مصرف مواد مخدر در دوران نوجوانی میتواند خطر ابتلا به اعتیاد در بزرگسالی را افزایش دهد. تشخیص تفاوت بین آزمایش مواد مخدر و اعتیاد بسیار حائز اهمیت است، چرا که بسیاری از نوجوانان ممکن است مواد مخدر را امتحان کنند اما به آن وابسته نشوند. با این حال، سوءمصرف مواد در این سن میتواند به دلیل رشد مغز، تأثیرات بلندمدت شناختی و رفتاری به همراه داشته باشد.
آگاهیبخشی و پیشگیری از مصرف مواد مخدر میتواند از گسترش این مشکل پیش از شکلگیری آن جلوگیری کند. همچنین، ارائه الگویی مناسب و گفتوگو درباره خطرات مصرف مواد میتواند به کاهش سوءمصرف مواد در نوجوانان کمک کند.
نیمی از افرادی که مصرف مواد مخدر را شروع میکنند زیر 18 سال هستند و آزمایش نقش مهمی در گرایش نوجوانان به مواد مخدر دارد. آنچه اهمیت دارد، درک دلایل اولیهای است که برخی نوجوانان را به سمت آزمایش مواد سوق میدهد. از جمله این دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بزرگسالانی که به اعتیاد دچار میشوند، اولین تجربه مصرف مواد مخدر را پیش از 21 سالگی داشتهاند. اگر نگران هستید که فرزند نوجوان شما ممکن است مواد مخدر مصرف کند، گزینههای درمانی برای اعتیاد نوجوانان وجود دارد و در دسترس است.
علائم متعددی میتواند نشاندهنده مصرف مواد مخدر در نوجوانان باشد. اگرچه ممکن است تفکیک بین تغییرات طبیعی دوران نوجوانی و سوءمصرف مواد دشوار باشد، والدین میتوانند با گفتوگوی باز و صمیمانه با فرزند خود، از وضعیت او آگاه شوند. برخی نشانههای رایج مصرف مواد در نوجوانان عبارتانداز:
والدین وظیفه دارند در صورت شک به مصرف مواد مخدر توسط فرزندانشان، با آنها صحبت کنند. با این حال، از هر پنج والدینی که به این مسئله مشکوک هستند، تنها یکی اقدام به مداخله میکند.
بهترین راه برای تشویق نوجوانان به صحبت در مورد مصرف مواد، پرسیدن سوالات دلسوزانه و با درک است. والدین میتوانند با لحن غیرتهدیدآمیز و سوالات مستقیم، گفتوگو را آغاز کنند. سوالاتی ساده مانند آیا تا به حال از مواد مخدر یا الکل استفاده کردهای؟ یا آیا کسی به تو مواد مخدر پیشنهاد داده است؟ میتواند شروع خوبی برای مکالمه باشد.
پاسخ مناسب به اعتراف یا انکار نوجوانان درباره مصرف مواد مخدر به اندازه پرسیدن سوالات درست اهمیت دارد. اگر نوجوانی به مصرف مواد مخدر اعتراف کرد، والدین باید از واکنش بیش از حد یا سرزنش پرهیز کنند، زیرا این رفتار میتواند مانع از ادامه گفتوگو شود. صحبت صادقانه با نوجوانان به والدین کمک میکند تا بفهمند آیا مصرف مواد صرفاً یک تجربه آزمایشی بوده یا به یک مشکل جدی تبدیل شده است.
والدین باید نشان دهند که چقدر برای آینده و سلامت فرزندشان اهمیت قائل هستند. نوجوانانی که احساس حمایت و عشق میکنند، احتمال بیشتری دارند که مصرف مواد را متوقف کنند یا در صورت نیاز برای درمان اقدام کنند. ممکن است نوجوانان در مورد مصرف مواد مخدر خود حقیقت را پنهان کنند. والدین باید به فرزندشان نشان دهند که نگرانی و حمایتشان از روی علاقه است و هدفشان کمک به اوست.
