مصرف مواد مخدر امروز یکی از مشکلات عمده در جهان است و میلیون ها نفر از مواد مخدر قانونی و غیرقانونی سوء استفاده می کنند. علاوه بر این، یک میلیون نفر ممکن است به یک یا چند بیماری هم زمان مبتلا شوند. مصرف مواد مخدر با بار عظیمی از پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی همراه است. مصرف مواد مخدر با عوارض روانپزشکی و آسیب های جدی بر مغز و روان انسان همراه است.
به طور کلی، محرکهایی مانند کوکائین و آمفتامین (مت، شیشه یا یخ) ضربان قلب را افزایش میدهند و در عین حال رگهای خونی را منقبض میکنند. در افراد مستعد، این دو عمل با هم زمینه را برای آریتمی قلبی و سکته ایجاد می کنند. مت آمفتامین همچنین باعث ایجاد هایپرترمی جدی می شود، بیداری و فعالیت بدنی را افزایش می دهد و پتانسیل ترکیبی از فعالیت ها و گرمای بیش از حد را ایجاد می کند که باعث تشنج و افزایش خطرناک و گاهی کشنده بدن می شود.
مصرف کوکائین جریان خون به مغز را کاهش میدهد، ضربان قلب را افزایش میدهد و اجزای آن را که باعث گردش خون میشوند، افزایش میدهند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مصرف مزمن کوکائین با عملکرد بطن چپ و افزایش رسوب کلسیم مرتبط است و همچنین استفاده از آن سلول های مغز را کند می کند. متیلن دی اکسی مت آمفتامین که به عنوان اکستازی نیز شناخته می شود که بسیاری از مصرف کنندگان به اشتباه آن را بی خطر می دانند، باعث گرمازدگی بدخیم، آسیب دائمی کلیه و مرگ می شوند. اکستازی همچنین به فیبرهای عصبی سروتونین در مغز آسیب می رساند.
هروئین می تواند یک بیماری کلیوی به نام گلومرولواسکلروز کانونی ایجاد کند. مصرف مواد افیونی (هروئین) با پیامدهایی از حالت تهوع و یبوست گرفته تا عوارض کلیوی، دندانی و دهانی همراه است.
فن سیکلیدین یا گرد و غبار فرشته ضربان قلب و فشار خون را افزایش می دهد، باعث پرخاشگری شدید می شود و ممکن است باعث انقباضات عضلانی به اندازه کافی قوی برای شکستن استخوان شود.
ماری جوانا، پرمصرف ترین ماده مخدر غیرقانونی در جهان است که با عواقبی از جمله مشکلات حافظه، شناختی و حرکتی در افراد جوان و بزرگسال گرفته تا احتمال بیماری های ریه در مصرف کنندگان مزمن همراه است. مصرف کنندگان، بسیاری از آن ها را به عنوان یک ماده مخدر بی ضرر می دانند. مصرف دارویی مواد مخدر و فعالیت های جنسی تکانشی مرتبط با مصرف مواد مخدر باعث افزایش اکتساب و انتقال عفونت های مقاربتی می شود و از جمله ویروس های آندوکاردیت تهدید کننده زندگی، هپاتیت و ایدز می شود. همچنین باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن می گردند.
اختلال دوقطبی و بیماری های روانی، افزایش رفتارهای جنسی پرخطر و سایر رفتارهای خود آسیبی همگی با مصرف مواد مخدر مرتبط هستند.
چند راه وجود دارد که فرد می تواند دارو مصرف کند، از جمله تزریق، استنشاق و بلعیدن. تأثیر داروها بر بدن می تواند متأثر از نحوی باشد که داروها را به کار برده اید. به عنوان مثال، تزریق دارو به طور مستقیم در جریان خون تأثیر فوری دارد. تمام داروهای مخدر بر روی مغز تأثیر می گذارد. آن ها باعث می شوند که ترشح دوپامین زیاد شود، یک انتقال دهنده عصبی که به آرامش، انگیزه و احساس لذت ما کمک می کند، به مغز سرازیر و ایجاد نشئگی می کند. در نهایت، مواد مخدر می تواند عملکرد مغز را تغییر دهد و برای فرد ایجاد اختلال کند، که منجر به هوس شدید و مصرف اجباری مواد مخدر شود. با گذشت زمان، این رفتار می تواند به یک وابستگی به مواد مخدر و یا اعتیاد به مواد مخدر تبدیل شود.