داروهای ضد افسردگی، داروهایی هستند که با نسخه پزشک برای درمان افسردگی متوسط تا شدید و دیگر مشکلات سلامت روان مانند اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال اضطراب فراگیر تجویز می‌شوند.
رایج‌ترین انواع داروهای ضدافسردگی شامل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپینفرین (SNRIs) هستند. برخی از داروهای ضدافسردگی معروف عبارتند از:
مطالعات نشان می‌دهند که در ایالات متحده، در سال 2018، 13.2 درصد از بزرگسالان 18 سال و بالاتر در 30 روز گذشته داروهای ضدافسردگی مصرف کرده‌اند. مصرف این داروها در میان زنان (17.7 درصد) بیشتر از مردان (8.4 درصد) بوده است.
داروهای ضدافسردگی با افزایش سطح برخی مواد شیمیایی در مغز که به عنوان انتقال‌دهنده‌های عصبی شناخته می‌شوند، عمل می‌کنند. سروتونین و نوراپینفرین دو انتقال‌دهنده عصبی اصلی هستند که بر خلق و خو و شادی تأثیر می‌گذارند. سروتونین به طور قابل توجهی خلق و خو را تنظیم می‌کند و اغلب به آن هورمون شادی می‌گویند، در حالی که نوراپینفرین در خلق و خو، برانگیختگی و توجه نقش دارد.
از آنجایی که افزایش سطح این انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز زمان‌بر است، ممکن است 4 تا 6 هفته طول بکشد تا فرد اثرات داروهای خود را احساس کند. بنابراین، لازم است صبور باشید و مصرف دارو را به دلیل عدم مشاهده نتایج فوری قطع نکنید.
SSRIها: مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) رایج‌ترین داروهای ضدافسردگی هستند که با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می‌کنند. این داروها به دلیل عوارض جانبی کمتر، معمولاً به سایر داروهای ضدافسردگی ترجیح داده می‌شوند. برخی از SSRIها عبارتند از:
SNRIها: مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپینفرین (SNRIs) با تعامل با سروتونین و نوراپینفرین در مغز، به بهبود خلق و خو کمک می‌کنند. برخی از SNRIها عبارتنداز:
TCAها: داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (TCAs) با مهار بازجذب سروتونین و نوراپینفرین عمل می‌کنند. به دلیل خطرات بیشتر در صورت مصرف بیش از حد و عوارض جانبی ناخوشایندتر، معمولاً به عنوان اولین درمان توصیه نمی‌شوند. با این حال، برای افرادی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شوند و ممکن است برای شرایطی مانند OCD، اختلال دوقطبی و درد عصبی نیز تجویز شوند. برخی از TCAs عبارتنداز:
Wellbutrin: ولبوترین (بوپروپیون) که به دسته آمینوکتون‌ها تعلق دارد، با افزایش سطح دوپامین و نوراپینفرین عمل می‌کند. برخلاف SSRIها و SNRIها، بر سروتونین تأثیری ندارد و به سندرم قطع داروهای ضدافسردگی که در صورت قطع ناگهانی دارو رخ می‌دهد، کمکی نمی‌کند.
عوارض جانبی معمول SSRIها و SNRIها شامل موارد زیر است:
عوارض جانبی رایج TCAها عبارتند از:
این عوارض معمولاً طی چند هفته بهبود می‌یابند، بنابراین اگر برخی از این عوارض جانبی را تجربه می‌کنید، نباید مصرف دارو را متوقف کنید. در عوض، با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای ضدافسردگی معمولاً به صورت قرص مصرف می‌شوند و حدود 2 تا 4 هفته طول می‌کشد تا اثر کنند. بیشتر پزشکان با کمترین دوز ممکن که برای بهبود علائم شما کافی است، شروع می‌کنند. اگر پس از چهار هفته بهبودی در خلق و خوی خود مشاهده نکردید، پزشک ممکن است دوز را افزایش دهد یا داروی دیگری تجویز کند. گاهی اوقات، لازم است چندین بار دوز و دارو را تغییر دهید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
افراد اغلب برای سال‌ها از داروهای ضدافسردگی استفاده می‌کنند و برخی عوارض جانبی را تحمل می‌کنند. اگر قصد دارید مصرف این داروها را متوقف کنید، نباید بدون مشورت با پزشک این کار را انجام دهید، زیرا ممکن است افسردگی شما بازگردد.
در صورت توافق شما و پزشکتان برای قطع دارو، پزشک ممکن است به تدریج دوز را کاهش دهد تا از سندرم قطع جلوگیری شود. ترک ناگهانی دارو می‌تواند منجر به سندرم قطع شود که شامل علائم اضطراب و افسردگی است و ممکن است با عود افسردگی اشتباه گرفته شود. حدود 20 درصد از افراد پس از قطع ناگهانی یا کاهش دوز قابل توجه، دچار سندرم قطع می‌شوند که می‌تواند شامل علائم فیزیکی نیز باشد، این علائم عبارتنداز:
سندرم قطع چند روز تا چند هفته پس از قطع داروی ضدافسردگی رخ می‌دهد و علائم آن به مرور زمان از بین می‌روند.
در مقابل، عود افسردگی:
داشتن علائم قطع به معنای اعتیاد به داروی ضدافسردگی نیست. فرد معتاد به مواد مخدر هوس می‌کند و معمولاً به دوزهای بیشتری نیاز دارد. اما تعداد کمی از افرادی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند، چنین هوسی دارند یا نیاز به افزایش دوز را احساس می‌کنند.
داروهای ضدافسردگی، صرف نظر از نوع، دارای عوارض جانبی هستند و واکنش هر فرد به آن‌ها متفاوت است. برخی افراد برای کاهش تدریجی دوز، به داروی ضدافسردگی با نیمه عمر طولانی‌تر روی می‌آورند. تنها پزشکان خاص مانند روانپزشکان و پزشکان مراقبت‌های اولیه می‌توانند این داروها را تجویز کنند.
ضروری است که داروهای ضدافسردگی تحت نظارت پزشک مصرف شوند و هرگونه تغییر در دوز یا نوع دارو با مشورت پزشک انجام گیرد. همچنین، ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثرات مثبت داروها ظاهر شوند، بنابراین صبر و پیگیری منظم با پزشک اهمیت دارد.
اگر با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنید و نمی‌خواهید از داروهای ضدافسردگی استفاده کنید یا قصد کاهش آن‌ها را دارید، روان‌درمانی می‌تواند بسته به علائم و شدت شما، یک گزینه معادل باشد. روان‌درمانی اغلب به عنوان اولین خط درمان غیردارویی برای افسردگی توصیه می‌شود.
