اعتیادهای رفتاری به عنوان «تمایل شدید به تکرار فعالیت‌هایی که لذت‌بخش هستند یا به بهبود بهزیستی کمک می‌کنند یا می‌توانند برخی از ناراحتی‌های شخصی را کاهش دهند» تعریف می‌شوند. آنچه برخی رفتارها را به عنوان اعتیادآور طبقه‌بندی می‌کند، دشواری افراد در توقف یا کاهش مشارکت در آن‌ها است.
برخی از عوامل انگیزشی برای اعتیادهای رفتاری شامل این است که افراد احساس می‌کنند این رفتارها می‌توانند به طور موقت افسردگی و اضطراب را کاهش دهند، و به همین دلیل آن‌ها را به عنوان راهی منطقی برای رسیدن به آرامش یا شادی می‌بینند. به عنوان مثال، اعتیاد به قمار بخش‌های مشابهی از مغز را مانند برخی مواد مخدر فعال می‌کند و دوپامین تولید می‌کند.
اعتیاد به رابطه جنسی میتواند مانند اعتیاد به قمار بر مغز تأثیر بگذارد و پیوستن به یک برنامه ۱۲ مرحله‌ای، مشابه درمان سوءمصرف مواد، میتواند مفید باشد. افراد ممکن است برای کنترل رفتار جنسی خود تلاش کنند و احساس شرم یا پشیمانی را تجربه کنند. ناتوانی در متوقف کردن اجبارهای مرتبط با اعتیاد رفتاری اغلب نشانه‌ای از اعتیاد است.
افراد ممکن است برای مقابله با اضطراب، افسردگی یا سایر اختلالات سلامت روان، به اعتیادهای مانند وابستگی به مواد مخدر و الکل روی آورند. افزایش مصرف مواد مخدر و الکل نشان‌دهنده سوءاستفاده بسیاری از افراد از این مواد مضر است.
با این حال، برخی از اعتیادهای غیرمواد مانند اعتیاد به غذا، رابطه جنسی، موبایل، بازی‌های ویدیویی یا قمار که اغلب به دلیل مشکلات اساسی سلامت روان به عنوان اعتیادهای رفتاری شناخته می‌شوند، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. افرادی که به فعالیت‌های خاصی معتاد می‌شوند، به دنبال احساس راحتی، شادی و ترشحات شیمیایی (دوپامین و سروتونین) هستند یا ممکن است برای فرار از واقعیت یا احساسات دردناک به این اعتیادها روی آورند. برخی از رایجترین انواع اعتیادهای رفتاری عبارتند از:
موارد ذکر شده رایجترین انواع اعتیادهای رفتاری هستند، اما دزدی اجباری (کلپتومانیا)، اعتیاد به عشق و رابطه، کار بیش از حد، کندن اجباری پوست و مو و استفاده بیش از حد از تلویزیون و ورزش نیز به عنوان اعتیادهای رفتاری شناخته می‌شوند.
بر اساس اطلاعات کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، اعتیادهای رفتاری از نظر تأثیر بر مغز و واکنش به درمان، مشابه اعتیاد به مواد مخدر هستند. افراد معمولاً برای مقابله با تمایلات یا وسوسه‌ها به منظور کاهش یا توقف رفتارهای اعتیادآور، دچار برانگیختگی قبل از انجام آن‌ها و لذت در حین انجام آن‌ها می‌شوند. نگرانی‌ها میتواند شامل احساس گناه یا شرم پس از انجام فعالیت باشد.
این وضعیت در افرادی که از مواد شیمیایی مضر سوءاستفاده می‌کنند نیز دیده می‌شود. این افراد در برابر میل یا وسوسه مصرف مواد مقاومت کمی دارند و ممکن است از مصرف آن‌ها لذت ببرند. در نتیجه، پس از مصرف ممکن است احساس شرم کنند و درباره آن دروغ بگویند یا آن را پنهان کنند. از آنجا که اعتیادهای رفتاری بر بخشی از مغز که مسئول پاداش‌دهی است تأثیر می‌گذارد، افراد ممکن است اثرات مشابهی را تجربه کنند که در صورت سوءمصرف مواد رخ می‌دهد. این میتواند به روابط ناپایدار، مشکلات کنترل تکانه، وسواس، حواس‌پرتی و مشکلات مالی منجر شود.
روش‌های درمانی که برای سوءمصرف مواد استفاده می‌شوند، می‌توانند در درمان اعتیادهای رفتاری نیز مؤثر باشند. اگر این روش‌ها در ریشه اعتیادهای رفتاری باشند، برنامه دوازده مرحله‌ای همراه با داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی ممکن است مفید باشند. همچنین، روش‌های درمانی دیگری مانند مدیتیشن و مشاوره می‌توانند برای افرادی که با اعتیادهای رفتاری مواجه هستند، مفید واقع شوند.
فردی که به فعالیت‌هایی مانند قمار و بازی‌های ویدیویی مشغول است، لزوماً معتاد نیست. اما اگر این فعالیت‌ها زندگی روزمره او را تحت تأثیر قرار دهند و به وسیله‌ای برای مقابله با مشکلات ذهنی و عاطفی تبدیل شوند، ممکن است نیاز به بررسی دقیقتری داشته باشد. اعتیاد زمانی رخ می‌دهد که فرد به مقادیر زیاد یا قرار گرفتن مداوم در معرض محرک‌ها نیاز پیدا کند.
افرادی که به اعتیادهای رفتاری دچار هستند، به طور مداوم با تکرار و افزایش فعالیت‌ها به دنبال هیجان یا ترشح اندورفین هستند. همچنین، اگر فرد نتواند فعالیت را کنترل یا متوقف کند، اعتیادهای رفتاری به مشکل جدی تبدیل می‌شوند. علائم اعتیاد رفتاری شامل موارد زیر است، اما تنها محدود به این موارد نمی‌شود:افرادی که به قمار یا خرید اعتیاد دارند، ممکن است با عواقب مالی جدی مواجه شوند. این وضعیت میتواند مشکل‌ساز شود اگر آن‌ها تلاش کنند از عزیزانشان برای حمایت مالی اضافی کمک بگیرند. علاوه بر این، ممکن است کارت‌های اعتباری خود را به حداکثر برسانند و به دلیل اعتیادشان بدهکار شوند.
در موارد اعتیاد به بازی‌های ویدیویی و موبایل، الگوهای اعتیادآور می‌توانند مانع از ایجاد روابط نزدیک شوند. افراد ممکن است حواسشان پرت شود و از این فعالیت‌ها به عنوان راهی برای فرار از چالش‌های روزمره، رفع تنهایی، استرس یا پر کردن خلاءهای دیگر استفاده کنند. کسانی که نگران این مسئله هستند، می‌توانند با یافتن یک ارائه‌دهنده درمان و متخصص، به دنبال کمک باشند.
اگرچه کنترل این رفتارها ممکن است دشوار به نظر برسد، اما گزینه‌های متعددی برای بهبودی وجود دارد. اولین قدم، شناسایی چالش‌هایی است که اعتیاد رفتاری میتواند ایجاد کند و نیاز به کمک را درک کنید. این امرمی‌تواند به فرد کمک کند تا کنترل زندگی خود را به دست بگیرد. پس از برداشتن اولین قدم به سمت بهبودی، پشتیبانی و کمک حرفه‌ای در دسترس خواهد بود.
