غالباً والدین با چالشی عمیق روبه رو شده و علیرغم نداشتن هر گونه درکی از کیفیت یاری به فرزند معتادشان اما امیدوارند از قدرت خود به عنوان پدر و مادر برای رفع مشکل و درمان اعتیاد، البته با بسیج کل امکانات خانواده سود جویند و مطمئن اند در مراقبت و محافظت از او واجد نفوذ کامل اند.
لذا معمولاً در این جا ماده مخدر است که پیروز چنین نبردی است و فرزند معتاد، پدر و مادر گرفتار در این توهم را ترک می کند یا از آن ها مجوز ادامه این کار را می گیرد.
گاه نیز والدین اگر مدعی نشوند هر کاری از دستشان بر می آمده، در حق این فرزند انجام داده اند، از پزشک عمومی یا خانوادگی برای این کار مشورت می گیرند و ممکن است آن ها به واسطه عدم تخصص در حل مشکل، تثبیت اعتیاد به مصرف مواد مخدر را در فرزندشان مانع از حل آن ارزیابی کنند و به بهانه دیر شدن از هر گونه راهنمایی و پشتیبانی طفره روند و این در حالی است که می توان در هر مرحله بیماری اعتیاد را درمان کرد.
این امتناع است که درمان اعتیاد را وخیم تر می سازد. با این حال برای بسیاری از خانواده ها احساس شرم مانع استعانت جویی از دیگران و حتی نزدیک ترین خویشاوندان در مواجهه با این معضل حتی به بهانه دست به گریبان بودن آن ها با مسائل خاص خودشان می گردد.
پاسخ خانواده بر فرزند مسئله دار متمرکز می شود و می کوشد دور و بر او را گرفته و وی را به راه راست باز آورد. تلقی فرزند مزبور از ظرفیت محدود خودش همچون ناتوانی خانواده در رفع آن، وضعیتی مناسب برای تداوم چنین رفتاری است.
مع هذا خانواده نا امید نشده و معمولاً پیشنهاداتی برای کمک به وی برای متوقف کردن اعتیادش در قبال پاداش هایی برتر جهت انطباق با این واقعیت و تلاش برای مدیریت و رفع آسیب های ذی ربط عرضه می دارد. خانواده در این پویه اما گاه به سازگاری با اعتیاد به مواد مخدر تن می دهد.
زندگی اعضای خانواده در کنار عضوی معتاد مخاطره آمیز است، زیرا انگار نه کل خانواده، که جریان زندگی را نابود می کند و هیچ کس دیگر هم این مصیبت را در نمی یابد و کاری از دستش ساخته نیست.
اکثر خانواده ها به قدرت مخرب مواد مخدر ایمان دارند و آن را دال بر پایان روابط خانواده می انگارند. با این حال آن ها خود را به ادامه کمک و حمایت از اعضای معتاد شده متعهد می بینند. حداقل این است که خانواده کوتاهی خود را مسئول مشکل چنین عضوی دیده و برای حفظ چنین نهادی می کوشد آن را بر طرف کند.
کمترین نتیجه این امر جلوگیری تعمیم اعتیاد به جرائم دیگر است که چنین عضوی را تهدید می نماید. مع هذا همین تلاش هم هزینه ای گران به خانواده تحمیل می کند و مصائبی بار می آورد که هر یک از اعضای خانواده پاسخ متفاوتی به آن ها می دهند.
در این اثنا برخی والدین مضطربانه هزینه مواجهه با اعتیاد فرزند خود را حتی شده با پرداخت مبالغ تأمین این مواد برای آنان یا اجازه دادن به رفع اعتیادشان در منزل جهت اجتناب از سایر مسائل مثل درگیری فیزیکی با فروشندگان و قاچاقچیان مواد مخدر یا عدم استفاده از سرنگ مشترک یا کاهش خطر مصرف بیش از حد می پردازند که این امر خود استمرار بخش اعتیاد می گردد و فرد معتاد از ترک اعتیاد فاصله بسیار زیادی می گیرد.
