مریم اخگری، رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان پزشکی قانونی کشور، درباره پرونده‌های مرتبط با مسمومیت‌های ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی کشور توضیح داد که این موارد در آزمایشگاه‌های تخصصی این سازمان بررسی می‌شوند.
این پرونده‌ها شامل مسمومیت ناشی از مصرف انواع داروها، سوءمصرف مواد مخدر، الکل و داروهای تقلبی است که می‌تواند به مسمومیت یا مرگ مصرف‌کننده منجر شود. برای تعیین علت فوت در هر یک از این موارد، پرونده‌ای جداگانه تشکیل می‌شود.
وی افزود: مسمومیت ناشی از مشروبات الکلی تقلبی که عمدتاً حاوی متانول هستند، در برخی اوقات رخ می‌دهد. بزرگ‌ترین حادثه مسمومیت جمعی از مصرف مشروبات الکلی تقلبی حاوی متانول در کشور، همزمان با شیوع ویروس کرونا در برخی استان‌ها مشاهده شد.
از اسفند ۱۳۹۸، طبق آمارهای رسمی وزارت بهداشت، برخی هموطنان به دلیل مسمومیت حاد ناشی از متانول به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مراجعه کردند. مصرف متانول باعث بروز کوری یا مرگ در تعدادی از افراد شد. اخگری با اشاره به آمار سازمان پزشکی قانونی کشور گفت که موارد متعددی از مرگ به علت مسمومیت با متانول بر اساس شواهد بالینی و آزمایشگاهی در کشور گزارش شده است.
وی افزود که تمامی فوتی‌ها پس از ارجاع به سازمان پزشکی قانونی مورد بررسی قرار می‌گیرند و برای تعیین علت فوت، انواع الکل‌ها، داروها، سموم و مواد مخدر و محرک در نمونه‌های گرفته‌شده تحلیل می‌شوند.
آزمایشگاه‌های سم‌شناسی قانونی در ۳۱ استان کشور با تجهیزات پیشرفته مسئول بررسی و آنالیز نمونه‌ها هستند. در واقع، تمایز بین مشروبات الکلی تقلبی و غیرتقلبی از طریق مشاهده، بو کردن یا آتش زدن ممکن نیست و تنها راه شناسایی دقیق، استفاده از روش‌های دستگاهی آزمایشگاهی است.
در ادامه، وی با اشاره به برخی مکمل‌های موجود در بازار سیاه دارویی ایران، گفت که این مکمل‌ها شامل مکمل‌های گیاهی نیروزا، افزاینده‌های وزن، کاهنده‌های وزن، تقویت‌کننده‌های قوای جنسی و مکمل‌های ترک اعتیاد هستند.
وی افزود که افراد سودجو به‌منظور دستیابی به نتایج سریع و دلخواه بیماران، اقدام به تهیه فرآورده‌های گیاهی با قیمت‌های بالا می‌کنند که نه تنها حاوی گیاهان مختلف هستند، بلکه مقادیر نامشخصی از داروها را نیز در خود دارند، بدون اینکه نام آن‌ها روی برچسب دارو ذکر شده باشد.
اخگری در مورد پرونده‌های داروهای لاغری حاوی مواد مخدر شیشه گفت که جلسات متعددی با وزارت بهداشت برای بررسی این داروها برگزار شده است. وی افزود که متاسفانه برخی افراد سودجو به‌منظور دستیابی سریع به کاهش وزن، ترکیبات محرک مانند آمفتامین‌ها یا شیشه را به کپسول‌های دست‌ساز اضافه کرده و آن‌ها را به‌عنوان داروهای لاغری به فروش می‌رسانند. عمدتاً بانوان و جوانان تقاضای این داروها را دارند.
وی همچنین اشاره کرد که تحقیقات سازمان پزشکی قانونی نشان داده است که بیشتر داروهایی که برای کاهش وزن به بیماران داده می‌شوند، حاوی شیشه هستند.
وی ادامه داد: شیشه با تأثیر بر مواد شیمیایی مغز باعث کاهش اشتها، بی‌خوابی، تپش قلب و دیگر عوارض می‌شود. این داروها به‌صورت کپسول‌های دست‌ساز که حاوی گیاهان خشک‌شده مانند آویشن و جعفری هستند، تهیه می‌شوند و به آن‌ها پودر یا کریستال شیشه افزوده می‌شود.
این داروها معمولاً در بسته‌بندی‌هایی با برچسب‌های تقلبی و بدون مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عرضه می‌شوند. برچسب‌ها عباراتی مانند کاملاً گیاهی، بدون هرگونه ماده شیمیایی و کاملاً بی‌خطر را به همراه دارند. لذا به هموطنان توصیه می‌شود که به این تبلیغات توجه نکرده و از مصرف این داروها خودداری کنند. همچنین از جوانان عزیز خواسته می‌شود که از مصرف داروهای دست‌ساز و تقلبی برای افزایش وزن یا بدنسازی خودداری کنند تا از عوارض جدی این داروها در امان باشند.
وی در پایان درباره نگهداری داروها در منازل گفت: توصیه می‌شود داروها از دسترس کودکان دور نگه داشته شوند. همچنین باید از قرار دادن داروها در بطری‌های نوشیدنی‌هایی مانند آبمیوه و آب معدنی به‌طور جدی خودداری شود. شربت‌های دارویی معمولاً طعم شیرین دارند و اگر توسط کودکان مصرف شوند، ممکن است باعث مسمومیت‌های حاد و حتی مرگ شوند.
