اصطلاحات پر کاربرد در مورد اعتیاد به مواد مخدر را بررسی می نماییم.
در زبان عامیانه، وابسته شدن به مواد مخدر معمولاً اعتیاد توصیف می شود. وابستگی در مورد ماده ای است که تحمل ایجاد کند و علائم ترک داشته باشد. الگوی ناسازگارانه (غیر انطباقی) مصرف مواد مخدر همراه با تمایل برای افزایش ماده مخدر جهت رسیدن به اثر مورد نظر و دلخواه، در زمان ترک اعتیاد اثرات جسمانی منفی را تجربه می کند، تلاش های ناموفقی جهت کنترل مصرف دارد و تلاش اساسی گسترده جهت جستجوی مواد مخدر یا بهبودی از تأثیر آن. تعریفی دیگر در مورد وابستگی مواد مخدر این گونه آمده است که فرد از لحاظ فیزیولوژیک به دارو یا داروهایی وابستگی پیدا می کند و برای تجربه اثر بالا بودن (سرخوشی) به مواد مخدر بیشتر و بیشتری نیاز دارد.
وابستگی روانی معنی مشابه ای با عبارت عادت داشتن دارد. به زبان ساده، استفاده از مواد مخدر عادت می شود. معمولاً این عادت به طور مداوم و ملایم آغاز می شود و به تدریج شدت می گیرد. اهمیت وابستگی روانی غیر قابل تخمین است. چرا که تأثیرات فیزیکی دردناک ناشی از علائم ترک قبل از نبودن دارو مشخص نمی شود. طبق هر استانداردی وابستگی روانی از مهم ترین معضلاتی است که باید بر آن غلبه شود.
درجه وابستگی روانی به نوع دارو، شیمی بدن و شخصیت فرد مصرف کننده بستگی دارد. زمانی که فرد سوء استفاده کننده دریابد که استفاده از دارو به او حس خوبی می دهد او دارو را بدون در نظر گرفتن قیمت، قانون یا آسیب های وارد بر روان و بدن تهیه و مصرف می کند. وابستگی روانی به حدی قابل اهمیت می باشد که گاهی به سختی و یا اصلاً درمان نمی شود.
وابستگی فیزیکی در گذشته تحت عنوان اعتیاد شناخته می شد. دو شرایط در وابستگی فیزیکی نقش مهمی را ایفا می کند که شامل تحمل و علائم ترک می باشد. وابستگی فیزیکی هم یک مسئله بسیار مهم است. زمانی که وابستگی فیزیکی به وجود آمد، نه تنها لذت بخش بودن استفاده از دارو سبب استفاده از آن می شود بلکه اجتناب از درد ناشی از علائم ترک باعث میل به مصرف مواد مخدر می شود.
نیاز برای افزایش مقدار مصرف یک ماده مخدر جهت رسیدن به اثر دلخواه و کاهش تأثیر با تداوم یافتن مصرف همان مقدار ماده مخدر. شرایطی است که بدن خودش را با مواد مخدر تطبیق می دهد و در نتیجه اثر مواد مخدر کاهش می یابد و مصرف کننده برای جبران کاهش اثر به تدریج دوز مصرفی مواد مخدر را افزایش می دهد.
زمانی اتفاق می افتد که بدن تلاش می کند بدون وجود مواد مخدری که به آن عادت کرده عملکرد داشته باشد. بعد از این که سلول های بدن به حضور ماده سمی عادت کرد، در غیاب آن مواد مخدر به شکلی آسیب زننده رفتار می کند. واکنش فیزیولوژیک شدیداً منفی (لرز، تب، اسهال، تهوع، استفراغ، درد) به یک ماده روانگردان که می تواند با همان ماده یا ماده مشابه تسکین یابد.