اپیدمی مواد افیونی به افزایش چشمگیر در استفاده از داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه در جهان و افزایش تصاعدی متعاقب آن در تعداد مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد است. طوفان کامل در دهه 1990 شروع شد، زمانی که پزشکان می خواستند برای رسیدگی به درد مزمنی که بیماران سرطانی و دیگر بیمارانی که دردهای مزمن و شدید تجربه می کنند راهی پیدا کنند، شرکت های داروسازی مواد افیونی را معرفی کردند.
آن ها مسکن هایی با تأیید سازمان غذا و دارو به بازار عرضه کردند و به شدت آن ها را به عنوان غیر اعتیادآور معرفی نمودند. در همین زمان، پزشکان از بیماران خواستند تا با توجه به مقیاس درد به عنوان پنجمین علامت حیاتی، درد ذهنی خود را گزارش کنند. تجربه در مقیاس «هیچ» تا «غیر قابل تحمل» بود. پزشکان شروع کردند تجویز مواد افیونی برای رفع ادراک بیماران از درد، اگر چه شواهد کمی وجود داشت که این داروها در صورت مصرف طولانی مدت مؤثر هستند.
علاوه بر این، این داروها همچنین توسط شرکت های بیمه بر سایر موارد ترجیح داده شد. درمان های پرهزینه برای دردهای مزمن مانند بیوفیدبک. در نتیجه، پزشکان شروع به تجویز داروهای مخدر بیشتری کردند، نه تنها برای درد مزمن، بلکه برای درد حاد مربوط به جراحات و روش های دندانپزشکی این بدان معنی بود که قرص های بیشتری در دسترس بود. کم کم شکل مصرف دارو منحرف شد (بیماران داروهای خود را به شخص دیگری برای استفاده غیرقانونی می دادند) یا از آن ها به روشی غیر از تجویز یا بدون نسخه سوء استفاده می کردند.
بسیاری از افرادی که داروها را طبق تجویز مصرف کردند، متوجه شدند خود به مواد افیونی وابسته هستند و تقاضای پر کردن مجدد دارند. اگر دکتر از نوشتن دوباره و پر کردن دیگر امتناع کرد، بیماران به منابع دیگر از جمله آسیاب قرص‌ها، مراجعه به درمانگاه‌هایی که می‌توانند به راحتی نسخه تریاک دریافت کنند یا خرید دکتر و مراجعه به چندین پزشک برای دریافت نسخه های زیادی روی آوردند.
در حالی که بسیاری از افرادی که به طور مشروع این داروهای تجویزی را مصرف می کردند به داروها معتاد شدند و شروع به استفاده از مواد افیونی کردند و دیگران نیز برای اهداف تفریحی یا خود درمانی، به عنوان راهی برای رسیدگی به احساسات خوشایند و فراموشی مشکلات ناراحت کننده به مصرف مواد افیونی روی آوردند. این احتمال بیشتر در مورد نوجوانان و جوانانی که قبلاً داروهای افیونی، ماری جوانا و الکل استفاده می کردند صادق است. اگر چه نادرست است، بسیاری از مردم استفاده از داروهای افیونی تفریحی را کم خطر تر از هروئین می دانستند، با توجه به این واقعیت که این قرص ها اغلب به صورت قانونی تهیه شده اند یا با تجویز پزشک مصرف می شوند.
در حالی که اقداماتی برای محدود کردن دسترسی به مواد افیونی انجام شده است اپیدمی همچنان ادامه دارد و هروئین و فنتانیل به آن دامن می زنند. چند عامل در افزایش سوء مصرف کنندگان هروئین و فنتانیل نقش دارند که پر رنگ ترین آن ها، در دسترس بودن داروهای تجویزی، خلوص، و هزینه های پایین آن ها است.
