دکتر محمدرضا شالبافان، سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، با اشاره به آمارهای جدید، بیان کرد که شایع‌ترین اختلالات روانی در ایران شامل اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب هستند. این اختلالات به دلیل پیچیدگی‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در حال گسترش بوده و در برخی موارد منجر به مشکلات جدی در زندگی فردی و اجتماعی افراد می‌شوند.
دکتر شالبافان عنوان داشت که برای پیشگیری از اختلالات روانی نیاز به اقدامات جدی وجود دارد، اما متأسفانه برخی عوامل مؤثر در شیوع این اختلالات، مانند فشارهای اجتماعی، مشکلات اقتصادی و شرایط فرهنگی، خارج از کنترل وزارت بهداشت هستند. او تاکید کرد که برای مقابله با این مشکلات باید برنامه‌های پیشگیرانه در سطح ملی و بین‌المللی طراحی و اجرا گردد تا از گسترش اختلالات روانی جلوگیری شود.
این مسئول بیان کرد که وزارت بهداشت بر اهمیت غربالگری زودهنگام و تشخیص سریع بیماری‌ها تأکید می‌کند. غربالگری به معنای شناسایی افرادی است که در معرض ابتلا به اختلالات روانی هستند، حتی اگر علائم کامل بیماری هنوز در آن‌ها بروز نکرده باشد. این روش می‌تواند به کاهش تعداد افراد مبتلا به اختلالات شدید روانی کمک کند و در نهایت فشارها را از روی سیستم‌های درمانی کاهش دهد.
وی افزود که اختلالات روانی می‌توانند به دو روش اصلی دارویی و غیردارویی درمان شوند. دکتر شالبافان بیان کرد که درمان‌های دارویی به‌ویژه برای افسردگی و اضطراب، بر اساس نوع و شدت بیماری به‌طور خاص برای هر بیمار تجویز می‌شوند.
از سوی دیگر، درمان‌های غیردارویی شامل روان‌درمانی، مشاوره‌های فردی و گروهی و فعالیت‌های توانبخشی هستند که می‌توانند به افراد در کنترل علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک کننده باشد.
این روانپزشک توضیح داد که درمان‌ها در مراکز تخصصی سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد، موسوم به سراج، ارائه می‌شوند. در حال حاضر، ۱۰۶ مرکز سراج در سراسر کشور فعال هستند و خدمات تخصصی ارائه می‌دهند. این مراکز به عنوان خط مقدم در مقابله با اختلالات روانی عمل می‌کنند و خدمات درمانی تخصصی و جامع را فراهم می‌نمایند.
دکتر شالبافان عنوان داشت که شیوع اسکیزوفرنی در ایران کمتر از میانگین جهانی است. بر اساس مطالعات جهانی، این میزان حدود یک درصد است، اما در ایران اندکی پایین‌تر است. اسکیزوفرنی یک اختلال روانی پیچیده است که نیاز به درمان‌های طولانی‌مدت و حمایت‌های اجتماعی دارد.
بیماران اسکیزوفرنی به مراقبت‌های ویژه دارویی، توانبخشی و حمایت‌های اجتماعی نیازمندند. وزارت بهداشت نیز با ارائه داروها و شرایط بستری مناسب در بیمارستان‌ها در تلاش است تا کیفیت زندگی این بیماران را بهبود ببخشد.
دکتر شالبافان بر اهمیت حمایت‌های جامع اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناختی برای بیماران اسکیزوفرنی تأکید کرد تا بدون بستری طولانی‌مدت بتوانند به زندگی عادی بازگردند. او افزود که حمایت خانواده‌ها و جوامع محلی ضروری است. او همچنین بر لزوم سرمایه‌گذاری بیشتر در سطح سیاست‌گذاری برای سلامت روان جامعه تأکید کرد، و یادآور شد که همه بخش‌های اجتماعی باید در کاهش بار بیماری‌های روانی مشارکت کنند.
