بیمــاری نامیــدن اعتیــاد نباید ایــن تصور را ایجــاد کند که فرد معتاد یک قربانی درمانده اســت و هیــچ چاره ای بــرای بهبودی ندارد. در واقع، اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری خودساخته است که با اراده خود فرد به وجود آمده و با عزم خود او درمان می شود.
عــود یــا بازگشــت و لغــزش در مــورد مشــکلاتی چــون اعتیــاد به مواد مخدر، یــک قاعــده محســوب می شــود. عــود اعتیاد بخشــی از مراحــل تــرک مصــرف مــواد مخدر محســوب می شــود. در واقــع، اغلــب متخصصــان معتقدنــد کــه عــود اعتیاد هــم، می توانــد یــک حلقــه از مراحــل تغییــر باشــد. همــه افــرادی کــه تصمیــم بــه تــرک اعتیاد می گیرنــد ممکـن اسـت لغـزش را تجربـه کننـد.
در واقـع، از لغـزش نبایـد ناامیـد شـد، چـرا کــه بــا هــر بــار لغــزش و ســپس تصمیــم بــرای درمان اعتیاد، فــرد بیشــتر از بــار قبــل پی می بــرد کــه تصمیمــش بــرای تــرک اعتیاد درســت بــوده اســت و بــا انگیــزه بیشــتر و درعین حــال ســرخوردگی بیشــتری دربــاره مصرفــش، دوبــاره وارد فرآینــد تــرک اعتیاد می شــود.
اراده کلیدی تریــن مفهومــی اســت کــه در زمینــه تــرک اعتیــاد بــه کار مــی رود. اراده و خواســت خــود فــرد، اغلــب به عنــوان کلیدی تریــن عامــل بــرای موفقیــت در تــرک اعتیاد معرفــی می شــود.
پاسـخ بـه ایـن پرسـش قطعـاً منفـی اسـت. برخـلاف آن چـه کـه اغلـب مـردم فکـر می کننــد، از نظــر علمــی، اراده بــرای تــرک اعتیــاد به تنهایــی کافــی نیســت.
مفهــوم اعتیــاد به معنــای از دســت دادن کنتــرل ارادی و اختیــار اســت. اساســاً فــرد معتــاد احســاس اجبــاری وســواس گونه بــرای انجــام عمــل اعتیــادی دارد. ایــن احســاس اجبــار یــک احســاس جســمی، روانــی و فیزیولوژیــک می باشــد کــه ناشــی از تغییراتــی اســت کــه به دنبــال مصــرف مــواد مخدر در نظــام پــاداش مغــز رخ می دهــد.
در واقــع، همــان فرآینــد شرطی شــدن و خوگیــری کــه پیــش از ایــن گفتــه شــد، ســبب می شــود کــه فــرد به دشــواری بتوانــد فرمان هــای خــودکاری را کــه از مغــز بــرای مصــرف مــواد مخدر می گیــرد، متوقــف کنــد.
بــه همین دلیــل اســت کــه امــروزه اســتفاده از روش هــای ســنتی و افراطــی ماننــد تــرک اعتیاد بــدون دارو یــا تــرک و درمان بیماری اعتیاد بــر اســاس اراده در کمپ هــا و... توصیــه نمی شــود، بلکــه تأکیــد بــر آن اســت کــه فــرد عــلاوه بــر اراده، بایــد بــا کمــک علــم روز پزشــکی به وســیله اســتفاده از برخــی داروهــا، فرآیندهــای عصبــی- شــیمیایی درون مغــزش را نیــز کنتــرل کنــد تــا راحت تــر بتوانــد بــا کنارگذاشــتن یــک مــاده کنــار بیایــد.
شــما در زمــان اعتیادتــان احتمــالاً وقــت و انــرژی قابــل توجهــی را صــرف فعالیت هایــی بــرای یافتــن مــواد، رد و بدل کــردن و اســتعمال آن می کردیــد، بعــد از تــرک، ایــن زمــان و انــرژی آزاد می شــود. بنابرایــن بهتــر اســت کــه ایــن وقــت و انــرژی را در حیطــه دیگــری بــه جریــان اندازیــد. این زمان باید با مدیریت صحیح و جایگزین کردن سرگرمی جدید پر شود تا منجر به لغزش و عود اعتیاد نشود.
