شناخت علائم و نشانه های اعتیاد به مواد مخدر اولین گام برای کمک گرفتن است که برای بازپروری اعتیاد مورد نیاز است. به همین دلیل، درک درستی از علائم اعتیاد لازم است. نشانه های اعتیاد جنبه های رفتاری، جسمی و روانی دارد.
علائم رفتاری اعتیاد به مواد مخدر شامل روابط بیرونی فرد با جهان است، در حالی که به بروز عوارض جانبی بدن به دلیل وجود داروها در سیستم مربوط می شود. علائم رفتاری شامل اما محدود به موارد زیر نیست:
به دست آوردن و استفاده از مواد مخدر به اولویت های اصلی زندگی تبدیل می شود در حالی که همه یا بیشتر از جمله کار، خانواده یا مدرسه کنار گذاشته شده اند.
موارد سوء مصرف مواد مخدر باعث ناراحتی جسمی و روحی برای فرد و نزدیکان او می شود، اما فردی که با مصرف مواد مخدر دست و پنجه نرم می کند همچنان به مصرف اجباری مواد مخدر یا الکل ادامه می دهد.
حتی در صورت کاهش یا قطع مصرف مواد مخدر، فرد نمی تواند کنترل رفتار خود را در دست بگیرد.
معمولاً تمام افرادی که مواد مخدر استفاده می کنند، مصرف مواد مخدر خود را انکار می کنند یا آن را کم اهمیت جلوه می دهند. برای جلوگیری از توضیح دادن خود به دیگران، ممکن است فرد مخفیانه مواد مخدر مصرف کند. مصرف مواد مخدر نمی تواند برای مدت طولانی پنهان بماند. تأثیر آن چشمگیر است و فردی است که مواد مخدر مصرف می کند خیلی سریع می تواند به سرعت کنترل خود را از دست بدهد. تغییر در رفتار، ظاهر نامرتب، نادیده گرفتن مسئولیت ها، فرسوده شدن منابع مالی و درگیر شدن در رفتار مجرمانه برخی از واضح ترین علائم مصرف مواد مخدر هستند. اعضای خانواده، عزیزان و همکاران معمولاً در بهترین موقعیت برای تشخیص اعتیاد هستند زیرا با رفتار و عادات فرد آشنا هستند.
علائم و نشانه های اعتیاد به مواد مخدر می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و همچنین به نوعی از آن رنج می برد. با این حال، یک سری علامت و نشانه ها وجود دارد که در اکثر افراد معتاد مشترک است.
