ماریجوانا، که با نام‌های گراس، وید و گل نیز شناخته می‌شود، ماده‌ای روانگردان و اعتیادآور است که از گیاه شاهدانه به دست می‌آید. این ماده پرمصرف‌ترین ماده غیرقانونی در جهان است.
ترکیب فعال آن، تتراهیدروکانابینول (THC)، عامل اصلی ایجاد سرخوشی است. برخلاف باور عمومی، ماریجوانا می‌تواند منجر به وابستگی و اعتیاد شود که با علائمی نظیر وسوسه شدید به مصرف مجدد، زودرنجی، سردرگمی، بی‌خوابی و اضطراب همراه است. میزان وابستگی به این ماده بستگی به مقدار THC موجود در آن دارد.
THC بر گیرنده‌های مغز که در رشد طبیعی و سالم مغز نقش دارند، تأثیر می‌گذارد. اثرات THC شامل ضعف حافظه، دشواری در تمرکز، تغییرات حسی، نوسانات خلقی، اختلال در هماهنگی، تغییر درک زمان و روانپریشی در دوزهای بالا است. غلظت THC در ماریجوانا به مرور زمان افزایش یافته که می‌تواند منجر به اثرات شدیدتر و حس کاذب تحمل شود.
ماریجوانا به اشکال گوناگونی مانند دود کردن، خوردن در محصولات خوراکی، یا استفاده در بخارسازها مصرف می‌شود. قدرت ماریجوانا در اشکال غلیظ‌تری مانند روغن حشیش، موم و جوانه بیشتر است.
خیلی‌ها در رابطه با نحوه‌ی اثرگذاری ماریجوانا بر مغز و اینکه آیا مصرف این ماده سلول‌های مغزی را از بین می‌برد یا خیر، سوال دارند. همان‌طور که مصرف طولانی‌مدت الکل، شیشه و هروئین می‌تواند به مغز آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کند، مصرف طولانی‌مدت ماریجوانا نیز می‌تواند بر توانایی سلول‌های مغزی در انتقال پیام‌ها (که به عنوان فعالیت مغز شناخته می‌شود) تأثیر بگذارد. مصرف ماریجوانا می‌تواند به سلول‌های مغزی آسیب برساند و منجر به بروز علائم مختلف در سراسر بدن شود.
مانند سایر داروها، ترکیبات ماریجوانا با گیرنده‌های خاصی در مغز تعامل دارند. تتراهیدروکانابینول، ماده اصلی روانگردان ماریجوانا، به گیرنده‌های کانابینوئیدی مغز (که به عنوان گیرنده کانابینوئید نوع 1 یا CB1 شناخته می‌شوند) متصل می‌شود. این گیرنده‌ها به اعصابی در مغز متصل هستند که حافظه، اشتها، تنظیم درد و خلق‌وخو را کنترل می‌کنند.
هنگامی که فردی ماریجوانا مصرف می‌کند، ممکن است در تمرکز و به خاطر سپردن جزئیات مهم دچار مشکل شود. این مشکلات با مصرف طولانی‌مدت ماریجوانا تشدید می‌شود و می‌تواند به ضعف حافظه و تمرکز منجر شود. مهارت‌های حرکتی نیز تحت تأثیر این ماده قرار می‌گیرد و اگر کاربران تصمیم به رانندگی در حالت نشئگی بگیرند، می‌توانند جان خود و دیگران را به خطر بیندازند.
در حال حاضر، دانشمندان به طور کامل از اثرات طولانی‌مدت مصرف ماریجوانا بر مغز آگاه نیستند. با این حال، آن‌ها ارتباطی بین استفاده از ماریجوانا در دوران رشد مغز و کاهش ضریب هوشی در مراحل بعدی زندگی پیدا کرده‌اند.
