شادی نوروزعلی، متخصص مشاوره توانبخشی با توضیح تأثیر اعتیاد به بازیهای رایانهای بر سلامت جسمی و روانی دانشآموزان، بیان میکند که بخش زیادی از اوقات فراغت دانشآموزان در ایران صرف بازیهای رایانهای میشود. پژوهشها نشان میدهند تنشهایی که این بازیها ایجاد میکنند، میتوانند موجب افزایش اضطراب، اختلالات خواب و افسردگی در دانشآموزان شوند.
این متخصص مشاوره توانبخشی بیان کرد که بازیهای رایانهای بهعنوان محبوبترین سرگرمی در جوامع مدرن شناخته میشوند و رقابت، هیجان بازی و تنوع سنی افراد میتواند منجر به اعتیاد به بازیها شود.
وی افزود که آمارها نشان میدهند این بازیها از محبوبترین برنامههای تفریحی هستند. بازیهای رایانهای به گونهای طراحی شدهاند که کودکان و نوجوانان برای رسیدن به سطوح بالاتر و غوطهور شدن در بازی تلاش میکنند. این علاقه شدید به رقابت باعث جدا شدن آنها از محیط اطراف و اضطراب ناشی از از دست دادن امتیاز و جا ماندن در این رقابت میشود.
این متخصص مشاوره توانبخشی تاکید کرد که در حال حاضر در ایران، بخش عمدهای از اوقات فراغت دانشآموزان خارج از مدرسه به بازیهای رایانهای اختصاص مییابد. وی دلایل جذابیت این بازیها برای کودکان و نوجوانان را هیجانانگیز بودن و دسترسی آسان آنها عنوان کرد.
طبق گفته نوروزعلی، زندگی آپارتماننشینی و کاهش ارتباط با همسالان و بازیهای حرکتی نیز به این مسئله دامن زده. طبق آمار بنیاد ملی بازیهای رایانهای و منابع معتبر، تعداد بازیکنان دیجیتال در ایران در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۴ میلیون نفر بوده است.
وی با اشاره به تحقیقات انجام شده در این زمینه خاطرنشان کرد که تنشهایی که این بازیها در دانشآموزان ایجاد میکنند، باعث تحریک مکرر سیستم سمپاتیک و افزایش ترشح کورتیزول میشوند که میتواند میزان اضطراب دانشآموزان را افزایش دهد، منجر به اختلالات خواب و افسردگی شود و پرخاشگری آنها را بیشتر کند.
این متخصص مشاوره توانبخشی تاکید کرد که بازیهای رایانهای بخش زیادی از وقت دانشآموزان را به خود اختصاص میدهد و فرصت کمتری برای بازیهای حرکتی باقی میماند که این مسئله باعث آسیبهای جسمی در کودکان و نوجوانان میشود. همچنین، نگاه مداوم به صفحه نمایش رایانه، تلویزیون، تلفن همراه و تبلت باعث فشار شدید به چشمان و عوارض منفی میشود.
نوروزعلی اظهار داشت که هیجان مداوم بازیهای رایانهای بر فیزیولوژی فرد تأثیر گذاشته و پیامدهای منفی بر دستگاههای گردش خون و گوارش، تغییرات فشار خون و تعداد ضربان قلب دارد. به گفته «پل اینیچ»، محقق آمریکایی، ضربان قلب و ترشح هورمونها هنگام بازی افزایش مییابند و حتی کسانی که فقط به بازی نگاه میکنند، فشارهای عصبی زیادی را تجربه میکنند.
همچنین هیجان زیاد موجب انقباض دائمی عضلات شده و در کودکان و نوجوانان منجر به بروز عوارضی مانند تیکهای عصبی، جویدن لب و ناخن، قفل شدن دندانها و چین و چروک صورت میشود.
وی یادآور شد که وقتی حرکات فیزیکی محدود میشود و کودک ساعتها وقت خود را روبهروی تلویزیون یا رایانه میگذراند، استخوانها و مفاصل که باید در این دوران نهایت رشد خود را داشته باشند، از تکامل بازمیمانند و دچار آسیب میشوند، و در نتیجه آن منجر به اختلال در رشد کودک میشود.