گل، یکی از محصولات گیاه شاهدانه است که این روزها به‌راحتی در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر کشت و مصرف می‌شود. این ماده که به‌عنوان رایج‌ترین مخدر جهان شناخته می‌شود، با نام‌های دیگری مانند ماری‌جوانا، علف، جوانه، وید، گرس، گیاه دارویی نیز شناخته می‌شود.
هرچند این گیاه کاربردهای طبی دارد، اما سال‌هاست که مورد سوءمصرف قرار می‌گیرد. برخی به اشتباه تصور می‌کنند گل به دلیل گیاهی بودن، بی‌ضرر و غیراعتیادآور است، اما این ماده با تحریک سیستم عصبی وابستگی روانی شدیدی ایجاد می‌کند و حتی یک‌بار مصرف آن می‌تواند منجر به اعتیاد شود.
گل، یک ماده مخدر توهم‌زا است که مصرف آن موجب توهم، اختلال در تشخیص فاصله، و حس سرخوشی زودگذر می‌شود. این ماده حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت را مختل کرده و در صورت مصرف طولانی‌مدت، عملکرد مغز را کاهش می‌دهد.
پس از مصرف، افراد شادی کوتاه مدتی را تجربه می‌کنند اما با از بین رفتن اثر آن، دچار بی‌قراری، پرخاشگری، اضطراب و افسردگی می‌شوند. مصرف گل باعث آسیب به سلول‌های مغزی، اختلالات عصبی-روانی، و توقف رشد بافت مغز در نوجوانان می‌شود. این ماده اثرات مخربی بر ریه‌ها و قلب داشته و موجب گرسنگی و تشنگی شدید می‌گردد.
قطع مصرف نیز علائمی مانند اضطراب، بی‌قراری و تپش قلب ایجاد می‌کند. مصرف گل در میان جوانان و دختران در حال افزایش است و بسیاری از خانواده‌ها به دلیل ناآگاهی، از اعتیاد فرزندان خود بی‌اطلاع هستند.
مصرف طولانی‌مدت یا سنگین گل، مانند سایر مواد اعتیادآور، می‌تواند خطر بروز علائم ترک را هنگام قطع مصرف افزایش دهد. اگرچه ترک گل به اندازه مواد مخدری مانند کوکائین یا هروئین خطرناک نیست، اما بسیاری از افراد هنگام ترک با علائمی مواجه می‌شوند.
علائم ترک گل برای هر فرد متفاوت است. کسانی که وابستگی خفیفی به این ماده دارند، ممکن است بتوانند به‌تنهایی آن را ترک کنند، اما مصرف‌کنندگان مزمنی که تحمل بیشتری نسبت به آن پیدا کرده‌اند، معمولاً به کمک بیشتری نیاز دارند. میزان وابستگی و شدت علائم به عواملی مانند فرد، میزان مصرف و قدرت گل مصرفی بستگی دارد.
اگر تلاش کرده‌اید به‌تنهایی مصرف گل را متوقف کنید اما موفق نبوده‌اید، یک برنامه سم‌زدایی پزشکی می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای کمک به شما باشد.
ترک گل، به‌ویژه برای مصرف‌کنندگان مزمن، می‌تواند چالش‌برانگیز و ناخوشایند باشد. سم‌زدایی تحت نظارت پزشکی به‌ویژه برای افرادی که با مشکلات همزمان مانند اختلالات روانی یا وابستگی به مواد دیگر مواجه هستند، توصیه می‌شود. به‌ویژه، وابستگی به موادی مانند بنزودیازپین‌ها یا الکل می‌تواند علائم ترک گل را شدت بخشد. دلایل انتخاب برنامه سم‌زدایی شامل موارد زیر است:
برخی ممکن است تعجب کنند که گل نیز می‌تواند علائم ترک به همراه داشته باشد. اگرچه این علائم به شدت مواد دیگر نیستند، اما ترک گل اغلب با ترک موادی مانند نیکوتین یا کافئین مقایسه می‌شود،
علائم ترک گل به میزان وابستگی هر فرد بستگی دارد. به طور مثال، افرادی که وابستگی کمی به این ماده دارند ممکن است دچار ناراحتی‌های جزئی مانند سردرد یا بی‌قراری شوند، در حالی که افرادی که اعتیاد شدیدتری دارند ممکن است علائم شدیدی مثل تعریق، تب، لرز و توهم را تجربه کنند.
