دوران سالمندی معمولاً از ۶۰ سالگی آغاز می شود. از این سنین به بعد است که تغییرات پر شمار جسمی و روانی بیشتر آشکار می شود.
تحولات جسمی مصرف الکل شامل تغییرات شکل ظاهری و تغییرات درونی است. آن چه با گذشت عمر نمایان می شود تغییر شکل ظاهری انسان است، به طوری که تناسبات فیزیولوژیک دستخوش تغییراتی می گردد.
پوست به ویژه در ناحیه صورت، گردن و دست ها با مصرف الکل بیش از پیش خشک میشود و چین و چروک ها عمیق تر می شوند، پوست شفافیت خود را از دست میدهد و به علت کاهش جریان خون حالت رنگ پریدگی به خود میگیرد.
موها نازک، کم و سفید می شوند. قد کوتاهتر و خمیده می شود. همچنین عمدتاً در این دوران است که انواع تغییرات درونی تشدید میشوند و فرد را به مرور زمان فرسوده تر و ضعیف تر می سازند. از جمله: روند هضم، جذب و سوخت و ساز (متابولیسم) بدن کاهش مییابد. در جریان خون اختلال ایجاد میشود و فعالیت غدد درون ریز نیز کم می شود.
بافت عضلانی جای خود را به بافت چربی می دهد (تجمع چربی به ویژه در نواحی مرکزی بدن) و میزان آب بدن کاهش می یابد. قدرت ترمیم بدن کم می شود و شخص بیش از هر زمان دیگری مستعد ابتلا به انواع بیماری ها می شود. تغییرات نام برده و بسیاری دیگر متاسفانه گرایش به پیشرفت دارند.
بیماری های دوران پیری معمولاً از حدود ۶۰ سالگی رفته رفته خودنمایی میکنند و یا بیماری های موجود تشدید می گردند. انواع بیماری های قلبی – عروقی، استخوانی و مفصلی، بیماری های دستگاه تنفس، انواع بیماری های مغز و اعصاب مانند پارکینسون و غیره از آن جمله اند.
به علت این که بسیاری از غدد درون ریز بدن دستخوش تغییرات می شوند مثل لوزالمعده. حدود ۱۵ درصد از سالمندان به ویژه آنانی که اضافه وزن دارند و یا الکلی هستند، به بیماری قند (دیابت) مبتلا می شوند.
همچنین قدرت سم زدایی و میزان گردش خون در کبد کاهش می یابد که با مصرف الکل تشدید هم می شود. پیرچشمی و ضعف دید، اختلالات شنوایی و سنگینی گوش جملگی درک مسائل روزمره و مراودات اجتماعی را برای سالمندان دچار اشکال می کنند. گرفتگی عروق مغزی سبب کاهش حافظه و قدرت یادگیری در آنان می شود. به علاوه انواع سرطان ها در دوران کهولت بیش از هر زمان دیگری گریبانگیر فرد میشوند.
علاوه بر کاهش عملکرد فیزیکی و بیماری های جسمانی فرد مسن به لحاظ روانی نیز تغییراتی می نماید. در بسیاری بازگشت به صفات دوران کودکی مشاهده میشود مثل زودرنجی، تحریکپذیری، تشدید حساسیتها، وابستگی به دیگران، حسادت و برخی نیز به کل بیتفاوت و منزوی می شوند.
بیماری های روانی چون اختلالات روانی، افسردگی، زوال عقل از جمله آلزایمر و اختلال هذیانی در این دوران شایع هستند. اختلال هذیانی اختلالی است که شخص مبتلا دچار هذیان های محدود و خاص میشود.
این هزینه ها معمولاً از نوع گزند و آسیب (بدین معنا که فرد تصور میکند کسی قصد جانش را دارد، در غذایش سم ریخته شده است و از این دست)، حسادت (شخص بیمار تصور می کند که شریک زندگی او به وی خیانت می کند. معنای پاتولوژیک باور غیرعادی بیمار، استدلال نادرست اوست)، خود بیمار پنداری و غیره هستند.