بر اساس یک تحقیق علمی بر روی تعدادی از معتادان مشخص شد:
- گروه سنی ۲۱ تا ۲۷ سال بالاترین رقم سنی معتادان و به طور کلی طبقه ی جوان بیش از طبقه ی میان سال و سالخورده به اعتیاد گرایش دارند.
۔ اکثریت معتادانی که برای درمان به طور اختیاری رجوع کرده اند، معتاد به هروئین و سن آن ها کمتر از ۳۸ سال بوده است. اکثر آن ها بین سنین ۲۰ تا ۲۵ سالگی مصرف مواد مخدر را با تریاک شروع کرده و سرانجام به هروئین معتاد شده بودند.
- ۶۶ درصد از این افراد تحصیلات در سطح ابتدایی و کمی نیز تحصیلات متوسطه داشتند.
نتایج پژوهشی تحت عنوان «بررسی عوامل مؤثر بر سوء مصرف مواد مخدر از دیدگاه دانشجویان: کاربست نقشه های شناختی فازی» که در دانشگاه ارومیه توسط عبدلی سلطان احمد و همکان (۱۳۹۵) انجام شد، نشان داد که :
بیکاری مهم ترین متغیر تأثیرگذار بر متغیرهای دیگر است.
پس از آن اعتیاد اعضای خانواده، همسالان، تأثیرپذیری، اعتیاد است که نشان می دهد بیشترین تأثیر را از سایر عوامل موجود در نقشه پذیرفته است.
دومین متغیر تأثیرپذیر، همسالان منحرف، سومین متغیر تأثیرپذیر نیز امید به آینده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که از نظر دانشجویان هنگامی که جوانان بیکار باشند احتمال گرایش آن ها به گروه همسالان منحرف جهت گذراندن اوقات و کسب لذت و شادی بسیار بالا می رود، در نتیجه احتمال بیشتری دارد که گرفتار مصرف مواد مخدرشوند.
به نقل از یک عضو دفتر مطالعات پژوهش های ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، خطر اصلی در جامعه، افزایش تعداد معتادان به هروئین به ویژه در میان نسل جوان است.
عوامل مهمی که در روی آوردن افراد به مواد مخدر سهیم هستند، عبارتند از:
معتادان در هنگام مصرف مواد مخدر ناگزیر از ناخالصی هایی نظیر انواع چسب ها، قیر، فضولات حیوانی، کود شیمایی، داروهای اعصاب و مرگ موش استفاده می کنند که عوارض جسمی و روانی آن ها از مواد مخدر بسیار خطرناک تر است.
در بررسی دیگری که عده ای از استادان دانشگاه های کشورمان درباره ی اعتیاد در شهر تهران انجام داده اند مشخص شد که متأسفانه آمار معتادان نوجوان و جوان کشورمان بسیار بالا است.
درباره ی شخصیت و طرز رفتار معتاد می توان گفت گروه معتادان ممکن است از گروه های مختلف اجتماعی و اقتصادی باشند یعنی حتی در میان افراد فقیر و مرفه، کسانی که پایگاه اجتماعی خوبی ندارند و هم کسانی که موقعیت اجتماعی جالبی دارند معتاد وجود دارد. البته این مطلب در میان افرادی که بیکار هستند بیشتر صدق می کند.
لذا، افراد از هر طبقه ی اجتماعی و اقتصادی که باشند ممکن است معتاد شوند. افراد معتاد اغلب به ارتکاب جرم می پردازند زیرا برای تأمین مواد مخدر مورد نیاز خود به پول نیاز دارند که تهیه ی آن از راه مشروع و نامشروع برای آن ها فرقی ندارد و باید تهیه شود هر چند به ارتکاب جرمی منجر شود.
این گونه افراد به مقررات و قوانین بی توجهی می کنند و اغلب قانون شکن هستند و زندگی آن ها اغلب در مناطق جرم خیز، پرجمعیت و کثیف شهر است و آن ها غالباً از محیط زندگی و پیرامون خود مواد مخدر به دست می آورند. این گونه افراد بیشتر لذت طلب و خشن بوده و حتی بعد از مصرف مواد از هر کار و هر چیزی لذت می برند، ضمن اینکه زودرنج و خشن هستند و از اطرافیان نیز متوقع هستند.
از نظر عاطفی در برابر هیچ کس و هیچ چیز مسئولیت احساس نمی کنند، همیشه مردم و اطرافیان خود را مسئول رفتارشان می دانند و همواره یک نوع مکانیسم دفاعی در برابر دیگران دارند و همیشه در حال تعارض هستند.
