مت آمفتامین به دلیل شکل شیشه مانند در ایران به نام شیشه شناخته می شود. نام های دیگر آن کریستال، آیس، مت، اسپید و گلاس است.
ترکیب اصلی این ماده از آمفتامین C9H13N گرفته شده که یک ماده محرک و اعتیادآور بسیار قوی است که باعث تحریک مغز و سیستم عصبی می شود. مت آمفتامین به شکل بلورهای شیشه و کریستال است که بی بو و تلخ است و در نوشیدنی ها حل می شود.
شیشه در سال 1893 در زمان جنگ جهانی دوم ساخته شد و سابقه زیادی ندارد. در ایران نیز حدوداً از سال 80 به بعد وارد بازار شد و گزارشی از مصرف قبل از سال 80 ثبت نشده است.
در ابتدای ورود شیشه به ایران این ماده با قیمت بالایی در حدود هر گرم 120.000 تومان بود ولی در سال های اخیر قیمت این ماده مخدر به شدت کاهش یافته و حدوداً هر گرم 20.000 تومان فروخته می شود. با کاهش مصرف این ماده مخدر تعداد مصرف کنندگان آن نیز افزایش یافته به نوعی که برخی کارشناسان معتقدند شیشه دومین ماده مخدر شایع از نظر تعداد مصرف کننده در ایران است.
با اینکه مصرف شیشه در تمامی گروه ها و طبقات اجتماعی دیده می شود، ولی مردان جوان با درآمد متوسط و کمتر از متوسط بیشترین مصرف کنندگان شیشه به حساب می آیند.
مت آمفتامین عوارض جبران ناپذیر و بسیار خطرناکی بر فرد مصرف کننده دارد و با ورود به سیستم عصبی باعث آزاد شدن دوپامین در مغز می شود که باعث تحریک سلول های مغز و افزایش حالت تهاجمی و افزایش تحرک بدن می شود. در صورت مصرف طولانی مدت شیشه باعث بدخلقی، افسردگی و اختلالات حرکتی مانند پارکینسون می شود.
ح.م 34 ساله متاهل ساکن تهران در حال حاضر بیکار مصرف شیشه
در همین فاز بود که تصادف کرد. او که با سرعت ۱۶۰ کیلومتر در اتوبان رانندگی می‌کرد، مدام به دوست بغل دستیش می‌گفت که داریم با یک موشک به فضا می‌رویم مگر نمیبینی چقدر به ماه نزدیک شدیم.لحظه‌ای که فریاد زد «من الان روی ماهم»، چراغهای یک اتوموبیل درست مقابل چشمانش بود و بعد دیگر....
بخش فوریت های پزشکی و اقداماتی جهت بهبودی جراحت ها. ح.م به مرکز اعصاب و روان دی ارجاع داده شد بعد از سه روز خواب شبانه روزی طوری که فقط برای مسائل ضروری بیدارش می کردند بالاخره بلند شد. با ظاهری بسیار آشفته، موهایی در هم و چهره ای کثیف که کمه کم یکهفته حمام نرفته بود شروع کرد به فحش و بد بیرا "در را باز کنید من بیرون یک عالمه کارهای مهم دارم. باید زنگ بزنم رانندم بیاد دنبالم"
ح.م قابل کنترل نبود و مدام به در می کوبید و وسائل دم دستش را پرتاب می کرد و ... وقتی پرسنل خواستند او را آرام کند با آنها در گیر شد و برای درمان مقاومت نشان داد.
بیمار پس از دو هفته رفته رفته بهبودی خود را بازیافت و درمان خود را تحت نظر کلینیک دی ادامه می دهد.
شیشه واژه ای است عامیانه که برای ترکیب مت آمفتامین انتخاب شده است. که در آزمایشگاه های غیر قانونی و در زیر زمین منازل به راحتی ساخته می شود. اگر چه در ترکیب این ماده، به هیچ وجه مورفین بکار نمی رود، بسیار اعتیاد آور است.
این ماده با ظاهری مانند خرده شیشه، سفید، بی بو، و تلخ مزه است و به راحتی در آب یا الکل حل می شود. به همین دلیل گاهی از آن به صورت تزریقی هم استفاده می شود. شیشه را اغلب بصورت دودی با ابزاری بنام پایپ مصرف می کنند هرچند بصورت تزریقی نیز قابل مصرف می باشد.
بیمار معمولا چشم های قرمز، چهره ی برافروخته و عرق آلود، دهانی خشک، دندان هایی پوسیده و لثه هایی خراب دارد. تند صحبت می کند و خیلی زود عصبانی می شود. در کوتاه مدت به دلیل آشفتگی های ذهنی، فراموشکاری، مسئولیت ناپذیری، پرخاشگری، توهم و هذیان موقعیت اجتماعی، شغلی، تحصیلی و حتی روابط زناشویی او به خطر می افتد.
- توهم: بیمار چیزهایی می بیند یا می شنود که وجود خارجی ندارد . مثلا مرد غریبی را در منزل خود می بینند و به پشت بام می رود و از مردم کمک طلب می کند.
- هذیان: بیمار اعتقادات عجیب و غریبی پیدا می کند ، مثلا فکر می کند دست هایش شفا بخش شده است ، می تواند آینده را پیش بینی کند ، ذهن افراد را به راحتی بخواند . فکر می کند که دیگران قصد آزار او را دارند یا همسرش به او خیانت می کند . ممکن است فکر کند هنر پیشه ی معروفی است.
- بی خوابی: این افراد از بی خوابی و ناتوانی در خواب رفتن رنج می برند
- بی اشتهایی شدید و کاهش وزن
- رعشه و لرزش دست
- افسردگی و اضطراب
- پیری زودرس
- خشونت
- افزایش آسیب پذیری در برابر بیماری های عفونی
- ضعف حافظه و یادگیری
- نارسایی کبد و کلیه
- تشنج
معمولاً کسی که معتاد به مصرف شیشه شده است، هرگز به اندازه اولین مرتبه احساس نشئگی نمی کند. با بالا رفتن میزان مقاومت بدن برای رسیدن به احساس خوشی، میزان ماده مصرفی بالا و بالاتر میرود و موجب شدیدتر شدن خطر مسمومیت و مرگ خواهد شد.
** یک بار مصرف آن تا ۸۰ درصد احتمال استفاده ی مجدد را افزایش می دهد.
** اعتیاد به آن بیشتر جنبه ی روانی است.
مصرف شیشه در سال های اخیر در ایران رو به افزایش بوده و در حال حاضر به میزبانی برای عوارض جانبی روانی-اجتماعی مثل بیکاری تبدیل شده است. مصرف شیشه باعث اختلالات شدید در سیستم عصبی شده و اثرات بسیار مخربی بر ساختار عصبی بر جای می گذارد.
ترک شیشه می بایست تحت نظر پزشک متخصص باشد و درمان های مختلفی از نظر فیزیکی و روحی روی فرد مصرف کننده صورت گیرد. نوع درمان و سم زدایی مواد با توجه به میزان مصرف و مدت مصرف فرد متفاوت می باشد.
