تریاک جزو مواد مخدر سنتی است که بیش از 11% آن را مرفین تشکیل می دهد که یک آلکالوئید از نوع اپیویید است. مصرف کردن مداوم و سولانی مدت تریاک باعث ایجاد مقاومت بدن در برابر این ماده ماده افیونی و اعتیاد می شود.
تریاک بیشتر برای تولید هروئین کشت و استفاده می شود و از طریق فرایندهای شیمیایی به هروئین تبدیل می شود. از هر 10 کیلوگرم تریاک 1 کیلوگرم مورفین و از هر 1 کیلوگرم مرفین 500 گرم هروئین بدست می آید.
تریاک به دلیل خاصیت مسکن و ضد درد و بی حس کننده برای عمل های جراحی مورد استفاده پزشکان و جراحان بود. مورفین استخراج شده از تریاک بعنوان داروی ضد درد برای مجروحان جنگی استفاده می شد و هم اکنون نیز بیشترین مصرف پزشکی آن برای مجروحان جنگی و سوانح است. تحقیقات نشان داده است که کشور ایران بالاترین میزان مصرف و اعتیاد به ماده تریاک را دارد و این ماده افیونی گریبانگیر اقشار مختلف جامعه ایران شده است.
از سایر استفاده های پزشکی تریاک می توان به کنترل سرفه، اسهال و نشانه های سرماخوردگی و درمان افسردگی اشاره کرد. احساس سرخوشی و نشئگی بعد از مصرف تریاک باعث ایجاد جاذبه در افراد کرده و کم کم باعث اعتیاد و وابستگی به این ماده می شود. تریاک در پزشکی های قدیم نیز بعنوان دارو و پادزهر استفاده می شده است.
امروزه افغانستان بزرگترین تولیدککنده تریاک در جهان است. افغانستان سالانه حدود 80% تریاک کل جهان را تولید می کند. کشت تریاک برای کشاورزان در افغانستان تا 10 برابر کشت گندم سودآور بوده است.
کشورهای برمه، تایلند ، لائوس، پاکستان، کلمبیا، گواتمالا و مکزیک پس از افغانستان در رده های بعدی تولید تریاک قرار دارند.
تریاک به روشهای مختلف استعمال می شود ولی دو روش خوردن و تدخین(دود کردن) روش های معمول مصرف تریاک هستند. در روش تدخین تریاک را حرارت می دهند تا مرفین و سایر مواد موثر موجود در آن تبخیر شود. معمولاً برای تدخین تریاک از ابزارهای مختلفی مانند وافور، سیخ و سنجاق استفاده می شود. سوخته تریاک حاصل از کشیدن تریاک حاوی مرفین است که بصورت خوراکی استفاده می شود یا با حل کردن آن در آب، شیره تریاک بدست می آید.
تزریق تریاک به دلیل وجود بخش های نامحلول در آب بسیار خطرناک است و می تواند باعث ایست قلبی شود.
مصرف تریاک باعث مقاوم شدن بدن و بوجود آمدن تلورانس شده و در نتیجه وابستگی مصرف یا همان اعتیاد ایجاد می شود. بیشتر میزان تریاک تولید شده در جهان به هروئین تبدیل شده و هروئین بصورت تزریق وریدی و تدخینی مصرف می شود.
در تریاک ترکیبات آلکالوئیدی دیگری مانند نارسئین، پاپاورین، نوسکاپین و تبائین وجود دارد. همچنین از سایر مشتقات تریاک می توان به مرفین، متادون و کدئین اشاره کرد.
مواد موجود در تریاک حدوداً 24 تا 48 ساعت در بدن باقی می مانند ولی اثرات نشئگی و سرخوشی حاصل از مصرف آن حدوداً 4 ساعت در بدن باقی می ماند.
متاسفانه در ایران هنوز در برخی از نقاط کشور نگرش های غلط و نادرستی در مورد تریاک وجود دارد و بعنوان نوعی وسیله پذیرایی از مهمان و مایه منزلت میزبان تلقی می شود.
برای مشاهده باورهای غلط در مورد تریاک اینجا کلیک کنید.
