بین نصیحت کردن و اظهار نظر کردن تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. نصیحت کردن حالت دخالت در زندگی دیگران دارد در حالی که رهنمود دادن یا اظهار نظر کردن، جنبه حمایتی دارد.
نصیحت کردن شبیه دستور دادن به فرد مصرف کننده مواد مخدر است که چه کاری انجام دهد و چه کاری انجام ندهد. نصیحت کردن و تعیین این که بهترین راه و روش زندگی کدام است، در واقع به این معنی است که شما فرد بیمار را مانند یک کودک فرض کرده و به او می گویید که چه چیزی خوب و چه چیزی بد است و با کنایه می خواهید به او بفهمانید که او فرق بین خوب و بد را تشخیص نمی دهد.
بهتر است که در کمال خونسردی و با صراحت به بیمار بگویید که با رفتارهایش باعث آزار سایر اعضاء شده است. برای مثال، تصور کنید که بیمار شب قبل دیر به خانه بازگشته و شما را چشم انتظار و نگران گذاشته است. فقط کافی است به آرامی و صادقانه درباره احساسی که او با دیر آمدنش در شما و سایر اعضا ایجاد کرده، سخن بگویید.
از بد زبانی و ناسزاگویی خودداری کنید، چون این کار باعث می شود تا فرد بیمار با خشم واکنش نشان داده و حالت دفاعی به خود بگیرد. قضاوت کردن یا توهین کردن هیچ کمکی به شما یا بیمارتان نمی کند. تحقیر یا کوچک کردن بیمار، هیچ حاصلی جز فاصله گرفتن بیشتر او از شما نخواهد داشت.
همیشه حواسـتان را جمع کنید تا از به کار بردن کلمات و جملاتی که باعث قضاوت کردن درباره رفتار فرد گرفتار بیماری اعتیاد می شود خودداری کنید، چرا که وقتی شما به او توهین کنید، به طور قطع او هم به همین صورت واکنش نشان می دهد و آن هنگام است که گفتگوی دوستانه، به درگیری تبدیل شده و شما هیچ نتیجه ای از کار خود نخواهید گرفت.
حتی اگر فرد بسیار حساس و زودرنجی هستید و فرد بیمار سعی در جریحه دار کردن احساسات شما می کند، از واکنش نشان دادن و برخورد عجولانه با بیمار خودداری کنید. بهتر است مدتی صبر کنید تا آرامش خود را به دست آورده و سـپس با بیمار به گفتگو بنشینید.
برخورد منفی با بیمار باعـث می شـود تـا دورنمـای بهبـودی و درمان اعتیـاد تیره تـر شـود. موقـع صحبت کـردن بـا افـراد مصرف کننده مواد مخدر از به کاربـردن کلمـات تنـد و زننـده ای همچـون هرگـز، همیشـه، تـا پایـان عمـر و ... خـودداری کنیـد. چـون این گونـه عبارت هـا و قضاوت هـا، پیشـگویی های بیهـوده ای بیـش نیسـتند.
تلاش کردن برای گفتگو بـا بیماری کـه در حالـت نشـئگی اسـت، ماننـد صحبت کـردن بـا یـک دیـوار اسـت و هیـچ نتیجـه ای جـز شکسـت نـدارد. ایـن احتمــال نیــز وجــود دارد کــه گفتگو کــردن در ایــن شــرایط بــه بحث و جــدل یــا درگیــری و خشــونت ختــم شــده و شــما را بــا خطــر مواجــه کنــد.
اگــر موضوعــی وجــود دارد کــه می خواهیــد دربــاره آن بــا بیمار صحبــت کنیــد، دربــاره هدفــی کــه از ایــن گفتگــو داریــد مطمئــن شــوید. اگــر فقــط به قصــد خالی کــردن خشــم و ناراحتــی خودتــان بــا او صحبــت می کنیــد، مطمئــن باشــید کــه بــه هیــچ نتیجــه مطلوبــی نخواهیــد رســید. این گونــه گفتگوهــا بــه هیچ وجــه تغییــری در رفتــار بیمار ایجــاد نخواهــد کــرد. مسئولیت رهنمودها و اظهارنظرهای خود را برعهده گیرید. ســعی کنیــد به جــای یــادآوری اشــتباه ها و خطاهــای بیمار بــه او بگوییــد کـه رفتـارش چگونـه احساسـات شـما را تحـت تأثیـر قـرار میدهـد.
همیشه واقعیت را بگویید، اما با سیاست و ملایمت با فرد مصرف کننده مواد مخدر حرف بزنید. به جای این که در واکنش های خود به سخنان فرد بیمار حالت تدافعی بگیرید و نشان دهید که حق با شماست، پرسش هایی را مطرح کنید تا او، به ضد و نقیض بودن حرف های خود پی ببرد.
بیمار معمولاً دیگران را مسئول مشکلات و گرفتاری های خود معرفی می کنند. اگر از یک بیمار بپرسید که چه طور به مصرف مواد مخدر معتاد شد، برای شما هزاران دلیل می آورد تا ثابت کند خودش در این رابطه مقصر نیست و این رفتارهای دیگران است که باعث گرفتار شدن او شده است. بیشتر بیماران مصرف کننده مواد مخدر از نداشتن اعتماد به نفـس رنج می برند.
آن ها احساس خوبی درباره خودشان ندارند و دیگران را مسئول همه مشکلاتی می دانند که در آن گرفتار شده اند. آن ها با انداختن مسـئولیت بدبختی و مشکلات خود به گردن دیگران سعی می کنند تا اعتیاد خـود را توجیه کرده و به مصرف خود ادامه دهند.
