در تریاک حدود 25 نوع آلکالوئید وجود دارد که 6 نوع آن بیشتر از بقیه در تریاک یافت می شوند که عبارتند از مرفین (3 تا 23 درصد)، کدئین (5/0 درصد)، پاپاورین (1/0 درصد)، نارسئین (1/0 درصد)، نارکوتین (7 درصد)، تبائین (3/0) درصد. هر چه مقدار مرفین موجود در تریاک های بازرگانی 6 تا 14 درصد می باشد.
1- خواب آلودگی با حضور دهن
2- تسکین درد
3- انبساط خاطر و آرامش
4- احساس گنگ و مبهم به زمان و مکان
5- به خواب رفتن با آرامش و تخیلات مطبوع
6- سستی اراده و ضعف حرکات فعاله
7- کاهش قوای جسمی اثرات دلپذیر و آرامش بخش تریاک بسته به مصرف دارو و تحمل شخص به مدت چهار تا شش ساعت ادامه می یابد و پس از آن مرحله خماری فرا می رسد که به صورت خمیازه و آبریزش از بینی، بی قراری، بی اشتهایی، افسردگی، تهوع و استفراغ می باشد.
بعد از کشیدن به اصطلاح چند «بست» تریاک، توجه فرد بر روی خودش متمرکز شده و گرایش شدیدی به آرامش پیدا می کند. در حقیقت اعصابش آرام و اراده اش سست شده و در تفکر و خیال فرو می رود و از معاشرت با دیگران تا حدودی پرهیز می کند و از وزن و زمان و فضا آزاد می شود و دگرگونی در جهت یابی زمانی – فضایی در وی ایجاد می شود. مصرف تریاک سبب می شود تا گذشته و آینده فرد با هم مخلوط شده و مجموعه «حال» را برایش ایجاد نماید و از زمان آزاد گردد.
شخص معتاد به تریاک در خیال واهی خود پس از استعمال تریاک احساس می کند که دارای روشن بینی زیاد و قدرت فهم و قضاوت هوشیارانه و بینش و ادراک اصیل از دنیای اطرافش می باشد و از این که بدون هیچ سعی و کوششی دارای این حالت در تفکر و تصور گردیده ابتدا تعجب می کند. ولی رفته رفته در حالت کیف فرو رفته و احساس خوشی و خوشبختی به وی دست می دهد و در نتیجه نسبت به محیط اطراف خود بیگانه و بی تفاوت می گردد.
فرد معتاد به تریاک به سهولت می تواند، ساعات شبانه روز را با بی خوابی و رویاهای رضایت بخش ادامه دهد و به تدریج در وی وابستگی و بندگی ایجاد شود و در فواصل بست یا پیپ ها این فرد انرژی خود را از دست داده و اندوهگین و بی حوصله می شود و حالت یک نواختی در صدا و کندی در حرکاتش نمایان می شود.
لاغری و ضعف عمومی در معتادان به تریاک رفته رفته شدیدتر می شود و ضایعات فیزیکی و روانی و اجتماعی فرد به تدریج زیادتر شده و موجب زوال و نابودی فرد می شود. یعنی با گذشت زمان تحمل فرد به مقدار مصرف تریاک بیشتر می شود و فواصل آن نیز کمتر شده و گروهی نیز در پایان به هروئین روی می آورند. از نظر اجتماعی، اگر چه معتادان سنتی به تریاک در هر نقطه کشور همچنان به فعالیت خود اجباراً ادامه می دهند ولی از هم پاشیدگی خانواده در اغلب موارد نتیجه اولیه این نوع اعتیاد محسوب می شود.
مصرف مزمن داروهای مخدر توسط مادر در حین حاملگی که شامل تریاک برای جنین مضر است و سبب دیسترس داخل رحمی و کم وزنی نوزاد و گاهاً مرگ جنین و نوزاد می شود و در مواردی که مادر حامله معتاد تمایل و سعی در ترک اعتیاد را دارد بایستی سقط زودرس را انجام داد. مصرف بیش از حد، موجب اختلالات سیستم تنفسی گردیده و تنفس به کندی و آهستگی صورت می گیرد و در نهایت احتمالاً متوقف شده و به مرگ منجر می شود. استفاده تریاک همراه با الکل می تواند بسیار خطرناک باشد.
