افراد در مسیر زندگی برای تشکیل یک خانواده سالم و داشتن تعاملی درست با فرزندان خود به دانش، مهارت و اخلاقی برای خوب زیستن احتیاج دارند. برای مبارزه با معضل اعتیاد به مواد مخدر، در اولین گام والدین باید دانش و آگاهی های لازم در مورد اعتیاد، مواد مخدر و علت گرایش کودکان و نوجوانان به این مسئله را کسب کنند. این آگاهی ها را می توان از راه های مختلف به دست آورد. اولین و در دسترس ترین منبع آگاهی برای والدین کتاب ها و فضای مجازی هستند. در کتاب ها و مقالاتی با موضوعات آشنایی با اعتیاد و مواد مخدر می توان آگاهی های لازم در مورد اعتیاد به مواد مخدر را کسب کرد.
بسیاری از کتاب ها و مقالات در مورد انواع مواد مخدر و اثرات آن ها در فرد مصرف کننده صحبت کرده اند و والدین به راحتی می توانند به این کتاب ها و مقالات دسترسی داشته باشند. مطالعه کتاب ها و مقالاتی که در این زمینه می توانند مفید باشند شامل کلیدهای پیشگیری و مقابله با اعتیاد در نوجوانان و جوانان، تأثیر مواد مخدر بر نوجوانان و جوانان و پیشگیری از اعتیاد است. والدین می توانند اطلاعات مختصر و مفیدی را از آن ها به دست آورند، اطلاعاتی در مورد مواد مخدر و دسته بندی آن ها، روش های مصرف مواد مخدر و این که برای مصرف یک ماده مخدر به چه وسایلی نیاز است، تفاوت مواد مخدر سنتی با مواد مخدر صنعتی، مواد مخدر رایج در جامعه و نام های مختلف یک ماده مخدر و همچنین علائم مصرف مواد مخدر.
۱۵ درصد از افراد معتاد، قبل از سن ۳۴ سالگی مصرف مواد مخدر را شروع کرده اند. این موضوع اهمیت احساس مسئولیت والدین و توجه آن ها نسبت به دوران نوجوانی فرزندان خود را بیشتر آشکار می کند. مطالعه کتاب و مقالات مرتبط و یا مشورت با مشاوری دلسوز و آگاه جهت شناخت بهتر فرزند نوجوان و برآورده کردن نیازهای او برای والدین ضروری است.
بسیاری از والدین از صحبت با فرزندانشان در مورد اعتیاد خودداری می کنند، آن ها می ترسند که صحبت در مورد اعتیاد، کودکان و نوجوانان را نسبت به این مسئله کنجکاو کند. در حالی که پنهان کاری و در غفلت و ناآگاه نگه داشتن فرزندان در مورد موضوعی مانند اعتیاد، در واقع مانند این است که کسی را بدون اطلاع قبلی راهی میدان مین کنند. به احتمال زیاد بسیاری از نوجوانان، اطلاع درستی از مواد مخدر ندارند و حتی نمی دانند که ممکن است یک قرص که از طرف یکی از همکلاسی ها به آن ها تعارف می شود، یک ماده مخدر خطرناک باشد. پیش از آن که نوجوانان، بدون آگاهی یا با آگاهی های غلط وارد مدرسه، گروه های دوستی و جمع های دیگر شوند، بهتر است اطلاعات لازم و مفید در اختیار آن ها قرار بگیرد و با آن ها راجع به مسئله اعتیاد گفتگو شود.
یکی از راهکارهایی که به والدین پیشنهاد می شود و از مؤثرترین روش ها برای مقابله با اعتیاد به حساب می آید، آموزش مهارت های زندگی و ارزش های اخلاقی به کودکان و نوجوانان است. مهارت های زندگی شامل مهارت هایی مانند خودآگاهی، همدلی، مهارت های ارتباطی، مهارت های تصمیم گیری، حل مسئله، مهارت تفکر خلاق و تفکر انتقادی، مهارت مقابله با استرس، مهارت مقابله با هیجان های منفی می ود.
والدین باید برای آموزش مهارت های زندگی و ارزش های اخلاقی به فرزندانشان خود در جهت کسب آن ها تلاش کنند و در این زمینه الگویی برای فرزندان خود باشند. در این صورت، چه بسا که دغدغه تربیت فرزندان فرصت دیگری باشد برای بهتر زیستن و تغییر خود. برای آموزش مهارت های زندگی و ارزش های اخلاقی، نباید مطالعه کتاب ها و مقالات مرتبط را دست کم گرفت. کتاب ها و مقالات مناسب قصه و بازی و کتاب هایی در زمینه علوم تربیتی، مذهبی، اخلاقی، اجتماعی و غیره می توانند برای والدین و فرزندان، پنجره هایی رو به نور باشند.
