اختلال بدشکل انگاری بدن (Body Dysmorphic Disorder) یا BDD که به عنوان بدریخت انگاری بدن نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت سلامت روان است که در آن فرد به شدت نگران نقص‌های فیزیکی احتمالی خود می‌شود. این نقص‌ها ممکن است کوچک باشند یا برای دیگران به سختی قابل توجه باشند. بدشکل انگاری بدن می‌تواند بسیار مخرب باشد و توانایی فرد را برای عملکرد به طور کامل مختل کند، به ویژه زمانی که با اعتیاد همراه باشد.
تا همین اواخر، این اختلال نادر تلقی می‌شد. امروزه، این اختلال حدود ۱۰ میلیون نفر را در ایالات متحده تحت تأثیر قرار می‌دهد و شیوع آن بیشتر از اسکیزوفرنی یا بی‌اشتهایی عصبی است. علت دقیق این بیماری ناشناخته است، اما ترکیبی از عوامل مختلف در ایجاد آن نقش دارند. این عوامل شامل شرایط محیطی، روانی و بیولوژیکی هستند. علل احتمالی BDD عبارتند از:
تجارب یا رویدادهایی که در دوران کودکی باعث احساس بی‌کفایتی و شرم می‌شوند، با اختلال بدشکلی بدن مرتبط هستند.
این بیماری معمولاً از نوجوانی شروع می‌شود و مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌دهد. با پیشرفت BDD، افراد ممکن است یک یا چند رفتار یا اعمال ذهنی تکراری مرتبط با بدن خود را انجام دهند. این اعمال می‌توانند اجباری و غیرمنطقی باشند، اما همیشه به ظاهر فیزیکی فرد مربوط می‌شوند.
علائم و نشانه‌های هشداردهنده شایع این اختلال عبارتند از:
این اختلال در دوران نوجوانی و جوانی، زمانی که افراد بیشترین توجه را به ظاهر خود دارند، شایع‌تر است. مهم‌ترین پیامدهای این اختلال عبارتند از:
این اختلال ممکن است با مشکلات دیگری مانند اضطراب، افسردگی، فوبیای اجتماعی و وسواس فکری عملی همراه باشد. افرادی که از BDD رنج می‌برند ممکن است مجموعه‌ای از رفتارهای مختلف را در فرکانس‌های متفاوت نشان دهند. برای کنار آمدن با این عادات، بسیاری از افراد به خود درمانی روی می‌آورند و به اختلال سوء مصرف مواد دچار می‌شوند.
مانند بیماری قلبی و سرطان، اعتیاد نیز بیماری است که می‌تواند هر فردی را درگیر کند. افراد مبتلا به اختلال بدشکلی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال سوء مصرف مواد هستند. بسیاری خود درمانی را به عنوان راهی برای مقابله با ناراحتی عاطفی خود انتخاب می‌کنند که می‌تواند منجر به سوء مصرف مواد شود.
کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده گزارش داده است که شیوع اختلال سوء مصرف مواد در افراد مبتلا به این اختلال بین %2 تا %13 بیشتر است. همچنین، محققان دریافتند که ۶۸٪ از افراد مبتلا به اعتیاد گزارش کرده‌اند که اختلال بدشکلی به وابستگی آن‌ها کمک کرده است.
اختلال بدشکلی عضلانی (MDD) نوعی اختلال بدشکلی بدن است که در آن فرد به طور وسواسی فکر می‌کند که به اندازه کافی عضلانی یا لاغر نیست. این نوع از BDD در ورزش‌های قدرتی، باشگاه‌های ورزشی و سالن‌های بدنسازی شایع است. کسی که به طور معمول بدنسازی می‌کند، لزوماً دچار تصویر بدنی مخدوش نیست.
معمولا افراد مبتلا به اختلال بدشکلی عضلانی، از مکمل‌ها برای رسیدن به ظاهر دلخواه خود استفاده می‌کنند. هنگامی که مکمل‌های معمولی مؤثر نیستند، بسیاری شروع به استفاده نادرست از استروئیدهای آنابولیک یا هورمون‌های رشد می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 3 میلیون نفر به طور معمول از استروئیدها سوء استفاده می‌کنند.
کوکائین یک سرکوب کننده اشتها است. افرادی که از بدشکلی بدن رنج می‌برند، اغلب به کوکائین وابسته می‌شوند تا به اهداف کاهش وزن شدید خود برسند و آن را حفظ کنند. سوء مصرف مزمن کوکائین فرآیندهای متابولیک بدن مصرف کننده را مختل می‌کند و باعث کاهش وزن ناشی از کاهش مصرف و ذخیره چربی می‌شود.
عدم تعادل متابولیک می‌تواند به مشکلاتی در تنظیم چربی منجر شود. در طول درمان اعتیاد به کوکائین، افزایش ناگهانی وزن به دلیل این اختلال در تنظیم چربی بدن ممکن است باعث ناراحتی شدید شود و احتمال بازگشت به مصرف را افزایش دهد.
افرادی که از اختلال بدشکلی بدن رنج می‌برند، ممکن است به مواد توهم‌زا معتاد شوند. مصرف قارچ سیلوسایبین (shrooms) یا ال اس دی، می‌تواند علائم تحریف تصویر فرد را کاهش دهند. در نتیجه، افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن که خود را زشت می‌دانند، در معرض خطر اعتیاد به مواد توهم‌زا هستند. مواد توهم‌زا به این افراد کمک می‌کنند تا از افکار مخرب خود فرار کنند.
صرف نظر از اینکه چه تعداد از عوامل خطر وجود دارد، درمان برای یک فرد مبتلا به اختلال بدشکلی و اعتیاد امکان‌پذیر است. درمان بر‌اساس نیازهای فرد و توصیه‌های متخصص و درمانگر متفاوت است. اهداف معمول شامل سم‌زدایی بدن، اصلاح باورهای نادرست فرد درباره خود و کاهش رفتارهای اجباری است.
انواع مختلفی از درمان‌ها موجود است، اما درمان‌های معمول برای اختلال بدشکلی بدن عبارتند از:
اولین قدم برای بهبودی، اذعان به نیاز به کمک است و با درمان، می‌توان تمرکز خود را بر بهبودی از اختلال بدشکلی بدن و اعتیاد شروع کرد. یک درمانگر می‌تواند به توضیح و ارائه اطلاعات در مورد گزینه‌های درمانی در دسترس شما کمک کند.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
