امروزه طبقه بندی های متعددی برای انواع مواد صناعی اعتیاد آور به انجام رسیده است.
اهمیت موضوع به دلیل فراگیر شدن قوانین تشدید مجازات در قبال ورود و عرضه مواد مخدر طبیعی در دنیا و گرانی و محدود شدن دسترسی به آن ها است. به نظر می رسد در آینده شاهد تغییر الگوی مصرف به این گونه مواد باشیم. مواد صنعتی و شیمیایی دارای ویژگی هایی است که احتمال شیوع روز افزون آن را در جامعه آشنایی با مواد صناعی اعتیادآور فراهم آورده است.
جوان بودن جامعه ایران، وضعیت خاص شهر نشینی که گرایش به این گونه مواد را افزایش می دهد، سود آوری تجارت و خرید و فروش این گونه مواد، عدم شناخت و اطلاع مردم و مأمورین دولتی با طیف و گسترة این مواد، مصرف آسان، دسترسی آسان به آن ها، جذاب و شکیل بودن اقلام در دسترس این مواد، پنهان بودن سوء مصرف این مواد در بین سوء مصرف کنندگان به جهت عدم وجود آثار فیزیکی و جسمانی بارز، عدم وجود قوانین محدود کننده و مجازاتی چشمگیر، قابلیت مصرف آسان، همگی از عواملی هستند که گرایش به این گونه مواد را افزایش داده است.
از طرف دیگر عدم وجود آمار از میزان شیوع و بروز این گونه مواد در کشور ایران باعث شده است که امکان برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر مقابله ای از مسئولین سلب شود. بیشترین طیف مورد تهاجم از سوی این داروها بخش جوان و نوجوان جامعه را شامل می شود لذا طیف دانش آموز و یا دانشجوی ما به شدت از سوی این مواد تهدید می شوند در صورتی که طرحی برای مقابله با آن ها آماده نگردد این احتمال وجود دارد که بخشی از قشر جوان و نوجوان جامعه پس از برخورد با استرس های خانواده و جامعه و مشکلات فردی همچون مسائل تحصیلی، نداشتن فضای مناسب برای مطالعه، نداشتن امکانات کافی برای تهیه وسایل درسی و کمک درسی و غیره متوسل به این گونه مواد صناعی گردند.
مبحث مواد صنعتی و شیمیایی فوق العاده پویاست. صرف نظر از ساخت مواد صناعی جدید اعتیاد آور با فرمول های جدید، انحراف داروهای قانونی از مسیر اصلی خود به سمت سوء مصرف پدیده ای شایع و قابل تأمل است. به عنوان مثال داروی کپتاگون که درسال های اخیر مورد سوء مصرف قرار گرفته است برای سالیان دراز به عنوان داروی درمانی جهت درمان بیماری نارکولپسی توسط شرکت های داروسازی تولید می شد ولی به مرور زمان از مسیر خود منحرف گردید و در سطح وسیع سوء مصرف گردید، به طوری که از سال 1986 تولید قانونی آن لغو گردید. با توجه به تداوم تقاضا برای کپتاگون در بازارهای غیرقانونی تولید آن نیز از کانال های غیر قانونی ادامه یافته است.
