دوران نوجوانی مرحله‌ای از تغییرات بزرگ است. تغییرات جسمی و هورمونی می‌توانند منجر به نوسانات احساسی شوند، زیرا نوجوانان سعی می‌کنند استقلال خود را نشان دهند و هویت شخصی‌شان را شکل دهند.
با این که مصرف الکل در نوجوانان گاهی نتیجه کنجکاوی یا رفتارهای اعتراضی است، اما دلایل متعددی در این تصمیم نقش دارند. آگاهی از این دلایل به والدین کمک می‌کند تا بهتر با فرزندان‌شان در مورد خطرات مصرف الکل صحبت کنند و علائم هشداردهنده را شناسایی کنند. دلایل رایج مصرف الکل در نوجوانان عبارتنداز:
فشار همسالان: یکی از مهم‌ترین دلایل مصرف الکل در نوجوانان، فشار همسالان است. تمایل به پذیرفته شدن در گروه دوستان و تأثیرات منفی آن‌ها می‌تواند نوجوانان را به مصرف الکل ترغیب کند. تغییرات در گروه دوستان نیز می‌تواند نشانه‌ای از این تأثیرات باشد.
تأثیرات محیطی: رسانه‌های اجتماعی نیز می‌توانند نوجوانان را تحت فشار قرار دهند تا احساس کنند بدون مصرف الکل چیزی از دست داده‌اند. آموزش نوجوانان درباره تصویر نادرست رسانه‌ها می‌تواند به کاهش این تأثیر کمک کند.
کنار آمدن با مشکلات اساسی: نوجوانان ممکن است برای مقابله با استرس، مشکلات خانوادگی، فشار تحصیلی یا اختلالات روانی به الکل روی آورند که می‌تواند مشکلات را تشدید کند. تقویت رابطه صمیمانه با فرزند و فراهم کردن فضایی امن برای گفت‌وگو می‌تواند به شناسایی و حل مشکلات زمینه‌ای کمک کند.
تلاش برای بزرگ‌تر و مستقل‌تر به نظر رسیدن: نوجوانان برای نشان دادن بزرگسالی، رفتارهایی مانند مصرف الکل را تقلید می‌کنند. والدین باید بدانند که رفتارشان تأثیر بیشتری نسبت به حرف‌هایشان دارد.
نبود مرزهای مشخص از سوی والدین: نوجوانان به مرزها، ساختار و انضباط نیاز دارند. قوانین باید مشخص و روشن باشند و پیامدهای زیر پا گذاشتن آن‌ها توضیح داده شود. نبود مرزهای مناسب می‌تواند باعث سردرگمی و فشار روانی در نوجوانان شود.
آگاهی از این عوامل به والدین کمک می‌کند تا به جای واکنش‌های سریع و تنبیه، با درک و همدلی به رفتار فرزندشان پاسخ دهند و به او در اتخاذ تصمیم‌های درست‌تر کمک کنند.
نوشیدن الکل در سنین پایین می‌تواند پیامدهای جدی و بلندمدتی داشته باشد. اگر متوجه شدید که فرزند شما به مصرف الکل روی آورده، طبیعی است که احساس نگرانی، عصبانیت یا ناراحتی کنید. پیامدهای فیزیکی و جسمانی مصرف الکل در نوجوانی عبارتنداز:
مصرف الکل همچنین می‌تواند پیامدهای عاطفی و رفتاری به دنبال داشته باشد، از جمله:
تأثیر بر خلق‌وخو: مصرف الکل می‌تواند باعث تغییرات شدید خلقی، افسردگی، اضطراب و حتی تحریک افکار خودکشی شود.
افزایش رفتارهای پرخطر: رانندگی در حالت مستی، دعوا، دزدی و ترک مدرسه از پیامدهای رفتاری رایج است.
نوجوانان به دلیل ساختار مغز خود بیش از بزرگسالان مستعد مصرف بی‌رویه الکل و پیامدهای آن هستند. مرکز لذت در مغز آن‌ها سریع‌تر از بخش تصمیم‌گیری رشد می‌کند، به این معنا که پیش از توانایی ارزیابی صحیح، اثرات خوشایند الکل را تجربه می‌کنند. این عدم تعادل ممکن است آن‌ها را به سمت رفتارهای خطرناک یا تهدیدکننده سوق دهد.
صحبت کردن با نوجوانان درباره مسائل حساس مانند مصرف الکل چالش‌برانگیز است، اما گفتگوی سازنده می‌تواند ضروری باشد. واکنش‌های عبوس، بی‌اعتنایی یا خشم نباید شما را دلسرد کند. انتخاب زمان مناسب، پیدا کردن زمینه مشترک، تشویق به بیان دیدگاه‌ها و احساسات، تمرکز بر فواید ننوشیدن، توضیح خطرات رانندگی پس از نوشیدن و ادامه دادن گفتگو از استراتژی‌های مؤثر است.
این روش‌ها کمک می‌کنند تا با رویکردی صبورانه و همدلانه، گفتگویی مؤثر با نوجوان خود داشته باشید و او را در اتخاذ تصمیم‌های سالم‌تر یاری دهید.