در صورتی که نوجوان همچنان مصرف مواد را انکار کند و والدین به صداقت او شک داشته باشند، میتوان از آزمایش مواد مخدر خانگی برای تشخیص استفاده کرد. همچنین، مراجعه به درمانگران، پزشکان متخصص اطفال، یا متخصصان اعتیاد میتواند در شناسایی و حل مشکل مواد مخدر در نوجوانان مؤثر باشد.
مواد مخدری که نوجوانان بیشتر به سوءمصرف آنها میپردازند، تفاوت زیادی با مواد مورد استفاده بزرگسالان ندارند. با این حال، دلایل سوءمصرف در میان نوجوانان ممکن است متفاوت باشد، زیرا آنها معمولاً بر اساس دسترسی به یک ماده به آن روی میآورند.
علاوه بر این، نوجوانان به دلیل درک متفاوتشان از خطرات و عواقب مصرف، بیشتر در معرض استفاده بیش از حد از مواد مخدر و الکل قرار دارند. از مواد مصرفی رایج توسط نوجوانان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الکل: الکل شایعترین مادهای است که نوجوانان به آن سوءمصرف میکنند. تحقیقات نشان داده است که نوجوانان تمایل بیشتری به مصرف زیاد الکل دارند، که این موضوع ممکن است به تکامل نیافتن کامل کنترل تکانه در آنها مرتبط باشد.
مصرف مفرط الکل، در هر سنی، خطر اعتیاد را افزایش میدهد، اما مغز نوجوانان بهویژه در برابر این خطر آسیبپذیرتر است. گفتگو با نوجوانان در مورد این خطرات میتواند به کاهش مصرف الکل در سنین پایین کمک کند.
ماریجوانا: بیشتر افرادی که به طور منظم ماریجوانا مصرف میکنند، مصرف آن را از دوران نوجوانی آغاز میکنند. نگرش نسبت به مصرف ماریجوانا در میان نوجوانان در حال تغییر است. بسیاری از دانشآموزان دبیرستانی بر این باورند که مصرف گهگاهی ماریجوانا خطرناک نیست.
داروهای تجویزی: بسیاری از داروهای تجویزی میتوانند اثرات مسمومکنندهای داشته باشند و این موضوع برای بسیاری از نوجوانان کاملاً شناخته شده است. مسکنهای مخدر مانند اکسیکانتین و بنزودیازپینها مانند زاناکس معمولاً اثرات لذتبخشی دارند که نوجوانان ممکن است به دنبال آن باشند. این داروها به دلیل پتانسیل بالا برای سوءمصرف و مصرف بیش از حد، خطرناک هستند.
تقریبا 40 درصد از نوجوانانی که از داروهای تجویزی سوءاستفاده میکنند، این داروها را از بین داروهای والدین خود به دست میآورند. نوجوانان همچنین ممکن است از داروهای بدون نسخه نیز سوءاستفاده کنند. دکسترومتورفان، که در بسیاری از داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا وجود دارد، میتواند در دوزهای بالا اثرات مسمومکننده ایجاد کند و مصرف بیش از حد آن میتواند خطرناک باشد.
بسیاری از نوجوانان برای مقابله با غم، استرس یا احساسات ناخوشایندی که در دوران نوجوانی تجربه میکنند، دچار مشکل میشوند. این طبیعی است که ممکن است آنها فکر کنند نوشیدن الکل یا مصرف ماری جوانا میتواند به آنها کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند. با این حال، بهترین روش برای مدیریت استرس، جستجوی حمایت عاطفی یا صحبت کردن با فردی است که بتواند به آنها کمک کند.
اگر نوجوانی قبلاً تلاش کرده است تا مصرف مواد مخدر را کاهش دهد یا ترک کند و موفق نشده است، ضروری است که فوراً به دنبال درمان باشد. مراکز درمانی مخصوص نوجوانان به مشکلات عاطفی و اجتماعی که موجب مصرف مواد مخدر شده است، میپردازند. هرچه زودتر اعتیاد شناسایی شود، درمان آن راحتتر خواهد بود.