امروزه مصرف دخانیات یکی از بزرگ ترین تهدیدکننده ها برای سلامت بشر در دنیا به حساب می آید. به طور کلی مصرف سیگار، در کشورهای کم درآمد رشد فزاینده و در کشورهای پیشرفته روند رو به کاهش داشته است. وابستگی به محصولات تنباکو از جمله سیگار همانند وابستگی سایر مواد اعتیادآور، تدریجی، مزمن و خطرناک است و عوارض جدی بسیاری دارد.
قطع مصرف سیگار با علائم ترک اعتیاد همراه است و دروازه اعتیاد محسوب می شود. با این حال در بیشتر جوامع ممنوعیتی برای مصرف آن وجود ندارد و برخی کشورها تنها به منع تبلیغات و ایجاد محدودیت سنی جهت خرید و یا منع مصرف آن در مکان های خاص بسنده کرده اند.
آثار مضر سیگار تنها به افراد سیگاری محدود نمی شود. اجزای سمی دود تنباکو نه تنها در دودی که فرد سیگاری استنشاق می کند بلکه این دود در محیط نیز یافت می شود، که به آن دود دست دوم می گویند، یعنی دودی که توسط فرد سیگاری خارج می شود (دود معمولی) و دودی که مستقیماً از تنباکو در حال احتراق بیرون می آید (دود جانبی). افراد غیرسیگاری که به طور معمول در معرض دود محیطی دخانیات قرار دارند، در معرض خطر ابتلا به برخی بیماری های مشابه افراد سیگاری از جمله سرطان ریه و بیماری های قلبی عروقی قرار دارند.
سیگار به سلامتی صدمه می زند. دود کردن سیگار یکی از مهمترین عوامل سرطان ریه است. به علاوه باعث سرطان دهان، حلق، لوزالمعده و کلیه می شود. توتون های جویدنی نیز می تواند باعث سرطان دهان، از بین رفتن دندان ها و مشکلات دیگر شود. سیگار بر روی رشد بدن هم تأثیر می گذارد. به طور کل دود سیگار برای بدن مضر است، خصوصاً برای نوجوانان زیرا بدنشان در حال رشد و تغییر است. دویست نوع سم در دود سیگار وجود دارد که بر رشد عادی بدن تأثیر می گذارد و می تواند باعث بیماری های چون برنشیت مزمن، بیماری های قلبی و بی نظمی در ضربان قلب شود.
سیگار اعتیادآور است. سیگار محتوی نیکوتین است که ماده اعتیادآور بسیار قوی می باشد. سه چهارم جوانانی که به طور روزانه سیگار می کشند، ترک کردن آن برایشان بسیار مشکل است.
قوانین هوای پاک که سیگار کشیدن را ممنوع می کند در حال گسترش است. در دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ چنین قوانینی معمولاً ایجاب می کرد که مناطق غیرسیگاری در رستوران ها و محل کار ایجاد شود. با این حال، کشف این که سموم موجود در دود محیطی می توانند به راحتی در فضاهای بزرگ پخش شوند، منجر به ممنوعیت های بسیار قوی تری شد.
پزشکان بیشترین پتانسیل را در بین هر گروهی در جامعه برای کاهش مصرف سیگار دارند. مطالعات نشان می دهد که تعداد کمی از مردم متوجه خطرات خاص دخانیات هستند که شامل سرطان ریه، بیماری قلبی و سکته مغزی می شود. توصیه های مختصر پزشکان می تواند میزان موفقیت را تا سی درصد افزایش دهد، در حالی که توصیه های فشرده شانس ترک سیگار را تا ۸۴ درصد افزایش می دهد.
در میان افراد سیگاری که از خطرات دخانیات آگاه هستند، اکثراً می خواهند سیگار را ترک کنند. مشاوره و دارو درمانی می تواند شانس موفقیت ترک سیگار را افزایش دهد ولی مراجعه به کلینیک های ترک اعتیاد بهترین و ایمن ترین روش برای ترک دخانیات است.
