برخی علائم زودرس و پیش بینی کننده در راه تشخیص زودهنگام اعتیاد به مواد مخدر، می تواند به خانواده ها کمک بسیاری کند تا قبل از این که فرزندانشان در دام اعتیاد گرفتار شوند، از آن جلوگیری کنند. به چند علامت یش بینی کننده اعتیاد به مواد مخدر اشاره می کنیم، اما یادآوری این نکته الزامی است که نوجوانانی که این علائم را دارند به معنی وجود قطعی اعتیاد در آن ها نیست و خانواده ها باید به آن ها توجه بیشتری داشته باشند.
برخی خانواده ها یا به علت سختی کشیدن خودشان در دوران کودکی یا ترس از تأثیر بد سختی در زندگی فرزندانشان، آن ها را لوس و تن پرور بار می آورند و از برخورد آن ها با کوچکترین سختی و رنج در زندگی جلوگیری می کنند. این جوانان مستعدند تا در سنین بالاتر و به دور از والدین، در برخورد با یک مشکل ساده به اعتیاد پناه ببرند. تن پروری و لذت طلبی نیز از عوارض خانواده های مرفه است که آموزشی جز طلب لذت و امیال شخصی برای آن ها ندارد. بنابراین تأمین بیش از اندازه،گرایش به لذت های جدید و ناشناخته مانند مواد مخدر را بیشتر می کند.
برخی نوجوانان در سنین پرشور و هیجان خود، ناگهان بنای پرخاشگری را با خانواده یا محیط اطراف می گذارند. اکثر این نوجوانان به خاطر ترس از اجتماع، عقده های خود را بر سر افراد نزدیک، به ویژه مادران خالی می کنند. شکستن وسایل، فریاد، نزاع، زود از کوره در رفتن و.... در این سنین علامت خوبی نیست باید با مراجعه به مشاور و روانشناس بررسی و به طور ریشه ای درمان شود، زیرا چنین رفتارهایی می تواند مقدمه ای برای رفتارهای خطرناک تر مانند اعتیاد باشد.
برخی نوجوانان از کودکی بیش فعال یا در اصطلاح عام، بسیار بازیگوش بوده اند. این کودکان اغلب نمره های تحصیلی (به ویژه درس ریاضی) ضعیفی دارند. بی قراری این گروه در سنین بالاتر با یک تجربه مواد مخدر به طور موقت رفع می شود و میل شدید آن ها به استفاده مکرر از ماده مذکور، زمینه اعتیاد به مواد مخدر را بسیار مساعد می سازد. به نظر می رسد این ناهنجاری (بیش فعالی) باید در کودکی درمان شود تا در نوجوانی و جوانی باعث گرایش به آسیب های اجتماعی نشود.
این گروه به هیچ صراطی مستقیم نیستند. انگار ساعت عبور و مرور در منزل برای آن ها وضع نشده است و گویی ساعت مشخصی برای خواب و بیداری آن ها وجود ندارد. والدین آن ها در منزل هیچ کاره اند این گروه نیز که در مسیر مقررات و قانون خانواده قرار ندارند، آمادگی دارند که در آینده قوانین محله، مدرسه و حتی جامعه را نیز زیر پا بگذارند. می دانیم که یکی از رفتارهای ضدقانون، مصرف مواد مخدر است. چنین افرادی بدون ترس از عواقب فردی و اجتماعی اعتیاد، به مواد مخدر گرایش پیدا می کنند.
تأثیر دوستان بر نوجوانان انکارناپذیر است. به ویژه دوستان بد که اغلب رفتارهایشان هیجان زیادی برای نوجوانان به دنبال دارد، جذابیت بیشتری برای نوجوانان دارند. نوجوان در اثر فشار گروه همسال، به راحتی از دوستان خود تبعیت می کند و توصیه های پدر و مادر خود را زیر پا می گذارد.
اکثر مصرف کنندگان، از سنین زیر هجده سال مصرف سیگار و الکل را آغاز کرده اند. نوجوان و جوانی که به راحتی در حضور خانواده سیگار می کشد یا خانواده از سیگار کشیدن او به صورت مخفیانه آگاه است، به شدت در معرض ابتلاء به سوء مصرف مواد مخدر است. اگر امروز مصرف سیگار نوجوانتان را جدی نگیرید، فردا در صورت اعتیاد او به مواد مخدر خطرناکتر از کسی گله نکنید.
