از آن جا که اتانول قابل حل در آب و چربی است می‌تواند پس از ورود به جریان خون در تمامی بافت های بدن منتشر شود و بر عملکرد آن ها اثر بگذارد.
وقتی میزان الکل وارد شده به بدن بیش از زمان لازم برای سم‌زدایی آن توسط کبد باشد، غلظت الکل در خون بالا می‌رود و فرد دچار حالتی می شود که بدان «مسمومیت با الکل» یا اصطلاحاً «مستی» گفته می‌شود. الکل متابولیزه نشده با تأثیر بر بخش‌های مختلف بدن به ویژه مغز سبب بروز علائمی می‌شود که بسته به غلظت آن در خون می توانند متفاوت باشند.
لازم به ذکر است که شدت علائم مسمومیت با الکل می تواند بسته به جنسیت، سن، وزن، سلامت عمومی، داروهایی که فرد مصرف می کند، داشتن یا نداشتن تحمل (مقاومت) نسبت به الکل و حتی نژاد متغیر باشد. مثلاً مصرف الکل حتی در مقادیر بسیار کم توسط فردی که مبتلا به بیماری کبدی مثل هپاتیت، سیروز و یا سرطان است، می‌تواند بسیار خطرناک باشد چرا که کبد قادر به سم زدایی الکل نیست.
مدت مسمومیت بستگی دارد به اینکه چه مقدار الکل ظرف چه مدت مصرف شده باشد. در کل چون بدن می‌تواند تقریباً یک واحد الکل خالص را در هر یک ساعت بسوزاند. بنابراین سطح الکل در خون با سرعت حدود ۱۰ میلی لیتر یا ۸ گرم الکل در هر ساعت کاهش می یابد.
طبق آخرین آمار منتشر شده سازمان بهداشت جهانی، مصرف الکل سالانه موجب مرگ ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در جهان می شود و یک سوم بیماران قلبی - عروقی و دیابت ناشی از مصرف الکل است.
بیشترین میزان مصرف سرانه الکل (اتیل خالص) در جهان متعلق به کشور بلاروس است. بر اساس رده بندی سازمان بهداشت جهانی بعد از بلاروس کشورهای پر مصرف الکل در جهان به ترتیب عبارتند از مولداوی، لیتوانی، روسیه، رومانی، اوکراین، اندورا، مجارستان، جمهوری چک، اسلواکی، پرتغال، صربستان، گرانادا، لهستان، لتونی، فنلاند، کره‌جنوبی، فرانسه، استرالیا و کرواسی.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی هرچند ایران در رده های پایین مصرف مشروبات الکلی قرار دارد اما افرادی که در ایران الکل مصرف می کنند با خوردن ۳۵ لیتر در سال در رده نوزدهم پرمصرف ترین ها قرار دارند و این زنگ هشداری جدی به حساب می‌آید.
با وجود اینکه مقدار مصرف الکل در ایران نسبت مصرف جهانی پایین است، اما استفاده از مشروبات الکلی دست ساز (غیر استاندارد) و بدون کیفیت و یا مشروبات تقلبی که به داخل کشور قاچاق می‌شود موجب گردیده تا سالانه شاهد مسمومیت های الکلی پرشماری باشیم و بر تعداد افراد وابسته به مصرف الکل هم روز به روز اضافه می‌شود.
متاسفانه به علت حرام بودن مصرف مشروبات الکلی و ممنوعیت مصرف آن ها در ایران که به صراحت در قانون مجازات اسلامی بر آن تأکید شده، آمارهای درست و قابل اعتمادی که مربوط به مصرف و سوء مصرف الکل در ایران باشد، موجود نیست.
اما آنچه مسلم است و بارها در گزارش های منتشر شده از سوی مقامات ارشد بهداشت ایران هم به چشم می‌خورد در سال های اخیر تعداد مسمومیت های با الکل، شمار افراد وابسته به مصرف الکل و تعداد پرونده های رانندگی در حال مستی به شدت بالا رفته و همچنان رو به افزایش است.
همچنین مسئولین اعلام کرده اند که دو سوم الکل مصرفی در ایران ساخت داخل و حاوی انواع افزودنی های مضر نظیر متادون، ترامادول، دیازپام، الکل متیلیک و . . . است و مابقی به داخل کشور قاچاق می‌شود.
با وجود محدودیت‌های اعمال شده قاچاقچیان سالانه بین ۶۰ تا ۸۰ میلیون لیتر مشروبات الکلی به کشور وارد می‌کنند. از چند سال گذشته تا کنون نیروی انتظامی از رانندگانی که دارای رفتارهای مخاطره آمیز حین رانندگی باشند تست الکل می گیرد.
