ب2 یا بوپرنورفین، یک داروی نیمه‌مصنوعی مشتق شده از تبائین، آلکالوئید خشخاش است. برخلاف بسیاری از مواد افیونی، ب2 یک آگونیست جزئی است، به این معنا که گیرنده‌های مواد افیونی را به اندازه آگونیست‌های کامل فعال نمی‌کند. به همین دلیل، احتمال کمتری دارد که سرخوشی شدید مرتبط با مواد افیونی را ایجاد کند.
ب2 که به عنوان یک داروی آرام‌بخش و مسکن قوی شناخته می‌شود، امروزه در بسیاری از مراکز و کلینیک‌های درمانی برای ترک اعتیاد تجویز می‌گردد. در سال ۲۰۰۲، FDA داروهای حاوی بوپرنورفین مانند Subutex و Suboxone را برای درمان وابستگی به مواد مخدر تأیید کرد.
این دارو باید با دقت مصرف شود زیرا می‌تواند عوارض جسمی و روانی مشابه هروئین یا متادون به همراه داشته باشد و باعث وابستگی شدید در بیمار و منجر به ایجاد اعتیاد گردد. ترک اعتیاد با بوپرنورفین ممکن است طولانی و پرهزینه باشد و تنها شکل وابستگی را تغییر دهد.
بوپرنورفین در اشکال مختلفی عرضه می‌شود که شامل، قرص زیر زبانی بوپرنورفین/نالوکسان، قرص زیر زبانی بوپرنورفین (سابوتکس)، بوپرنورفین تزریقی و ایمپلنت‌های زیر پوستی است.
چه از ب2 برای تسکین درد یا درمان اعتیاد به مواد افیونی استفاده شود، می‌تواند منجر به عوارض جانبی مختلفی شود. رایج‌ترین عوارض جانبی بوپرنورفین شامل موارد زیر هستند:
استفاده طولانی مدت از ب2 می‌تواند منجر به خطرات جدی‌تری بشود. برخی از این عوارض ناخواسته مصرف ب2 که باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشت، عبارتنداز:
ب2 دارویی اعتیادآور است، حتی اگر برای درمان اعتیاد به مواد افیونی استفاده شود. مصرف طبق تجویز، خطر مصرف بیش از حد و مرگ را کاهش می‌دهد، اما ممکن است بیماران در دوره بازپروری به مواد افیونی دیگر معتاد شوند.
برخی افراد به امید ترک اعتیاد به مخدرهایی مانند تریاک و هروئین، شروع به مصرف قرص ب2 با دوزهای بالاتر کردند و به این ماده وابسته شدند یا دوباره به مخدر قبلی روی آوردند. این افراد به دلیل نا آگاهی از عوارض، تصور می‌کنند می‌توانند طولانی مدت از این دارو استفاده کنند، در حالی که مصرف طولانی مدت و خودسرانه آن عوارض زیادی دارد.
اعتیاد به ب2 می‌تواند با علائم متنوعی ظاهر شود که برخی از آن‌ها راحت‌تر قابل تشخیص هستند. علائم اعتیاد به قرص ب2 شامل موارد زیر هستند:
افراد معتاد به ب2 اغلب علائم روانی مانند افسردگی، اضطراب، نوسانات خلقی سریع و تشدید مسائل مربوط به سلامت روان را نیز تجربه می‌کنند. رفتارهای زیر ممکن است نشان‌دهنده اعتیاد به ب2 باشد.
وابستگی و اعتیاد به ب2 به دلیل عدم تعادل مغزی ناشی از مصرف این دارو ایجاد می‌شود. هر شبه‌افیونی، از جمله بوپرنورفین، می‌تواند اعتیادآور باشد زیرا به طور مشابهی بر مغز تأثیر می‌گذارد. مواد افیونی با تأثیر بر گیرنده‌های اندورفین، تولید طبیعی اندورفین را کاهش و باعث ایجاد تحمل می‌شوند. ایجاد تحمل منجر به نیاز به دوزهای بیشتر و در نهایت وابستگی و اعتیاد می‌گردد.
ترک مصرف طولانی مدت بوپرنورفین می‌تواند علائمی مشابه ترک هروئین ایجاد کند. توصیه می‌شود که ترک بوپرنورفین به تدریج و تحت نظارت پزشکی انجام شود تا از ناراحتی و عوارض ناخوشایند جلوگیری شود. علائم ترک ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما شامل موارد زیر است:
این علائم معمولاً در ۲ تا ۵ روز اول به اوج خود می‌رسند و برخی از علائم خفیف ممکن است چند هفته طول بکشد. کنترل علائم ترک ب2 به تنهایی دشوار است و خطراتی مانند عود، مصرف بیش از حد و حتی مرگ را به همراه دارد. بنابراین، ترک بدون نظارت پزشکی نباید انجام شود.
بیماران باید به پزشک متخصص و مشاورین درمانی مراجعه کنند. ترک ب2 به تدریج و تحت نظارت تیم پزشکی انجام می‌شود. مرحله اول سم‌زدایی است که چند هفته طول می‌کشد و علائم ترک ظاهر می‌شوند. تیم مشاوره و روان‌درمانی نیز برای حمایت بیمار در این دوره فعالیت می‌کنند.
