بخشی از یک شبکه عصبی عمیق در مغز است که هنگام تحریک، احساس لذت و شادی شدید ایجاد می‌کند. نورون‌های موجود در ناحیه تگمنتال شکمی به ناحیه‌ای به نام هسته آکومبنس، یکی از مراکز کلیدی مرتبط با لذت، متصل می‌شوند. این ناحیه با مصرف کوکائین به طور مصنوعی فعال شده و به فرد احساسی از لذت و سرخوشی را به عنوان پاداش ارائه می‌دهد.
کوکائین ماده‌ای بسیار اعتیادآور است، اما تشخیص اعتیاد به آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. میل شدید به مصرف کوکائین و نادیده گرفتن پیامدهای منفی آن از نشانه‌های اصلی اعتیاد به شمار می‌آیند.
وابستگی روانی معمولاً سخت‌ترین بخش برای غلبه بر اعتیاد است، اگرچه نشانه‌های جسمی نیز وجود دارند که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. افرادی که به طور مداوم از کوکائین استفاده می‌کنند، به تدریج به آن وابسته می‌شوند، به این معنا که برای احساس عادی نیاز به مصرف آن پیدا می‌کنند. با شکل‌گیری وابستگی، بدن تحمل بیشتری نشان می‌دهد و با قطع مصرف، علائم ترک ظاهر می‌شود.
ترک کوکائین می‌تواند چالش بزرگی باشد، زیرا این ماده باعث افزایش غیرطبیعی سطح دوپامین در مغز می‌شود و به مرور زمان سیستم پاداش مغز را تغییر داده و بازبرنامه‌ریزی می‌کند.
استفاده مداوم از کوکائین می‌تواند به اعتیاد منجر شود، زیرا مغز و بدن به اثرات این ماده عادت می‌کنند. این مسئله ممکن است باعث شود برای دستیابی به همان نتایج، دوزهای بیشتری مصرف شود. با پیشرفت این وضعیت، ممکن است برخی از علائم زیر در ارتباط با اعتیاد به کوکائین ظاهر شود:
مصرف زیاد کوکائین می‌تواند پیامدهای جدی کوتاه‌مدت و بلندمدت برای سلامت فرد داشته باشد، از جمله مشکلات قلبی، کاهش وزن شدید، آسیب به بینی، سکته مغزی و موارد دیگر.
مصرف کوکائین می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد شود، به‌ویژه زمانی که مقدار زیادی از آن به‌طور همزمان استفاده شود یا قوی‌تر از حد معمول باشد. خطر مصرف بیش از حد همچنین در صورت ترکیب کوکائین با مواد دیگری مانند هروئین یا فنتانیل افزایش می‌یابد. علائم مصرف بیش از حد که نیازمند مراقبت فوری پزشکی هستند عبارتنداز:
هنگامی که بدن به مصرف کوکائین عادت می‌کند، قطع مصرف می‌تواند منجر به بروز علائم ترک شود که شدت آن‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشد و میل شدید به مصرف مجدد را ایجاد کند. برخی از علائم ترک شامل موارد زیر است:
قرار گرفتن در یک برنامه سم‌زدایی حرفه‌ای می‌تواند به مدیریت این علائم کمک کند. این برنامه‌ها اغلب شامل حمایت پزشکی برای کاهش شدت علائم ترک هستند و به فرد کمک می‌کنند تا مراحل اولیه ترک را قبل از آغاز درمان اعتیاد طی کند. همچنین، با شرکت در این برنامه‌ها، از پشتیبانی مستمر متخصصان بهره‌مند خواهید شد که شما را در این مسیر همراهی می‌کنند.
غلبه بر اعتیاد به کوکائین ممکن است به تنهایی چالش‌برانگیز باشد، بنابراین بررسی گزینه‌های درمانی حرفه‌ای می‌تواند بسیار مفید باشد. این برنامه‌ها حمایت‌های مختلفی ارائه می‌دهند که می‌تواند به بهبودی کامل شما از این اعتیاد کمک کند. برخی از گزینه‌های موجود برای درمان و توانبخشی اعتیاد به کوکائین عبارتنداز:
درمان بستری: برنامه‌های توانبخشی بستری محیطی امن با پشتیبانی تیمی از پزشکان، پرستاران، مددکاران اجتماعی و متخصصان سلامت روان فراهم می‌کنند. در این برنامه‌ها، شما طبق یک برنامه روزانه مشخص عمل کرده و از حمایت گروهی بهره‌مند خواهید شد.
درمان سرپایی: این نوع درمان شامل جلسات گروهی یا فردی برای کمک به غلبه بر اعتیاد به کوکائین است. انواع مختلف مراقبت‌های سرپایی شامل برنامه‌های سرپایی فشرده و برنامه‌های بستری جزئی می‌شوند.
گروه درمانی: گروه درمانی فرصتی برای ملاقات با افرادی است که همانند شما در مسیر بهبودی هستند. این جلسات حمایت عاطفی، انگیزه و حس ارتباط اجتماعی را فراهم می‌کنند.
رفتار درمانی: این روش‌های درمانی با هدف تغییر افکار و نگرش شما نسبت به کوکائین طراحی شده‌اند. یکی از روش‌های رایج، مصاحبه انگیزشی است که به افزایش انگیزه و ایجاد تغییرات مثبت در رفتار شما کمک می‌کند.
