اثرات سوء مصرف الکل در هر سن و سالی شناخته شده است. با وجود این که مضرات نوشیدن مشروبات حاوی الکل مشمول همه افراد، فارغ از دوره زندگی آن ها میشود اما در دورانی از زندگانی فرد تأثیرات سوء و عواقب مصرف این ماده شیمیایی سمی بر بدن و روان می تواند به مراتب بیشتر باشد. از آن جمله می توان به مصرف الکل در دوران بارداری، نوجوانی، یائسگی و سالمندی اشاره کرد.
مصرف الکل در دوران بارداری میتواند عواقبی چون سقط جنین، مرده زایی، تولد نوزاد نارس، به دنیا آمدن نوزادانی با بهره هوشی پایین و غیره را به دنبال داشته باشد. شکل گیری و رشد جنین تحت تأثیر الکل به شدت مختل می شود.
به مجموعه نارسایی های جسمی (فیزیکی) و مغزی در نوزادی که مادرش در دوره بارداری الکل مصرف کرده است، «ناهنجاریهای جنینی ناشی از الکل» گفته میشود. این سندروم برای اولین بار در سال ۱۹۷۳ در ایالات متحده آمریکا شناسایی و ارتباط آن با مصرف الکل در دوران بارداری مشخص شد.
از آن جایی که اندام های جنین از جمله دستگاه گوارش و کبد هنوز تکامل نیافته اند، قادر به هضم و متابولیزه کردن الکل نیستند. لذا مصرف الکل توسط مادر باردار حتی در مقادیر ناچیز می تواند پس از عبور از جفت موجب آسیبهای جبرانناپذیری در جنین شود.
علاوه بر الکل، سن بالای مادر، استعمال دخانیات مانند سیگار و قلیان و سوءتغذیه نیز می توانند احتمال ابتلای جنین به این سندروم را افزایش دهند. به علت این که الکل به راحتی از سد خونی - مغزی عبور می کند می تواند به مغز در حال رشد به ویژه ماده سفید مغز جنین صدمه بزند.
به همین دلیل این سندروم در برخی کشورها از جمله ایالات متحده اصلیترین عامل عقب ماندگی ذهنی شناخته شده است. علائم این بیماری می توانند از خفیف تا بسیار شدید بسته به زمان و مقدار مصرف الکل توسط مادر متغیر باشند.
اختلالات عصبی ناشی از صدمات وارده به سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع). از آن جایی که بخشهای مختلف سیستم اعصاب مرکزی در طول ۹ ماه بارداری تکامل می یابند، مصرف الکل طی این ۹ ماه می تواند آسیب های متفاوتی به دنبال داشته باشد.
اختلالات عصبی می تواند در دورههای مختلف زندگی از کودکی، نوجوانی تا بزرگسالی بروز کنند.
کودکان مبتلا به سندروم جنین الکلی معمولاً دچار نواقص مربوط به هوش (آی کیو)، اختلال و ناتوانی در یادگیری و تمرکز حواس، بیش فعالی، بی نظمی، ناهنجاری های رفتاری از جمله عدم بازداری رفتاری، لجبازی، عصبانیت شدید، ناتوانی در درک مفاهیم ناملموس مثل زمان و غیره هستند.
در نوجوانان انواع مشکلات اجتماعی از جمله رفتار ضد اجتماعی، احتمال بالای وابستگی به الکل و دیگر مواد مخدر مشاهده میشود.
مصرف الکل به ویژه بین هفته ششم و نهم بارداری یعنی زمانی که اجزای چهره جنین در حال شکلگیری و رشد هستند میتواند سبب تغییراتی در ظاهر چهره نوزاد شود.
· صورت پهن و گونههای صاف
· چشمان کوچک
· فاصله زیادی بین چشم ها
· لب بالای نازک و کشیده
· بینی کوتاه
· فاصله زیاد بینی و لب بالا
· گوش های بدشکل
· کم بودن رشد جسمی
· اختلالات شنوایی و یا بینایی
· اختلال در کارکرد قلب، کلیهها و کبد
· صرع
· افسردگی
· اختلالات هورمونی
· تغییر شکل مفاصل دست و پا
· سیستم ایمنی ضعیف
· پارکینسون