نقش واسطهگری یک نقش سپر بلا بودن است و در آن یک نفر در خانواده (مادر، همسر، دختر یا پدر) سپر بلای سایر اعضای خانواده می شود. آن ها سعی می کنند واسطه بین پدر و فرزند شوند. ارتباط بین پدر و فرزند از طریق نقش سوم است و آن ها ارتباط مستقیمی با همدیگر ندارند. فرد واسطه گر فکر میکند باید چنین عمل نماید تا اتفاق خاصی در خانواده نیفتد و همه چیز در ظاهر خوب و مطلوب به نظر رسد و مصلحت ساختگی در خانواده ایجاد شود.
چنین نقشی مانع از دیدار مستقیم اعضای خانواده با یکدیگر می شود. به نظر میرسد واسطه گر تا مدت زمان مشخصی میتواند این نقش را برعهده بگیرد زیرا عموماً یک نقش آسیب رسان است و حتی احتمال لغزش و عود را در بیماران افزایش می دهد زیرا مانع از مواجهه مستقیم بیماران با مسائل واقعی و مشکلات عینی در خانواده میشوند.
او باید به سوالات همه پاسخ دهد. آن ها مسلحت اندیشند و در ظاهر همه چیز خوب به نظر میرسد اما در واقع این گونه نیست و اعضای خانواده از مواجه شدن با مسائل و مشکلات برحذر می گردند. فرد واسطه گر نیز دچار مشکلات روانی شدید میشود و در نهایت مجبور به کنترل بیماری و یا تسلیم می گردد.
عوامل مختلفی در درمان بیماران نقش دارد و درمان موفق مستلزم در نظر گرفتن عوامل ذیل است:
در فرآیند درمان اعتیاد عوامل زیادی در ارتباط متقابل با همدیگر بوده و ضروری است نسبت به استفاده از آن ها توسط خانواده اقدام شود. درمان صرفاً یک برنامه تک بعدی نیست و عوامل فوق در ارتباط با همدیگر به درمان موفق منجر خواهد شد. علاوه بر این درمان میتواند اثربخش باشد که طولانی بوده و مداخلات روانی و اجتماعی به صورت منظم تکرار شود. هنگام شروع درمان توسط بیمار توجه به چه نکاتی می تواند به تداوم درمان کمک نماید.
1-اصل اعتماد به بیمار (به صحبتها، کارها، حضور و رفت و آمدهای او اعتماد کنید). اعتماد باعث تقویت اعتماد به نفس در بیمار می شود.
2-پذیرش بیمار (بیمار را همان گونه که هست بپذیرید. او را همان گونه که هست درک کنید. به حرف های او گوش کنید. او را از خود بدانید. پذیرش بیمار مرحله مهمی در فرآیند درمان است. پذیرش به معنی درک کامل بیمار و شنیدن حرف و درد بیمار است. گوش کردن رنج اوست). هرچند قبلاً درخصوص پذیرش بسیار بحث شده است و لذا مهم است که بیمار را بپذیرید.
3-تشویق بیمار بخش مهمی از فرآیند درمان است و میتواند در تداوم درمان نقش مهمی داشته باشد.
4-حضور اعضای خانواده در جلسات و پیگیری و گزارش از وضعیت بیمار موضوع مهم و اساسی است.
5-تشویق و ارائه انگیزه به بیمار بسیار مهم است. تحقیقات مختلف نیز نشان داده است که اثر تشویق در پایداری درمان بیماران زیاد است. به عنوان مثال چنانچه شما تغییرات هرچند کوچک اما مثبت در بیمارانتان را مشاهده کردید با به کار بردن جملات مثبت و دادن پاداش او را تشویق نمایید. مخصوصاً ایجاد و تقویت انگیزه و پاداش در بیماران مصرف کننده شیشه از اهمیت زیادی برخوردار است.
6-سعی کنیم مثبت فکر کنیم و از منفی بافی در خصوص بیمار اجتناب کنیم. به خدا توکل نموده و همه چیز را به او بسپاریم. توجه به اصول فوق میتواند در شروع بهبودی بیماران مؤثر باشد.
7-نباید عجله کنید. بهبودی اعتیاد یک فرآیند طولانی مدت است. سعی کنید بر خودتان متمرکز شوید.