یافته ها نشان می دهد بین هوش هیجانی تا سلامت روان معتادان به مواد مخدر تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که معمولاً معتادان به مواد مخدر هوش معنوی، هوش هیجانی و سلامت روانی پایین تری نسبت به سایرین دارند. بنابراین این احتمال وجود دارد که با پرورش هوش معنوی بتوان جلوی ابتلا به اعتیاد به مواد مخدر را گرفت.
به افراد کمک می کند عواطف خود و دیگران را مدیریت کنند. این هوش در موفقیت حرفه ای و شخصی فرد بسیار مؤثر است و آن ها را در برقراری ارتباط یاری می دهد و تا حدی از قابلیت پیشگویی نیز برخوردار است.
این هوش بر خلاف هوش عقلانی که کامپیوترها هم از آن بهره مندند و نیز هوش عاطفی که در برخی از پستانداران رده بالا دیده می شود، خاص انسان است. برخی از دانشمندان هوش معنوی را یک بعد جدید از هوش انسانی معرفی می کنند و به نظر آن ها هوش نهایی است و برای حل مسائل مفهومی و ارزشی استفاده می شود. هوش معنوی زمینه تمام آن چیزهایی است که ما به آن ها اعتقاد و باور داریم. سوال های جدی در مورد این که از کجا آمده ایم، به کجا می رویم و هدف اصلی زندگی چیست، از نمودهای هوش معنوی است. هوش معنوی جنبه های مختلفی از آگاهی و زندگی ذهنی و روحی درونی فرد را با زندگی و کار بیرونی متصل و یکپارچه می کند و نوعی آگاهی درباره تمامیت جهان به شکلی کلی به فرد می دهد.
هوش معنوی توانایی رفتار کردن با دلسوزی و دانایی در حین آرامش درونی و بیرونی، صرف نظر از پیشامدها و رویدادهاست. افراد با هوش معنوی در حین قضاوت، توانایی منصفانه و دلسوزانه رفتار کردن را دارند. هوش معنوی ما را قادر می سازد همه چیز را آن طور که هستند ببینیم. این هوش همان هوشی است که رهبران مشهور و محبوب جهان را هدایت کرده است. رهبران معنوی با داشتن این هوش می توانند بزرگترین فشارها را تحمل کنند. بنابراین اعتقادات و باورهای دینی تکیه گاه محکم افراد جامعه در مقابله با مشکلات و محرومیت هاست.
سن اعتیاد در بین جوانان و نوجوانان پایین آمده است. شخصیت، خانواده، محیط و اجتماع همگی در سوء مصرف و اعتیاد به مواد مخدر مؤثر است. دغدغه پیشگیری و درمان آن باعث شده روش های متعددی در مراکز ترک اعتیاد ایران مورد استفاده قرار گیرد و روش سم زدایی حدود نیم قرن است که در بیش از ۲۰ کشور جهان استفاده می شود. طی این پروسه بدن فرد ظرف ۳۰ روز به طورکامل پاکسازی می شود و همزمان ناخودآگاه فردی و ذهن بیمار نیز از عقده ها و سرکوب های روانی رها می شود. در این روش از هیچ نوع دارویی استفاده نمی شود و سموم به طور کامل از بدن فرد خارج می گردد که این امر درمانی بی بازگشت و قطعی را نوید می دهد.
بر اساس مطالعات انجام شده در تمامی برنامه های پیشگیری از عود مجدد اعتیاد علاوه بر توجه به رویکرد های فردی بایستی رویکرد های خانوادگی، آموزشی، اجتماعی و اقتصادی نیز مورد تأکید قرار گیرند. رتبه شغلی و طول مدت اعتیاد و تعداد دفعات ترک اعتیاد رابطه مثبت و معناداری با قدرت میل و احتمال مصرف مجدد مواد مخدر دارد.