به طور کلی، هر چه مدت مصرف بیشتر باشد، شدت علائم نیز بیشتر خواهد بود. با این حال، خوشبختانه در اکثر موارد، علائم ترک گل پس از 2-3 هفته به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. رایج‌ترین علائم شامل موارد زیر است:
برخی از این عوارض می‌توانند بر یکدیگر تاثیر بگذارند و شدت یابند. برای مثال، اضطراب ممکن است افسردگی را بدتر کند. کاهش اشتها ممکن است باعث تحریک فرد برای خوردن غذا شود و بی‌قراری همراه با بی‌خوابی ممکن است موجب تشدید بی‌قراری شود.
روش‌های سم‌زدایی برای گل به‌طور خاص برای کمک به افراد در کاهش تدریجی مصرف این ماده طراحی شده‌اند تا به طور کامل از سیستم بدن حذف شود. این روند به کاهش شدت علائم ترک کمک می‌کند.
پس از کاهش علائم، تیم پزشکی به بیماران راهنمایی‌های لازم درباره درمان‌های تکمیلی را ارائه می‌دهد. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند بهبودی خود را در یک مرکز توانبخشی ادامه دهند تا شانس بالاتری برای حفظ هوشیاری و جلوگیری از عود داشته باشند.
اگرچه بسیاری از افراد می‌توانند به‌طور مستقل از گل سم‌زدایی کنند، پزشکان ممکن است داروهایی برای کاهش علائم ترک تجویز کنند. مشورت با پزشک برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است.
مدت زمان لازم برای ترک گل از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در بیشتر موارد، افراد با مصرف سنگین گل علائم ترک را در اولین روز پس از قطع مصرف تجربه می‌کنند که معمولاً طی 48 تا 72 ساعت به اوج خود می‌رسد. این علائم معمولاً حدود 2 تا 3 هفته ادامه دارند و به تدریج کاهش می‌یابند. جدول زمانی ترک گل به ترتیب زیر است:
0 تا 24 ساعت:
2 تا 3 روز:
4 تا 14 روز:
15 تا 28 روز:
ترک گل برای هر فرد بسته به شرایط جسمانی و روانی و میزان مصرف متفاوت است و باید تحت نظارت روانپزشک و روانشناس انجام شود. اراده قوی، مشغول نگه‌داشتن ذهن، حمایت متخصصان و در مواردی مصرف دارو و بستری‌شدن، از عوامل مهم در فرآیند ترک هستند.
پس از یک دوره سم‌زدایی ایمن تحت نظر متخصصان پزشکی، افرادی که وابستگی روانی به گل دارند باید به درمان‌های تکمیلی روی آورند. جلسات روان‌درمانی برای درمان مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب ناشی از مصرف ضروری است.
برای افرادی که وابستگی خفیف‌تری دارند، برنامه‌های درمانی سرپایی مناسب‌ترین گزینه است. این برنامه‌ها به فرد اجازه می‌دهند که در خانه بماند و همزمان از مشاوره و حمایت متخصصان بهره‌مند شود. در مقابل، برای اعتیادهای شدیدتر، برنامه‌های بستری توصیه می‌شود. این نوع درمان، مراقبتی جامع را در محیطی ساختاریافته ارائه می‌دهد و به افراد کمک می‌کند که تمام تمرکز خود را بر بهبودی بگذارند.