بنابراین، قرار گرفتن در معرض THC در کودکی ممکن است باعث تغییراتی در شناخت و حافظه شود که می‌تواند برای دهه‌ها ادامه داشته باشد. تحقیقات کمتری بر روی بزرگسالانی انجام شده است که بعد از مرحله نوجوانی شروع به مصرف ماریجوانا می‌کنند، اما تحقیقات اخیر نشان داده است که THC می‌تواند تأثیر منفی بر سطوح بالاتر تفکر، از جمله توانایی شناختی برای به خاطر سپردن اطلاعات مهم، برنامه‌ریزی، سازماندهی، حل مشکلات و تنظیم احساسات و رفتارها داشته باشد. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که آیا این اثرات قابل برگشت هستند یا نه.
تأثیر ماریجوانا بر مغز به میزان مصرف و سن مصرف‌کننده بستگی دارد. افراد زیر 25 سال که مغزشان هنوز در حال رشد است، بیشترین آسیب را از ماریجوانا می‌بینند. یک مطالعه نشان داد افرادی که در سنین جوانی شروع به مصرف ماریجوانا کردند، تا میانسالی 6 تا 8 امتیاز از ضریب هوشی خود را از دست دادند.
همچنین، کسانی که در دوران نوجوانی ماریجوانا مصرف می‌کردند و سپس آن را ترک کردند، ضریب هوشی خود را بازیابی نکردند. در مقابل، افرادی که در بزرگسالی شروع به مصرف ماریجوانا کردند، کاهش ضریب هوشی را تجربه نکردند.
ماری‌جوانای مصنوعی، یک ماده توهم‌زای ساخته دست بشر است که معمولاً روی مواد گیاهی اسپری می‌شود و برای مصرف انسان ایمن نیست، اما در سال‌های اخیر رایج شده است. این ماده که به عنوان علف هرز تقلبی نیز شناخته می‌شود، اثرات تغییر دهنده ذهنی ایجاد می‌کند و می‌تواند باعث رفتارهای عجیب و غریب شود. ماری‌جوانای مصنوعی غیرقانونی است و ممکن است حاوی مواد سمی باشد که می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب، خونریزی غیرقابل توضیح و استفراغ شود.
مانند ماریجوانا، ماری‌جوانای مصنوعی نیز با اتصال به گیرنده‌های کانابینوئید نوع 1 (CB1) که در سیستم عصبی مرکزی و محیطی وجود دارند، بر مغز تأثیر می‌گذارد. این ماده به گیرنده‌های CB1 قوی‌تر از THC متصل می‌شوند و حداقل 100 برابر قوی‌تر در مغز عمل می‌کنند. به دلیل وجود گیرنده‌های CB1 در مکان‌های مختلف مغز، عوارض جانبی می‌تواند شدید و مضر باشد. ماری‌جوانای مصنوعی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در مغز و بدن شود، از جمله:
علاوه بر علائم ذکر شده، ماری‌جوانای مصنوعی می‌تواند برای مصرف‌کنندگان اعتیادآور باشد. استفاده طولانی‌مدت از ماری‌جوانای مصنوعی ممکن است باعث کاهش فعالیت سلول‌های مغزی شود و همزمان علائم فیزیولوژیکی منفی مانند موارد فوق را افزایش دهد.
اثرات فوری و کوتاه‌مدت مصرف ماریجوانا بر مغز عبارتنداز:
اثرات بلند مدت شامل موارد زیر است اما، محدود به آن‌ها نیست:
اعتیاد به ماریجوانا می‌تواند مشکلات جسمی مانند کاهش عملکرد ریه، مشکلات حافظه و تمرکز، و خطرات قلبی به همراه داشته باشد. از نظر روانی، ممکن است منجر به افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات روانی شود. هیچ‌کس نباید به تنهایی با اعتیاد مبارزه کند. پشتیبانی از جهت خانواده، دوستان و کمک گرفتن از متخصصان ترک اعتیاد می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
ترک ماریجوانا فرآیندی پیچیده و دشوار است، به ویژه برای افرادی که به مدت طولانی وابسته بوده‌اند. این وابستگی می‌تواند جسمی و روانی باشد و نیاز به برنامه‌ای جامع برای درمان دارد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان نیاز به کمک دارید، همین امروز با یک ارائه‌دهنده درمان تماس بگیرید.
