بر اساس اظهارات محققان، نخستین مطالعه جامع درباره تأثیر داروهای کاهش وزن بر سلامت عمومی انسان، یافتههای شگفتانگیزی را در مورد اثرات این داروها بر بدن ارائه کرده است. این مطالعه که بر روی نزدیک به دو میلیون نفر انجام شده، نشان میدهد که این داروها میتوانند با بهبود سلامت قلب، کاهش عفونتها، کاهش خطر اعتیاد و زوال عقل مرتبط باشند.
با این حال، پژوهشگران آمریکایی هشدار دادهاند که این داروها کاملاً ایمن نیستند و ممکن است خطراتی مانند افزایش درد مفاصل و التهاب شدید لوزالمعده را به همراه داشته باشند.
دکتر زیاد علی، پژوهشگر ارشد دانشگاه واشینگتن، بیان کرده که این حوزهی کاملاً جدیدی در علم است. او همچنین توضیح داد که داروهای اوزمپیک و وگووی در ابتدا برای درمان دیابت نوع دو طراحی شده بودند، اما تأثیر قابل توجه آنها در کاهش وزن، سبب شهرتشان شد.
دکتر علی توضیح داد که تیم تحقیقاتی با بررسی کهنهسربازان آمریکایی مبتلا به دیابت نوع دو، اثرات این داروها را بر ۱۷۵ بیماری مختلف ارزیابی کردهاند. یافتههای این مطالعه نشان داد که افرادی که از این داروها استفاده میکنند، کمتر دچار مشکلات قلبی مانند سکته، نارسایی قلبی و فشار خون بالا میشوند.
او همچنین به نتایج جالب دیگری اشاره کرد و افزود که این داروها مزایای قابل توجهی برای سلامت عصبی و رفتاری نشان دادهاند، از جمله کاهش خطر تشنج و اعتیاد به موادی مانند الکل، حشیش، محرکها و مواد افیونی.
مصرفکنندگان این داروها با کاهش افکار خودکشی، آسیب به خود، پرخوری عصبی و اختلالات روانپریشی مانند اسکیزوفرنی روبرو بودند. همچنین، یافتهها نشان داد که این داروها خطر ابتلا به اختلالات شناختی عصبی مانند آلزایمر و زوال عقل را کاهش میدهند.
به دلیل جدید بودن این داروها، مدت زمان مطالعه تنها سه سال و نیم بود، اما حتی در این بازه کوتاه نیز کاهش ۱۲ درصدی در موارد ابتلا به آلزایمر مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که مصرف این داروها منجر به کاهش سرطان کبد، درد عضلانی، بیماریهای مزمن کلیوی و بهطور قابل توجهی عفونتهای باکتریایی و تب در بیماران شده است.
با این حال، افرادی که از اوزمپیک و وگووی استفاده میکردند، بیشتر دچار مشکلات گوارشی شدند و از علائمی مانند تهوع، درد شکم، التهاب معده، دیورتیکولیت (نوعی التهاب دردناک در روده) و هموروئید شکایت داشتند.
نتایج پژوهش منتشرشده در Nature Medicine نشان میدهد که داروهای کاهش وزن علاوه بر فوایدشان، عوارضی مانند فشار خون پایین، سردرد، مشکلات خواب، سنگ کلیه و دردهای استخوانی و مفصلی را افزایش میدهند.
به گفته دکتر علی، این داروها تأثیرات شگفتآوری بر سیستمهای مختلف بدن دارند و فراتر از کاهش وزن عمل میکنند. کاهش وزن میتواند با بهبود مشکلاتی مانند آپنه خواب و کاهش فشار روی بدن، سلامت کلی را ارتقا دهد. دکتر علی همچنین چاقی را عاملی مضر برای مغز، سلامت روان و قلب میداند که زمینهساز بسیاری از بیماریها است.
اوزمپیک و وگووی با شبیهسازی عملکرد هورمون GLP-1، که پس از صرف غذا در بدن ترشح میشود، احساس سیری را القا میکنند. گیرندههای این هورمون در بخشهای مختلف بدن حضور دارند، به همین دلیل این داروها علاوه بر کاهش اشتها، میتوانند میل به مصرف الکل و دخانیات را نیز کاهش دهند و با کم کردن التهاب در بدن، اثرات مثبت متعددی بر سلامت داشته باشند.
این پژوهش نشان داده است که داروهای کاهش وزن میتوانند برای افرادی که در معرض خطرات جدی سلامتی هستند، مزایای قابل توجهی داشته باشند. با این حال، برای کسانی که چاقی تهدیدی برای سلامتیشان نیست، عوارض این داروها ممکن است بر فوایدشان غلبه کند.
از محدودیتهای این تحقیق، تمرکز بر مردان سفیدپوست بوده که بررسی اثرات دارو بر زنان و جنبههایی مانند بهبود باروری را محدود کرده است. یافتهها نشاندهنده نیاز به تحقیقات بیشتر است. هرچند این نتایج امیدوارکننده است، اما هنوز برای تغییرات اساسی در تجویز این داروها کافی نیست. بهعلاوه، برخی تناقضات، مانند افزایش درد مفاصل باوجود کاهش وزن، نشان میدهد که تأثیر این داروها بر التهابها پیچیده و غیرقابل پیشبینی است.