اگرچه افراد میتوانند بیخوابی کوتاه مدت را با موفقیت با قرصهای خواب درمان کنند، اما بسیاری به این داروها وابسته میشوند. آمارها نشان میدهد که تقریباً 38 میلیون نسخه برای آمبین (یک قرص خواب رایج) بین سالهای 2006 و 2011 نوشته شده است. با چنین دسترسی گسترده و تأیید متخصصان پزشکی، جای تعجب نیست که بسیاری از مردم به قرصهای خواب وابسته شوند.
بسیاری از افراد به اشتباه فکر میکنند که نمیتوانند به قرصهای خوابآور معتاد شوند و حتی برخی ادعا میکنند که این اطلاعات را از پزشک خود دریافت کردهاند. با این حال، برخی بدون کمک این قرصها قادر به خوابیدن نیستند. با گذشت زمان و افزایش تحمل، بسیاری متوجه میشوند که برای دستیابی به اثر مطلوب باید دوزهای بیشتری مصرف کنند.
بسیاری از افراد نیز تا زمانی که مصرف داروهای خود را متوقف نکنند، متوجه وابستگی یا احتمالاً اعتیاد خود نمیشوند. سپس ممکن است علائم ترک را تجربه کنند که نشان دهنده وابستگی و اعتیاد است. سایر علائمی که نشان میدهد مصرف قرص خواب از کنترل خارج شده است، عبارتند از:
اعتیاد میتواند شکل بگیرد و سپس در رفتارهای مختلف بروز کند، مانند زمانی که فرد بدون مشورت با پزشک دوز خود را افزایش میدهد یا هوس و تمایل مداوم به استفاده از داروی مورد نظر خود را نشان میدهد.
وقتی فرد به راحتی به خواب نمیرود و یا خواب او مختل میشود، ممکن است بیش از مقدار تجویز شده از داروهای خوابآور استفاده کنند. این اتفاق ممکن است حتی با وجود دستورالعملهای واضح در راهنمای دارو که به بیمار توصیه میکند محصول را دقیقاً طبق تجویز مصرف کند، رخ دهد.
قرصهای خوابآور در دستهای از داروها قرار میگیرند که به عنوان آرامبخش-خوابآور شناخته میشوند. این دسته شامل باربیتوراتها و بنزودیازپینهایی مانند زاناکس نیز میشود. برخلاف سایر داروهای این دسته، قرصهای خوابآور غیر والیوم هستند و معمولاً به عنوان z-drugs شناخته میشوند زیرا باعث خوابآلودگی میشوند. برخی از رایجترین قرصهای خواب عبارتند از:
اگرچه اکثر قرصهای خوابآور غیر بنزودیازپینی ساختار مولکولی متفاوتی دارند، اما همگی اثرات مشابهی دارند. این قرصها مانند بنزودیازپینها به همان گیرندههای GABA در مغز متصل میشوند، اما تصور میشود که عوارض جانبی کمتری دارند.
اکثر پزشکان قرصهای خوابآور را فقط برای استفاده کوتاهمدت تجویز میکنند. این داروها معمولاً برای موارد بیخوابی شدید و نه بر اساس یک برنامه دقیق دوز تجویز میشوند. این داروها سریعالاثر هستند و اغلب میتوانند بر اساس نیاز مصرف شوند.
متأسفانه، بسیاری از افراد هر زمان که با مشکل خواب مواجه میشوند یا در زندگی با موارد اضطرابآور مواجه میشوند، به استفاده از قرصهای خوابآور روی میآورند.
استفاده از داروهای آرامبخش به روشی که پزشک تجویز نکرده باشد، سوء استفاده محسوب میشود. در دوزهای بالاتر، قرصهای خوابآور میتوانند همان اثر خوابآلودگی و احساس خوبی را ایجاد کنند که بنزودیازپینهای بسیار اعتیادآور دارند. همچنین، زمانی که فرد دارو را مصرف میکند اما با میل به خواب مبارزه میکند، قرصهای خواب میتوانند اثرات توهمزا داشته باشند.
سایر عوارض قرصهای خواب عبارتند از:
سوء مصرف قرصهای خوابآور در میان دانشآموزان دبیرستانی و دانشجویان که به دنبال تفریح هستند، افزایش یافته است. این داروها میتوانند اثرات الکل را تشدید کنند یا به تنهایی احساس مشابهی ایجاد کنند. برای جوانانی که با والدین زندگی میکنند، دسترسی به نسخه (چه از خودشان و چه از والدینشان) اغلب بسیار آسان است.
اثرات قرصهای خواب بر عملکرد مغز میتواند از اولین بار مصرف دارو قابل مشاهده باشد. با گذشت زمان، مغز به این اثرات عادت میکند و بهبودی دشوارتر میشود.
اغلب، افرادی که به قرصهای خوابآور معتاد شدهاند و در حال بهبودی هستند، از برگشت بیخوابی یا نوعی بیخوابی شدیدتر از قبل از شروع مصرف دارو رنج میبرند. این یک عارضه جانبی رایج است و نباید به عنوان دلیلی برای ادامه مصرف قرصهای خوابآور استفاده شود. خوشبختانه، سمزدایی با کمک پزشکی میتواند به کاهش این مورد و سایر علائم ترک کمک کند.
بسیاری از افراد به هشدارهای روی بطریهای قرص خود توجه نمیکنند که توصیه میکند قرصهای خوابآور را با الکل مصرف نکنند. مصرف قرصهای خوابآوری مانند آمبین همراه با الکل میتواند ترکیبی کشنده باشد.
مصرف الکل میتواند اثرات آرامبخش قرصهای خوابآور را تقویت کرده و خطر مصرف بیش از حد و مرگبار را افزایش دهد. با این حال، افرادی که به شدت به این قرصها معتاد هستند و تحمل بالایی دارند، ممکن است از الکل برای تقویت اثرات قرصهای خوابآور استفاده کنند.
سایر داروها و موادی که اغلب همراه با قرصهای خواب مصرف میشوند و میتوانند خطرآفرین باشند، عبارتند از:
برای درمان اعتیاد به قرصهای خوابآور، نیاز به یک رویکرد جامع و چندجانبه است. برخی از راهکارهای موثر برای درمان این نوع اعتیاد شامل موارد زیر میباشند:
ترک اعتیاد به قرصهای خوابآور بدون دریافت درمان و حمایت مناسب میتواند دشوار باشد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان در تلاش برای غلبه بر اعتیاد به این قرصها هستید، کمکهایی در دسترس است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گزینههای درمانی موجود، با یک متخصص مشورت کنید.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی میباشد.