دیدگاه خانواده ها درباره اعتیاد، مواد مخدر و ترک اعتیاد نیز به چگونگی واکنش آن ها به بیماران تأثیر میگذارد برای مثال، اگر آن ها ترک را امکان ناپذیر بدانند، طبیعی است که با فرزندانشان همکاری نکنند، یا اگر ترک را بسیار آسان بدانند و آن را تنها به تصمیم و اراده فرد ربط دهند، در این صورت با فرزندانشان با سختگیری و خشونت رفتار میکنند، در صورت لغزش، آن ها را سرزنش و تحقیر می کنند. برای پیشگیری از این مشکلات شما باید با باورهای نادرست خانوادهها درباره اعتیاد و معتاد آشنا شوید.
گر چه ژنتیک در بروز اعتیاد دخیل است، این نکته به این معنا نیست که اگر والدین معتاد باشند فرزندان هم تحت تأثیر ژن های والدین، معتاد می شوند، در موارد زیادی افراد تحت تأثیر یادگیری و همانندسازی با والدین، دوستان و آشنایان به مواد مخدر گرایش پیدا میکنند، بدون آن که والدینشان معتاد باشند. به علاوه، این دیدگاه که اعتیاد ریشه ژنتیکی دارد سبب میشود خانوادهها درمان را بیفایده بدانند و ترک اعتیاد فرزندشان را جدی نگیرند.
این دیدگاهی است که در بسیاری از افراد سیگاری دیده میشود. گر چه اعتیاد به سیگار نمیتوان با اعتیاد با دیگر مواد مخدر مقایسه کرد، در بسیاری از موارد سیگار سکوی پرش برای اعتیاد به مواد مخدر است. بسیاری از مصرف کنندگان مواد مخدر گزارش میکنند که قبل از اعتیاد به مواد مخدر سیگار می کشیدند. همچنین، ترک سیگار کار آسانی نیست و در مواردی به اندازه ی ترک دیگر مواد مخدر دشوار و طاقت فرساست.
این دیدگاه نادرست درباره ی اعتیاد به این امر میانجامد که خانوادهها اعتیاد را آخر خط بدانند و تحت تأثیر این دیدگاه، رهایی از دام اعتیاد را اجتناب ناپذیر و طرح را غیرممکن بدانند و اقدامات درمانی و ترک اعتیاد را جدی نگیرند.
این دیدگاه تا اندازهای درست است، زیرا در بسیاری از موارد مشکلات شخصیتی و بی بهره بودن از مهارتهای مقابلهای سبب میشود افراد در رویارویی با عوامل استرس زا به مواد مخدر پناه ببرند، اما در مواردی هم افراد تحت فشار همسالان، هیجان طلبی و نیز تعارضها و فشارهای خانوادگی به مصرف مواد مخدر روی میآورند و با یک یا دو بار مصرف به آن وابسته میشوند. البته ناگفته نماند که برخی از مصرف کنندگان مواد مخدر به مشکلات شخصیتی مبتلا هستند. دراین موارد، میتوان گفت مشکلات شخصیتی یکی از دلایل گرایش فرد به مصرف مواد مخدر است.
گر چه انگیزه درونی برای ترک اعتیاد بهتر از این است که فرد با انگیزه های بیرونی، از جمله فشار اطرافیان، ازدواج و به دست آوردن شغل به ترک مواد مخدر اقدام کند، انگیزه درونی به تنهایی برای ترک مواد مخدر کافی نیست. افراد علاوه بر انگیزه درونی باید تحت نظر روانپزشک برای ترک اعتیاد اقدام کنند و از حمایت و همراهی خانواده ها برخوردار باشند.
برخی از افراد بر این باورند که تنها برخی از مواد مخدر خطرناک هستند، و برخی دیگر عوارض کمتری دارند یا بی عارضه اند. تریاک، تنباکو و حشیش از جمله این مواد مخدر هستند. این دیدگاه درباره آن ها وجود دارد و عدهای بر این باورند که در صورت مصرف مواد مخدر، به راحتی میتوان آن ها را ترک کرد. این دیدگاه نادرست سبب میشود برخی افراد به تریاک، تنباکو و حشیش وابسته شوند در حالی که هر یک از این مواد مخدر عوارض خود را دارند و مهم تر از همه این که وابستگی ایجاد میکنند و وابستگی ناشی از آن ها ممکن است پایدار باشد. اگر شما جزء این دسته از افراد هستید، دیدگاهتان را تغییر دهید و از القای این باورهای نادرست به بیمار خودداری کنید.
اعتیاد به مواد مخدر یکی از اختلالات روانپزشکی محسوب میشود و به همین دلیل، همه کسانی که به مواد مخدر وابسته اند، باید تحت نظر روانپزشک درمان شوند اما چنین چیزی به این معنا نیست که مصرف کنندگان مواد مخدر افرادی دیوانه، غیرعادی و نامتعادلند.