به عنوان یک نوجوان، فرزندتان ممکن است در شرایطی قرار گیرد که به او الکل پیشنهاد شود، مانند مهمانی‌ها یا گردهمایی‌های دوستانه. در این مواقع، گفتن «نه» می‌تواند دشوار باشد. اما شما می‌توانید با ارائه راهکارهایی به فرزندتان کمک کنید تا بدون احساس طرد شدن از مصرف الکل اجتناب کند. ایجاد مهارت‌های مقاومت در برابر فشار همسالان شامل موارد زیر است:
تقویت مهارت‌های نه گفتن: به فرزندتان کمک کنید تا مرزهای شخصی تعیین کند و در موقعیت‌های ناراحت‌کننده به راحتی نه بگوید.
آگاهی از محتویات نوشیدنی‌ها: به فرزندتان بیاموزید که فقط نوشیدنی‌هایی را بپذیرد که می‌داند چه چیزی در آن است.
برنامه‌ریزی برای خروج از موقعیت‌های ناخوشایند: از قبل بهانه‌هایی برای ترک جمع داشته باشد.
تشویق به فعالیت‌های جایگزین: مانند رفتن به سینما یا شرکت در فعالیت‌های سالم.
پنهان کردن بطری‌های الکل، بوی الکل در نفس، افت شدید در تحصیل، تغییرات ناگهانی در خلق‌وخو و از دست دادن علاقه به سرگرمی‌ها می‌تواند نشانه سوءمصرف الکل در نوجوان باشد. مشاهده مبارزه فرزندتان با اختلال مصرف الکل می‌تواند سخت و دلخراش باشد و تأثیرات منفی زیادی بر زندگی او بگذارد، از جمله:
افت تحصیلی: عملکرد ضعیف در مدرسه و افت نمرات.
اختلال در روابط خانوادگی: ایجاد تنش‌ها و درگیری‌های مداوم.
مشکلات قانونی: درگیر شدن با مسائل قانونی یا دزدی برای تأمین هزینه مصرف الکل.
در حالی که فرزندتان باید تلاش اصلی برای غلبه بر این مشکل را انجام دهد، حمایت، صبر، و عشق شما بسیار مهم است. پذیرش احساسات او و حضور شما به عنوان منبع اطمینان بسیار ارزشمند است. از کمک حرفه‌ای مشاوران و درمانگران استفاده کنید و با مطالعه درباره اختلال مصرف الکل و روش‌های درمان، نقش مؤثرتری ایفا کنید. شما تنها نیستید و ابزارها و حمایت‌های زیادی در دسترس شما هستند.
افراط در مصرف الکل به معنای نوشیدن مقدار زیادی الکل در مدت زمان کوتاه (حدود دو ساعت) است، به‌طوری که سطح الکل خون به حد مسمومیت می‌رسد. برای کودکان و نوجوانان، این معمولاً شامل مصرف سه یا بیشتر نوشیدنی در یک نوبت می‌شود. نوجوانانی که به الکل روی می‌آورند، با خطرات بیشتری روبرو هستند، از جمله:
مشکلات تحصیلی: غیبت از کلاس‌ها و عقب‌ماندن از تکالیف.
آسیب به اموال: ایجاد خسارات عمدی یا غیرعمدی.
صدمات جسمی: درگیر شدن در حوادث یا آسیب‌دیدگی.
خشونت و حمله: قربانی شدن یا شرکت در رفتارهای خشونت‌آمیز.
در دوران نوجوانی که رشد جسمی و روانی همچنان ادامه دارد، بدن نوجوانان توانایی کمتری در متابولیزه کردن و پردازش الکل دارد. بنابراین، آن‌ها سریع‌تر تحت تأثیر الکل قرار می‌گیرند و مدت طولانی‌تری مست می‌مانند. ناآگاهی از محدودیت‌های مصرف الکل، آن‌ها را در معرض خطرات جدی‌تری قرار می‌دهد. مسمومیت ناشی از الکل ممکن است شامل علائم و عواقب زیر باشد:
مشاهده علائم مسمومیت با الکل در فرزندتان ناراحت‌کننده است. نشانه‌هایی مانند بی‌هوشی، تنفس کند، رنگ‌پریدگی یا کبودی پوست، و بوی قوی الکل ممکن است نشان‌دهنده مسمومیت باشد. فرزندتان را تنها نگذارید، او را به پهلو بخوابانید و بلافاصله با خدمات اورژانس تماس بگیرید. مسمومیت با الکل یک وضعیت اورژانسی است و باید جدی گرفته شود. اقدام سریع شما می‌تواند جان فرزندتان را نجات دهد.
آگاهی‌بخشی درباره خطرات مصرف زیاد الکل و پیامدهای مسمومیت با آن برای پیشگیری از این مشکلات در نوجوانان حیاتی است. والدین و مربیان می‌توانند نقش بسزایی در این زمینه داشته باشند.
اگرچه تربیت نوجوانان چالش‌برانگیز است، اما شما همچنان می‌توانید تأثیر بسزایی در تصمیم‌گیری‌های فرزندتان داشته باشید، به‌ویژه در سال‌های پیش از نوجوانی و اوایل نوجوانی. با استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توانید درباره مضرات الکل با فرزندتان صحبت کنید، به مشکلات زمینه‌ای احتمالی رسیدگی کرده، و او را به سمت انتخاب‌های سالم‌تر در آینده هدایت کنید.
