ب2 یک داروی نیمه‌سنتتیک است که برای درمان اعتیاد به مواد اوپیوئیدی مانند هروئین و سایر مواد مخدر تجویز می‌شود. این دارو به عنوان یک آگونیست جزئی عمل می‌کند، به این معنا که می‌تواند اثرات اوپیوئیدها را تقلید کند، اما با شدت کمتر و سقف تأثیرگذاری مشخصی که از سوء استفاده و وابستگی جلوگیری می‌کند.
این دارو گاهی برای کنترل دردهای شدید در بیمارانی که احتمال وابستگی و اعتیاد به مخدر در آنها کمتر است و دردشان با سایر مسکن‌ها کنترل نمی‌شود، استفاده می‌شود. به همین دلیل، نسبت به آگونیست‌های کامل گیرنده‌های مورفینی مانند متادون و سایر مخدرها، علائم ترک کمتری ایجاد می‌کند. همچنین به دلیل اثر سقفی، با افزایش دوز، طول اثر افزایش می‌یابد ولی اثر مخدری و آگونیستی آن بیشتر نمی‌شود، بنابراین خطر مسمومیت و اوردوز و احتمال وقفه تنفسی و مرگ کمتر است.
با این حال این دارو می‌تواند تمامی عوارض مصرف مخدرها را ایجاد کند. از آنجا که این دارو برای ایجاد اثر ضد درد باید ابتدا در کبد متابولیزه شود، در برخی افراد مؤثر نیست. عوامل ژنتیکی، عصاره گریپ‌فروت و برخی داروها مانند فلووکسامین و فلوکستین می‌توانند توانایی فرد در متابولیزه کردن ب2 و تبدیل آن به فرم فعال را کاهش دهند.
برای کاهش احتمال سوء مصرف و تزریق، فرم زیر زبانی بوپرنورفین با داروی ضد مخدر نالوکسان ترکیب شده است. نالوکسان به دلیل جذب ضعیف زیر زبانی، در حالت عادی علائم قطع مصرف جدی ایجاد نمی‌کند، اما اگر تزریق شود، باعث بروز علائم ترک شدید و غیرقابل تحمل می‌شود.
به دلیل اینکه ب2 یک آگونیست نسبی گیرنده‌های مخدری است، در افرادی که اخیراً از آگونیست‌های کامل مخدری استفاده کرده‌اند، مصرف آن می‌تواند علائم ترک را ایجاد کند. در مصرف‌کنندگان مواد مخدر کوتاه اثر مانند تریاک و هروئین، این علائم پس از 12 تا 24 ساعت و در مصرف‌کنندگان مواد مخدر با اثر طولانی مانند متادون، پس از24 تا 48 ساعت یا بیشتر از قطع مصرف ظاهر می‌شود. ب2 می‌تواند توسط پزشک متخصص در مراحل سم‌زدایی مواد مخدر استفاده شود.
ب2، برخلاف سایر مواد افیونی مانند هروئین، دارای سقف اثر است. به این معنا که تا زمانی که فرد مقدار مشخصی از این دارو را مصرف نکند، اثرات آن را تجربه نخواهد کرد. با این حال، قرص ب2 نیز مانند سایر داروها، عوارض جانبی مختلفی دارد. رایج‌ترین عوارض جانبی آن عبارتند از:
برخی از عوارض جانبی جدی که نیاز به توجه بیشتری دارند، عبارتند از:
قرص ب2 امروزه در بسیاری از مراکز و کلینیک‌های درمانی برای ترک اعتیاد تجویز می‌شود، اما مشکل اصلی آن احتمال وابستگی به خود دارو است. این دارو می‌تواند عوارض جسمی و روانی مشابه با هروئین و متادون ایجاد کند. مصرف این دارو می‌تواند منجر به وابستگی شدید در بیمار شود و او را به سمت اعتیاد به این دارو سوق دهد.
این دارو باید برای مدت کوتاهی و تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود. اما متأسفانه، مصرف خودسرانه و نادرست آن در ایران باعث اعتیاد بسیاری از بیماران شده است. قرص ب2 به صورت غیرقانونی در دسترس افراد قرار می‌گیرد و پس از مصرف، فرد به آن وابسته می‌شود.
برخی از مراکز و کمپ‌های ترک اعتیاد از این دارو برای کاهش عوارض ترک مواد مخدر استفاده می‌کنند. اما مصرف آن نه تنها به درمان اعتیاد کمک نمی‌کند، بلکه باعث وابستگی فرد به این دارو می‌شود.
اعتیاد به قرص ب2 می‌تواند با علائم گوناگونی ظاهر شود که تشخیص برخی از آنها ساده‌تر از بقیه است. برخی از این علائم عبارتند از:
از جدی‌ترین علائم اعتیاد به ب2 عبارتند از:
افرادی که به قرص ب2 اعتیاد دارند، معمولاً علائم روانی مانند افسردگی، اضطراب، تغییرات سریع خلقی و تشدید مشکلات سلامت روان را تجربه می‌کنند.
بیماران برای ترک ب2 باید به پزشک متخصص و مشاورین درمانی مراجعه کنند، زیرا بدون داشتن دانش و تخصص کافی نمی‌توانند به ترک آن اقدام کنند. همانطور که اشاره شد، این دارو تأثیر زیادی بر جسم و روان بیمار دارد و میل به مصرف دیگر مواد مخدر را افزایش می‌دهد. بنابراین، اولین گام مؤثر برای آن، مراجعه به پزشک متخصص است تا با برنامه‌های دارودرمانی و مشاوره درمانی، مسیر درمان را برای بیمار آسان‌تر کند.
گاهی برخی افراد به اشتباه سعی می‌کنند ب2 را با داروهایی مانند ترامادول ترک کنند. این باور نادرست می‌تواند آسیب‌های بیشتری به بیمار وارد کند. ترک قرص ب2 به صورت ناگهانی امکان‌پذیر نیست و باید به تدریج انجام شود. بیماران در طول دوره ترک نیاز به بستری شدن در یک کلینیک معتبر ترک اعتیاد دارند تا علاوه بر دریافت برنامه دارویی مناسب، تحت نظارت و پشتیبانی ۲۴ ساعته تیم متخصص پزشکی قرار گیرند.
اولین گام پس از تصمیم قاطع فرد برای ترک ب2، مرحله سم‌زدایی است که با قطع مصرف دارو آغاز می‌شود. در این مرحله، فرد با علائم ترک مواجه می‌شود که در مقایسه با علائم ترک سایر مواد مخدر و توهم‌زا، کمتر است. مدت زمان مرحله سم‌زدایی بسته به شرایط روحی، روانی و مدت مصرف بیمار، ممکن است از یک تا چند هفته طول بکشد.
در کلینیک ترک اعتیاد دی، روزانه با مراجعینی روبرو می‌شویم که به دلیل تجویز و مصرف نادرست ب2 برای ترک اعتیاد، نه تنها موفق به ترک مواد افیونی نشده‌اند، بلکه به این دارو نیز وابسته شده‌اند. این افراد برای ترک ب2 از مشاوران و پزشکان متخصص ما درخواست راهنمایی و راه‌حل می‌کنند.
کلینیک ترک اعتیاد دی، به جای استفاده از ب2 و داروهای جایگزین برای ترک اعتیاد، بر درمان ریشه‌ای و تخصصی بیمار تمرکز دارد و با ارائه خدمات بستری، درمان‌های سرپایی و خدمات اورژانسی به صورت شبانه‌روزی آماده خدمت‌رسانی به بیماران عزیز است و آنها را تا رسیدن به یک زندگی سالم و عادی همراهی می‌کند.
