داروهای مخدر برای رفع دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شوند و نیاز به نسخه پزشک دارند. وقتی مسکن‌های مخدر وارد جریان خون می‌شوند، به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز و سیستم عصبی مرکزی متصل شده و با مسدود کردن سیگنال‌های درد، احساس درد را کاهش می‌دهند. این فرآیند به این صورت است که مسکن‌های مخدر می‌توانند درد را تسکین دهند و در عین حال احساس سرخوشی ایجاد کنند. مصرف نادرست این داروها می‌تواند به وابستگی و اعتیاد منجر شود.
این داروها اغلب برای تسکین دردهای شدید و مزمن، مانند درد ناشی از سرطان یا جراحی‌های بزرگ تجویز می‌شوند. با این حال، به دلیل خطر بالای وابستگی و سوءمصرف، باید با دقت و تحت نظارت پزشک مصرف شوند. پزشک دوز مصرف و نوع مسکن را مشخص می‌کند و ممکن است نیاز به مصرف چندباره دارو در طول شبانه‌روز باشد.
مصرف این مسکن‌ها باید حتماً زیر نظر پزشک باشد، زیرا ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته و عوارض جدی ایجاد کند. حتی توقف مصرف این داروها نیز نیازمند نظارت پزشک است، زیرا قطع یک‌باره آن‌ها می‌تواند عوارض خطرناکی به‌وجود بیاورد. مصرف طولانی‌مدت این داروها ممکن است منجر به تحمل دارویی شود، به این معنا که برای دستیابی به همان اثر، به دوزهای بالاتری نیاز خواهید داشت.
انواع مسکن‌های مخدردار شامل موارد زیر هستند:
کدئین: کدئین یک داروی مخدر است که برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط و کاهش سرفه به کار می‌رود. این دارو معمولاً با داروهای دیگری مانند استامینوفن در مسکن‌های تجویزی ترکیب می‌شود.
فنتانیل: فنتانیل یک داروی مخدر مصنوعی بسیار قوی است که برای تسکین درد و بی‌حسی استفاده می‌شود. این ماده تقریباً ۱۰۰ برابر قوی‌تر از مورفین و ۵۰ برابر قوی‌تر از هروئین است. از مسکن‌های حاوی فنتانیل می‌توان به فنتورا (Fentora)، دوراژسیک (Duragesic) و آبسترال (Abstral) اشاره کرد.
هیدروکودون: هیدروکودون یک داروی ضدسرفه و مسکن مخدردار است که برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این دارو به اندازه کدئین در سرکوب سرفه مؤثر است و اثرگذاری مشابه مورفین در تسکین درد دارد.
هیدرومورفون: هیدرومورفون که با نام تجاری دیلاودید (Dilaudid) شناخته می‌شود، یک ماده افیونی است که برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود. این دارو به صورت تزریقی یا خوراکی استفاده می‌شود.
مپریدین: مپریدین در درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌گردد و به صورت تزریق عضلانی، زیرجلدی، داخل وریدی، شربت و قرص مصرف می‌شود. این دارو در گذشته برای درمان دردهای مزمن به کار می‌رفت.
مورفین: مورفین برای تسکین دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود. این دارو زمانی تجویز می‌شود که سایر روش‌های کنترل درد موثر نبوده باشند.
اولیسریدین: تزریق اولیسریدین به عنوان یک درمان کوتاه‌مدت برای تسکین دردهای حاد انجام می‌گیرد. این دردها ناگهانی شروع می‌شوند، علت مشخصی دارند و انتظار می‌رود با بهبودی علت درد نیز از بین برود.
اکسی کدون: اکسی کدون یک داروی ضد درد نیمه‌مصنوعی است که مصرف آن می‌تواند مانند مواد مخدری که وابستگی ایجاد می‌کنند، عمل کند. این دارو مستقیماً بر روی گیرنده‌های اپیوئیدی در سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و با مسدود کردن مسیر سیگنال‌های درد بین مغز و بدن، باعث کاهش احساس درد می‌شود.
نالوکسان: نالوکسان که با نام تجاری نارکان (Narcan) شناخته می‌شود، برای معکوس کردن یا کاهش اثرات مواد افیونی مصرف می‌گردد. این دارو در کنترل مشکلات تنفسی ناشی از مصرف مواد مخدر موثر است. اثرات نالوکسان در صورت تزریق داخل وریدی در عرض ۲ دقیقه و در صورت تزریق عضلانی در عرض ۵ دقیقه ظاهر می‌شوند.
مصرف انواع مسکن‌های مخدردار می‌تواند عوارض جانبی مختلفی به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض و مشکلات شامل موارد زیر هستند:
مشکلات در گوارش: مصرف مسکن‌های مخدردار ممکن است باعث حالت تهوع، استفراغ و یبوست شود. برای کاهش این عوارض، پس از مصرف دارو دراز بکشید و آب بیشتری بنوشید. مصرف نوشیدنی‌های گرم و پرهیز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار نیز توصیه می‌شود. در صورت نیاز، از پزشک خود برای درمان یبوست کمک بگیرید.
مشکلات شناختی و روحی: مصرف مسکن‌های مخدردار می‌تواند مشکلات شناختی و روحی مختلفی ایجاد کند، از جمله مشکل در تمرکز، خواب‌آلودگی و مه فکری. در این مواقع، از رانندگی و انجام کارهای نیازمند دقت خودداری کنید. این وضعیت ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد.
مصرف مسکن‌های مخدردار می‌تواند با برخی از مواد و داروها تداخل داشته و خطرناک باشد. این داروها عبارتنداز:
همیشه درباره داروهای دیگری که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید تا از عوارض احتمالی مسکن تجویزی آگاه باشد. مسکن‌های مخدردار در تسکین دردهای شدید بسیار مؤثر هستند، اما همیشه بهترین انتخاب نیستند. این داروها باید تحت نظارت پزشک مصرف شوند و نباید به صورت خودسرانه کاهش یا قطع شوند. مصرف نادرست آن‌ها می‌تواند به عوارض جانبی جدی و حتی اعتیاد منجر شود.
