اعتیاد به مواد مخدر پدیده ای چند علتی و معلول عوامل گوناگونی است. در شکل گیری این مشکل عوامل زیستی و روانی و اجتماعی دخالت دارند و در واقع اعتیاد به مواد مخدر یک پدیده زیستی اجتماعی است. در سراسر جهان بررسی ها و تحقیقات زیادی در جهت تبیین علل سوء مصرف مواد مخدر صورت گرفته است. عدهای بر ویژگیهای شخصیتی فرد معتاد، گروهی بر عوامل ژنتیکی و گروهی دیگر بر عوامل اجتماعی و فرهنگی آن تأکید داشته اند و بنا به اظهار بسیاری از محققین طیف گسترده ای از متغیرها در افراد یا بعضی از گروه های اجتماعی وجود دارد که باید مشترک در مدل های مصرف مواد مخدر باشد.
۱: دسترسی به مواد مخدر
۲: قیمت مواد مخدر
۳: پذیرش اجتماعی
۴: فشار همسالان
۵: قوانین
۱: شخصیت
۲: زیست شناسی فرد
۱: اثر اعتیاد آوری ماده مخدر
۲: آسیب پذیری فردی
۳: عوامل محیطی و اجتماعی
در مجموع، شروع مصرف مواد مخدر در بین مردم دلایل مختلفی دارد.