در بین معتادین و عامه مردم مشهور است که اعتیاد به مواد مخدر علاج ناپذیر است. معتادین باور بیشتری در این زمینه دارند، که موجب میشود علاوه بر اعتیاد یأس و ناامیدی برآنان مستولی گردد. کلیه معتادین جواب هایی نظیر (نمی توانم، مگر می شود، چه فایده ای دارد) و جواب های دیگری از این قبیل داشته اند. اکثر آن ها معتقدند که اگر هم ترک کنند قدرت تحمل و مقاومت ندارند و دوباره رو به مواد مخدر خواهند آورد.
آثار جسمی اعتیاد معمولاً تا یک ماه از آخرین مصرف و شروع معالجه، زائل میشود ولی آن چیزی که مهم است رهائی روانی است. حساسیت و ویژگی های اخلاقی و روانی مؤثر در گرایش به اعتیاد به مواد مخدر، زمان اعتیاد شدت مییابد، وجود و ادامه همین امر در بعد از ترک اعتیاد، زمینههای بازگشت را فراهم میسازد.
متخصصین و معتادین (در پرسشنامههای خود) علل بازگشت را موارد زیر میدانند.
۱-وجود مواد مخدر و سهولت دسترسی به آن
۲-عدم مراقبت وکنترل و پیگیری در مورد معتادین معالجه شده
۳-بودن شرایط منفی موجود در اطراف فرد
۴-ناراحتی های عصبی و ضعف فرد در مقابل آن ها، به خصوص در زمان پس از ترک اعتیاد که به شدت آسیب پذیر، حساس و ناامید کننده است. به همین جهت به محبت و مساعدت همه جانبه نیاز دارد.
۵-عدم برنامه ریزی لازم برای مشغول کردن این افراد
۶-عدم پذیرش این افراد از سوی جامعه منزوی بودن و احساس طرد از جامعه وکنایههای نیش زبان اطرافیان یا سایرین
۷-وجود معتادین دیگر یا دوستان مصرف کننده سابق
۸-غیر علمی بودن اصول حاکم بر مراکز بازپروری و در نتیجه نا تمام ماندن و یا ناقص اجرا شدن برنامه ترک اعتیاد، به خصوص از نظر رهایی آلودگی جسم از ماده مخدر و یا احساس چنین حالتی از سوی فرد معتاد
۹-وجود مراکزی همچون قهوه خانهها و نظایر آن که برابر گفته یک معتاد با دیدن آن ها فیلشان یاد هندوستان میکند و در نهایت آلودگی محیط
۱۰-ضعف قوای جسمی
۱۱-بی خوابی شدید که از سوی اکثر معتادین به عنوان یکی از دلایل عمده بازگشت و روی آوردن مجدد به مواد مخدر ذکر میگردد
۱۲-ضعف و بی حال مخصوصی که معتادین میگویند هیچ کسی قادر به درک آن نیست مگر معتاد باشد. این ضعف وقتی ایجاد میشود، در عضلات و ماهیچههای بدن حتی گردن احساس بی حالتی به وجود میآید. علت پزشکی این مسئله در بررسی مشخص نشده است