الکل معمولاً حس آرامش و خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند، در حالی که محرک‌ها می‌توانند هوشیاری و بیداری را افزایش دهند. هر دو ماده بر سطح دوپامین در مغز تأثیر می‌گذارند و ممکن است حس سرخوشی را به همراه داشته باشند. دوپامین، که یک انتقال‌دهنده عصبی مرتبط با لذت و پاداش است، در اثر این ترکیب فعال‌تر می‌شود و این موضوع می‌تواند خطر وابستگی، سوءمصرف مواد و اعتیاد را افزایش دهد.
مصرف محرک‌ها می‌تواند علائم ناشی از مصرف الکل را پنهان کند و تشخیص میزان مسمومیت را دشوار کند. از سوی دیگر، الکل ممکن است قضاوت را مختل کرده و احتمال سوءمصرف مواد و رفتارهای پرخطر را افزایش دهد. در مجموع، ترکیب الکل و محرک‌ها می‌تواند تأثیرات منفی جدی بر سلامت جسمی و روانی داشته و احتمال بروز عوارض جانبی شدیدتر را افزایش دهد.
الکل با کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی می‌تواند حس آرامش، اجتماعی بودن و افزایش اعتماد به نفس را در فرد ایجاد کند. با این حال، سوءمصرف الکل ممکن است به مسمومیت منجر شود و عوارض جانبی خطرناکی به دنبال داشته باشد.
مصرف بیش از حد الکل می‌تواند باعث اختلال در گفتار، از دست دادن تعادل و ضعف در قضاوت شود. عوارض کوتاه‌مدت دیگری که ممکن است به دلیل مصرف الکل ایجاد شوند عبارتنداز:
محرک‌ها شامل مواد غیرقانونی مانند کوکائین و داروهای محرک تجویزی هستند که معمولاً برای درمان نارکولپسی و اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) استفاده می‌شوند. محرک‌های تجویزی داروهایی هستند که باعث افزایش سطح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز می‌شوند.
این دو انتقال‌دهنده عصبی نقش مهمی در تنظیم توجه، تمرکز، حافظه، انگیزه و الگوی خواب دارند. از رایج‌ترین داروهای محرک تجویزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محرک‌های سیستم عصبی مرکزی می‌توانند باعث افزایش فشار خون، ضربان قلب و تنفس شوند. در ابتدا، مصرف محرک‌ها ممکن است به افزایش انرژی و هوشیاری منجر شود. صرف‌نظر از نوع داروی محرکی که مصرف می‌کنید، ممکن است با برخی از عوارض جانبی زیر مواجه شوید:
سوءمصرف محرک‌های تجویزی زمانی اتفاق می‌افتد که دارو را بر خلاف دستور پزشک مصرف شود. این می‌تواند شامل مصرف دوزهای بالاتر، مصرف بیش از مقدار تجویز شده، تغییر روش مصرف (مانند خرد کردن و استنشاق قرص‌ها)، یا استفاده بدون نسخه پزشک باشد. افراد ممکن است برای افزایش هوشیاری، تمرکز، انرژی یا اعتماد به نفس اقدام به سوءمصرف این داروها کنند.
مصرف دوزهای بالای محرک‌ها یا ترکیب آن‌ها با الکل می‌تواند خطراتی مانند نارسایی قلبی، تشنج و هایپرترمی (افزایش بیش از حد دمای بدن) ایجاد کند. همچنین، سوءمصرف طولانی‌مدت محرک‌ها می‌تواند منجر به افزایش اضطراب، تحریک‌پذیری، عصبانیت، پارانویا و حتی روان‌پریشی شود.
الکل با تضعیف قضاوت، احتمال سوءمصرف سایر مواد مانند محرک‌ها را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، محرک‌ها می‌توانند علائم ناشی از مصرف الکل را پنهان کنند و این موضوع خطر مصرف بیش از حد الکل و مواجهه با عوارض جدی برای سلامتی را بالا می‌برد.
اگر احساس نکنید تحت تأثیر الکل هستید، ممکن است در مدت کوتاهی مقدار زیادی مصرف کنید. در حالی که الکل به سرعت جذب می‌شود، بدن برای متابولیزه کردن و دفع حتی مقادیر کم آن به زمان نیاز دارد.
ترکیب الکل با محرک‌ها می‌تواند منجر به ادامه مصرف تا حد از دست دادن حافظه، مسمومیت شدید یا حتی تشنج شود. مسمومیت با الکل یک وضعیت خطرناک و تهدیدکننده زندگی است که ممکن است پس از مصرف بیش از حد الکل رخ دهد. علائم آن شامل موارد زیر است:
ممکن است علائم دیگری از مسمومیت را تجربه کنید در حالی که هنوز هوشیار به نظر می‌رسید. اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
مصرف الکل در کنار داروهای محرکی که برای درمان بیماری‌های روانی یا جسمی تجویز شده‌اند می‌تواند بر عملکرد این داروها تأثیر بگذارد. این تأثیر ممکن است باعث کاهش اثربخشی دارو یا تشدید عوارض جانبی آن شود. برخی از عوارض تداخلات دارویی احتمالی عبارتنداز:
در صورت وابستگی به محرک‌ها، احتمال تجربه علائم ترک هنگام قطع مصرف وجود دارد. علائم ترک معمولاً ناراحت‌کننده و چالش‌برانگیز هستند اما به طور کلی تهدیدکننده زندگی نیستند. از سوی دیگر، وابستگی به الکل ممکن است نیاز به یک برنامه سم‌زدایی پزشکی داشته باشد. ترک الکل می‌تواند خطرناک باشد و علائمی مانند تشنج، لرزش و توهم ایجاد کند.
وابستگی به الکل یا محرک‌ها ممکن است به اعتیاد منجر شود که به‌عنوان اختلال مصرف مواد یا اختلال مصرف الکل شناخته می‌شود. اعتیاد یک بیماری پیچیده است که می‌تواند میل شدید و غیرقابل کنترل به مصرف ایجاد کند و اغلب به درمان حرفه‌ای و بلندمدت نیاز دارد.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با مشکل سوءمصرف مواد دست‌وپنجه نرم می‌کنید، برنامه‌های درمانی سرپایی یا بستری می‌توانند مفید باشند. این برنامه‌ها به شما کمک می‌کنند تا از طریق درمان‌ها و فعالیت‌های سالم، رفتارهای مثبت را بیاموزید و با هوس‌های ناشی از اعتیاد کنار بیایید. یک مرکز درمانی معتبر خدماتی مانند رفتاردرمانی، گروه‌درمانی، مشاوره فردی را ارائه می‌دهد.
با دریافت کمک از متخصصان مجرب و دارای مجوز، می‌توان به علل زمینه‌ای سوءمصرف مواد پرداخت و روند بهبودی را آغاز کرد. کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از دو دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
