طبق اکثر برآوردها حشیش و ماری جوانا رایج ترین مواد غیرقانونی مورد مصرف در جهانند و از گیاه شاهدانه هندی تهیه می شوند. تمام اجزای این گیاه حاوی کانابینوئیدهای روانگردان است که از بین آن ها تتراهیدروکانابینول فراوان تر از همه است.
قوی ترین انواع محصولات شاهدانه از سرشاخه گلدار گیاه و یا از ترشح رزینی قهوه ای مایل به سیاه خشک شده برگ های آن به دست می آید. بوته شاهدانه را معمولاً می برند، خشک می کنند، خرد کرده و داخل سیگار ریخته و آن را دود می کنند.
اسامی رایج حشیش، ماری جوانا، علف، جام، علف هرز، چای، مری جین، شاهدانه، چسرا، بنگ، گانجا، داگا و سین سمیلا. مصرف حشیش در گروه سنی 26 سال به بالا در مردها به نسبت زن ها شایع تر است و در 12 تا 17 سالگی در هر دو جنس مساوی است.
بیش از 400 ماده شیمیایی در گیاه شاهدانه وجود دارد که به سرعت به متابولیت خود تبدیل می شود که این متابولیت در دستگاه عصبی فعال است. با تدخین حشیش اثرات نشئه آور آن ظرف چند دقیقه ظاهر می شود.30 دقیقه بعد به اوج می رسد و دو تا چهار ساعت دوام می یابد و برخی اثرات حرکتی و شناختی آن 12-5 ساعت طول می کشد حشیش را همین طور می توان با کیک و سرخ کردنی ها از راه دهان مصرف کرد.
برای دستیابی به اثرات مشابه باید میزان مصرف خوراکی حشیش باید دو تا سه برابر دوز تدخینی باشد. با اینکه نسبت به بسیاری از اثرات حشیش تحمل ایجاد می شود با این حال وابستگی جسمانی چندانی ندارد ولی وابستگی روانی دارد که در موارد مصرف طولانی ظاهر می شود.گیرنده خاصی برای کانابینول ها، شناسایی تکثیر و خسیسه یابی شده است.
در مصرف حشیش، تحمل ایجاد می شود و وابستگی روان شناختی نسبت به آن به وجود می آید. هر چند شواهد و وابستگی فیزیولوژیک آن قوی نیست.
علائم ترک حشیش در انسان محدود به افزایش مختصر تحریک پذیری، بی قراری، بی خوابی، بی اشتهایی و تهوع خفیف است و همه این علائم هنگامی بروز می کنند که شخص به طور ناگهانی مصرف مقادیر زیاد حشیش را قطع کند.
میزان قدرت حشیش مصرفی، راه مصرف، روش تدخین، دوز مصرفی، موقعیت و تجربه قبلی مصرف کننده، انتظارات مصرف کننده و آسیب پذیری زیست خاص مصرف کننده نسبت به اثرات کانابینوئیدها بر خواص روانگردان حشیش اثر می گذارد.
شایع ترین اثرات جسمانی حشیش، اتساع عروق خونی ملتحمه چشم (قرمزی چشم) و تاکی کاردی خفیف است. در دوزهای بالا افت فشار ممکن است بر اثر ترس های مبهم و آشفته، حملات پانیک ایجاد شود. بروز علائم اضطرابی با دوز مصرفی ارتباط داشته و شایع ترین عارضه مصرف متوسط حشیش از راه تدخین است.
مسمومیت با حشیش اغلب حساسیت مصرف کننده را نسبت به محرک های بیرونی بالا می برد، جزئیات تازه ای را آشکار می کند، رنگ ها را عمیق تر و غنی تر از گذشته می نمایاند و درک ذهنی زمان را کند می کند. در دورهای بالا مصرف کنندگان ممکن است احساس مسخ شخصیت و مسخ واقعیت پیدا کنند.
